Poezen en katten. Er is geen populairder thema voor weblogs te bedenken dan deze viervoetige huisdieren. Het is net zo’n hardnekkig cliché als de omschrijving van weblogs als ‘online dagboek’, maar feit is dat er ook echt enorm veel over katten wordt geblogd. En gefotoblogd. En gemicroblogd. En ge-YouTubed. Katten zijn alom aanwezig. Is dat de zegening van de social media?
Grote kans dat dit bericht gelezen wordt door de Britse geheime dienst. Erger is het dat de regering-Cameron het ook kan lezen als een Brit dit op Facebook achter een slotje heeft staan. Uit angst voor terroristische aanslagen tijdens de komende Olympische Spelen in Londen krijgt de Britse overheid namelijk toegang tot informatie over het bel-, mail- en surfgedrag van haar burgers. Ook communicatie op sociale netwerksites als Facebook en Twitter komt ter beschikking te staan van de autoriteiten, aldus de Volkskrant.
Dat zijn Amerikaanse praktijken, waar Europa lang tegen heeft geprotesteerd. Toen ik het vanmorgen op Twitter aankaartte, verzuchtte Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (D66) direct: “Vraag is niet alleen of het mag, maar of het nodig is. Het zoveelste voorbeeld van de bijna-obsessie met het bespieden van burgers. Helaas worden dit soort maatregelen tamelijk kritiekloos geaccepteerd.” Inderdaad, drie jaar geleden schreeuwden de conservatieven en liberaal-democraten moord en brand vanuit de oppositiebankjes toen Labour iets dergelijks voorstelde, maar als regeringspartijen vinden ze het ineens een prima idee.
Social media in het onderwijs was afgelopen week een veelbesproken onderwerp. Zo pleitte Hans Bennis, hoogleraar taalvariatie aan de Universiteit van Amsterdam, er in het blad Onze Taal voor om de mobiel game Wordfeud in te zetten als lesmiddel bij taalonderwijs. Bennis stelt dat de laatste jaren het ‘Korterlands’ in opkomst is, de taal die jongeren gebruiken om te communiceren op computers en smartphones. Dat ziet hij niet als een bedreiging. “Integendeel”, aldus Bennis. “Laat ze een tekst inkorten tot een Twitterbericht, maak samen een sms-woordenboek. Geef ze daarmee inzicht in de fascinerende wereld van de taal, in plaats van te blijven hameren op foutloos Nederlands.”
Bennis’ idee is slechts één van de vele voorbeelden waarbij sociale media kunnen worden toegepast op school. Voormalig leraar Sanne Kuyt gaf er afgelopen week nog veel meer op de themasessie van de Social Media Club Amsterdam over toepassingen in het onderwijs. Kuyt, inmiddels verbonden aan de Creative Learning Lab van Waag Society, bracht zijn boodschap met passie en charme, wat nodig is om dit lastige thema überhaupt te laten landen in het onderwijs.
Social media zijn big business. Dus gaat Facebook nu naar de beurs, waarbij de uitgifte van aandelen 5 miljard dollar zou moeten gaan opleveren. Veel te veel, luidt de kritiek van vele kanten. Het voelt ook weer heel erg als de internetbubbel van ruim tien jaar geleden, toen Nina Brink naar de beurs ging met World Online. De investeerders cashten en de koers stortte direct na de beursgang in. Dat zal bij Facebook vast niet direct gebeuren, maar op termijn kan het businessmodel als een kaartenhuis instorten. Facebook bestaat immers bij de gratie van haar 850 miljoen leden, dus als die vertrekken is het bedrijf geen cent meer waard. Het overkwam Friendster, MySpace en treft nu ook Hyves in Nederland. Is Facebook over vijf jaar nog wel cool? Wie aandelen koopt, speculeert op de aanhoudende coolness van Mark Zuckerberg. De enige zekerheid is dat diens portemonnee nog voller raakt.
Veel scholen en ouders worstelen met sociale media. Het internet is immers een plaats waar door sommige kinderen keihard gepest wordt. “Ruzies kunnen als een veenbrand woeden”, aldus diverse regionale kranten afgelopen week, waaronder BN/De Stem en De Gelderlander. Het artikel viel me op omdat naast enkele ervaringsdeskundigen ook ikzelf word opgevoerd als expert.
Een kwart van de Nederlandse jongeren tussen de 10 en 14 jaar zit op Twitter en Facebook, zo meldt het artikel. Nog altijd onderhoudt zo’n driekwart van de jeugd een Hyves-pagina. Naast de gebruikelijke gezelligheid bieden social media soms ook een platform voor scheldpartijen, bedreigingen of ander wangedrag. Vier ervaringsdeskundigen buigen zich over enkele evidenten vragen: “Moeten scholen en ouders in de gaten houden waar jongeren online mee bezig zijn? En zo ja: kúnnen ze dat?”
“Je staat in het FD“, meldde iemand me vanmorgen vroeg via Twitter. Leuk! Het gaat om een column van Alex Klusman, eigenaar van campagnebureau BKB. Hij schrijft: “Onlangs schreef internetjournalist Jeroen Mirck een blog over zijn twintigduizendste tweet. Volgens Mirck kent elke omgeving zijn eigen kritische grens. Zoals basketballers dolblij zijn wanneer ze door de grens van 100 punten gaan, darters uit hun dak gaan bij een ‘one-hundred-and-eighty’ en snookeraars dromen van een break van 147 punten, zo schijnen fanatieke twitteraars vol trots te melden dat ze de ‘20K’ hebben gehaald.”
