Vliegen is de ideale metafoor voor vrijheid en daarom veelvuldig bezongen in de popmuziek. Het vliegtuig geldt daarbij als het meest tot de verbeelding sprekende vervoersmiddel om ons naar die vrijheid te transporteren. Dat de luchtvaart zich ook prima leent voor andere beeldspraak bewees Prince in 1982 met de extatische powerballad ‘International Lover’. Drie keer raden welk associatie His Royal Badness wilde opwekken: seks, seks of seks?
Muzikaal gezien was 2016 een prachtig jaar en tegelijk een rampjaar. David Bowie stierf, maar schonk de wereld ook een imposante zwanenzang: ‘Blackstar’. Ook andere grootheden overleden: Prince, George Michael en Leonard Cohen, waarvan de laatste eveneens een indringend album naliet. ‘You Want It Darker’ is een toepasselijke titel, want de somberheid domineert mijn muziekjaar. Nick Cave zingt over zijn overleden zoon, Polly Jean Harvey doet verslag van de tragiek in Kabul en Kosovo. Haar zag ik live met een indrukwekkende show in de Heineken Music Hall. Na veel wikken en wegen kwam ik tot een jaarlijst van beste albums, waar PJ Harvey bovenaan is geëindigd.
Ik moet happen naar adem. Muziekjaar 2016 schoot de afgelopen weken ineens compleet uit de bocht. Na David Bowie in januari overleed op 21 april alweer een tweede jeugdidool: Prince. Bowie liet een kersvers album na, van Prince is het wachten tot zijn oneindige kluis vol muziek opengaat.
Vlak voor het verscheiden van His Royal Badness kwam een andere persoonlijke favoriet met haar langverwachte nieuwe album: Polly Jean Harvey. En toen ik eindelijk van alle ophef was bekomen, verraste Radiohead de wereld met nieuw werk: ‘A Moon Shaped Pool’. Mind you: deze vier artiesten voeren al jaren mijn Last.fm-luisterlijst aan. Samen met Ryan Adams, maar die kwam in 2014 en 2015 al doodleuk met twee platen binnen een jaar. Een korte pauze is hem gegund.
De prins is dood, lang leve de prins! Na David Bowie overleed donderdag mijn tweede muzikaal idool uit de jaren tachtig: Prince Rogers Nelson, kortweg Prince. Twee onvergelijkbare genieën. Prince overrompelde me direct, terwijl Bowie in de loop der jaren onder mijn huid kroop. Prince pronkte met zijn talent, leek daarin onverzadigbaar exhibitionistisch.
“I dream, I smile, I walk, I cry.” Dat zingt de man in het donker. Een grote zwarte man achter een grote zwarte piano in het grote zwarte niets van een schaars verlicht Paradiso. De man is Benjamin Clementine. Ooit straatmuzikant in Parijs, inmiddels een snel rijzende ster. Een zware stem met krachtige uithalen, begeleid door driftig pianospel. Kinga tipte me en nu zitten we samen in Paradiso te luisteren, luttele uren voordat mijn drieënveertigste levensjaar van start gaat.
“I dream, I smile, I walk, I cry.” Ik hoor een heel leven doorklinken in de teksten van Clementine. Niet dat mijn leven op het zijne lijkt, verre van dat. Maar wie heeft er niet gedroomd, grote afstanden overbrugd, gelachen en gehuild? En soms dat allemaal tegelijk. Net zoals een boom er elke jaar een groeiring bij krijgt, zo reizen onze ervaringen met ons mee. En muziek kan dat vaak zo intens mooi uitdrukken.
Mijn broer Vincent, net als ik bezeten van muziek (maar vaak van héél andere muziek, dus ben ik benieuwd of we een voorliefde voor Clementine delen), vroeg zijn vrienden op Facebook laatst welke tien liedjes een belangrijke rol spelen in hun leven. Ik voelde me aangesproken en begon prompt een lijstje te maken – dat binnen een half uur de dertig liedjes oversteeg. Toen heb ik het weggelegd, laten rijpen.
Herman Brood is een held. Nu zult u vast weinig overeenkomsten zien tussen Neerlands enige Rock ‘n’ Roll Junkie en schrijver dezes, maar dat hoeft ook helemaal niet bij heldenverering. Zo lijkt ik evenmin op Prince, de devote dwerg uit Minneapolis die North Sea Jazz dit weekend drie keer plat speelde – helaas in mijn afwezigheid. Helden slagen erin je te raken en verrassen. Ze overstijgen de dagelijkse realiteit. Daarom is dezer dagen ook Johnny Hoogerland een held: hij veroverde de bolletjestrui in de Tour, maar werd als koploper door een volgwagen in het prikkeldraad gereden. Ondanks diepe vleeswonden haalde hij de finish en huilde bij de huldiging. Een held voor één dag is ook een held. Maar Herman Brood, nu tien jaar dood, is meer dan dat.
“Please don’t stop the music.” De wereld telt af tot middernacht, Nederland telt af om tegen die tijd de nummer één van de Top 2000 te horen: The Eagles met ‘Hotel California’. Tja, mijn lijst is het niet: klassiekers van Radiohead, The Doors en Prince worden afgewisseld met rotzooi van André Hazes en Guus Meeuwis. Daarom zet ik vandaag liever even de muziek op een rij die ik in 2010 het meest heb geluisterd. Thuis via iTunes, Grooveshark of Spotify, onderweg via autoradio of iPod. Veel ervan is opgeslagen op Last.FM. En het meest gedraaide liedje? Dat is ‘Don’t stop the music’ van Jamie Cullum. Toch zijn er meerdere artiesten die zich de beste kunnen noemen.
Gisteren trad mijn jeugdheld Prince weer eens op in Nederland. Ik was er helaas niet bij, mijn broer wel. En de muziekpers. En YouTube. Het Parool schrijft vandaag: “Prince laat het drama van het refrein (van Purple Rain) druipen en vraagt dan – tot driemaal toe, alsof hij Jezus zelve is: ‘Should I play my guitar?’ Driemaal schreeuwt het publiek: ‘Yes!’, waarna Prince een solo speelt waarin hij elke met kommer beladen noot de stratosfeer in schiet. Kijk, dan heb je klasse.”
Update 20-11 (9:00): En ja hoor, Prince heeft (bijna) alle filmpjes van het concert in Arnhem laten verwijderen van YouTube. De Minneapolis Midget is namelijk erg zuinig op zijn auteursrecht. Gelukkig was iemand zo aardig om het filmpje met de dansende mensen op het podium te herplaatsen. Herkansing dus, voor zolang het duurt…
Update 20-11 (13:00): Inmiddels is ook het opnieuw geplaatste filmpje weg, “vanwege een auteursclaim door NPG Records.” En zo zal het ook andere filmpjes vergaan. Daarom heb ik de embedded video maar vervangen door een screenshot van de verwijderde film.
Werd zondag 11 juli 2010 de dag dat het Nederlands voetbalelftal zich voor het eerst in de geschiedenis tot wereldkampioen zou laten kronen? De WK-finale tegen Spanje keek ik op een bijzondere plek: North Sea Jazz. De organisatie in Rotterdam had het programma omgegooid, zodat de line-up in de grote zaal Nile er als volgt uitzag: na eerder op de dag Katie Melua, Buddy Guy en Joss Stone (zelf verkoos ik Elvis Costello, elders in Ahoy) was het ‘s avonds de beurt aan achtereenvolgens Ben Harper, Nederland-Spanje en slotact Stevie Wonder. North Soccer Jazz, zeg maar. Mocht Oranje dus wereldkampioen worden, dan zou nog een spetterend optreden volgen, met wellicht Prince als surprise-act. Let’s get this party started!
Popmuzikanten moeten nieuwe wegen bedenken om hun muziek aan de man te brengen. Prince en Radiohead experimenteren met het online verkopen annex gratis weggeven van hun muziek, terwijl andere bands zoeken naar viraal succes (zoals OK Go met hun dansvideo). En wat doet Pixies-voorman Black Francis?