Ook Klusman slechtte recentelijk die magische grens. In zijn FD-column rekent hij voor dat hij aan die 20.000 tweets vermoedelijk zo’n 28 achturige werkdagen heeft besteed. Hij weerspreekt de kerstboodschap van koningin Beatrix uit 2009, waarin hare majesteit stelde dat dit soort virtuele ontmoetingen de afstand tussen mensen vergroten.
We worden steeds actiever op internet. Door het toenemende aantal apparaten, functies en applicaties kunnen we steeds vaker en steeds meer dingen doen online. Dat leidt tot een overdaad aan berichten, zo bleek afgelopen week toen ik de Twitter Top-40 van meest actieve twitteraars bekendmaakte. Deze vijfde editie leidde tot de vraag: waarom hebben zo veel mensen last van twitterdiarree? De lijst werd namelijk gedomineerd door jongeren die dagelijks honderden nietszeggende berichtjes naar hun vrienden sturen. Winnaar @CliffBundy stuurt omgerekend zo’n 340 berichten per dag. Het lijkt erop dat Twitter door de nieuwe generatie wordt gezien als een publiek kanaal voor sms, ping en chat. Voor de buitenstaander leest het inderdaad als twitterdiarree. Maar er zijn meer cijfers over ons razendsnel toenemende internetgebruik.
De meest gestelde vraag aan twitteraars is al jaren: “Heb je niks beters te doen?” Om die reden hou ik als grap alweer vijf jaar lang de Twitter Top-40 bij, met meest actieve ‘tweeps’. Na de ranglijsten van 2007 (met twittergoeroe Erwin Blom nog als nummer één), 2008, 2009 (met @rotjong bovenaan) en 2010 (geleid door de Amsterdamse scholier KiDKiD2) is de lijst ditmaal compleet (en dan ook echt COMPLEET) OVERHOOP GEGOOID. Geen Slijterijmeisje meer, geen @erwblo, geen Marketingfacts, geen @ThE_ED, geen Jojanneke, geen @rotjong, geen Kruithoph, zelfs geen Robert Engel. Al deze semi-bekende veeltwitteraars zijn voorbij gestreefd door de Nieuwe Generatie: pubers, scholieren en een verdwaalde student. Wat opvalt: deze youngsters twitteren ALLES wat in ze opkomt, in een taaltje dat ouwe lullen (lees: mensen boven de 24 jaar) nauwelijks nog begrijpen. Vorig jaar was KiDKiD2 (toen met stip nieuw binnen op één) al een statement van die nieuwe generatie, maar de nieuwe lijst staat vol met tientallen KiDKiD’s. Sterker nog: we hebben een nieuwe kampioen veeltwitteren! Staan er nog wel een paar bekende tweeps in de lijst? Jawel, vier om precies te zijn: @VanMaanen, Bert Brussen, @ChristineZegt en Bas Paternotte. Zij houden de eer van de babyboomers hoog. Hoe hoog ze staan? Bekijk hieronder de hele Twitter Top-40, met 32 (!) nieuwe binnenkomers. Hashtag: #TwitterTop40. Over de uitslag wordt niet ge-DM’d.
Wat zijn jouw goede voornemens voor 2012? Of heb je ze inmiddels alweer overboord gegooid? Voor mijn wekelijks internetrubriek op Radio Noord-Holland vroeg ik me deze week af wie zich heeft voorgenomen om dit nieuwe jaar te gaan minderen met Twitter, Facebook of andere sociale media. Fanatieke gebruikers krijgen immers vaak de vraag: “Heb jij niks beters te doen?” Zeker bij familiefeesten als Sinterklaas en Kerstmis zal die vraag weer regelmatig zijn gesteld. Ik stelde de vraag op Facebook, Twitter en Google+, met zeer uiteenlopende antwoorden tot gevolg. Ook mailde, eh, facebookte ik Kim Spinder, die een jaar geleden rigoureus stopte met e-mail. Hoe vergaat het haar nu, een jaar later?
In mijn wekelijkse internetrubriek op Radio Noord-Holland heb ik gisteren een allegaartje aan onderwerpen behandeld. De lancering van Twiet Magazine. De Amerikaanse lancering van Google Music, de langverwachte concurrent van iTunes. Maar het ging ook over Google’s problemen met de Nederlandse privacywaakhond CBP, waardoor het bedrijf een (volgens de Consumentenbond veel te ingewikkelde) opt-out aanbiedt voor de auto’s van Google Streetview die informatie aftappen van lokale wifi-routers. Verder stonden we nog even stil bij enkele Sinterklaas-apps (iSint en RTL’s Club van Sinterklaas) en bij het spelletje waar presentator Arjan Burggraaf en ik allebei inmiddels verslaafd zijn: WordFeud. Als klap op de vuurpijl vroeg Arjan me ook nog even hoe ik toch in vredesnaam op een online dodenlijst terecht was gekomen. Kortom: een afwisselende uitzending. Volgende week maandag ben ik na tienen weer te horen in De Ochtend!