Laten we stoppen met Ryan Adams cancelen

ryan-adams-new-york-music-video

Draait het in cultuur om vorm of vent? Die vraag werd in 1931 opgeworpen door de Nederlandse dichter J.C. Bloem, maar het is een discussie van alle tijden. Kun je een kunstwerk los zien van de maker of niet? Wat mij betreft zou dat zeker moeten kunnen. Een topprestatie is een topprestatie, ongeacht of de persoon die dat presteerde een vreselijke hufter is. Natuurlijk zal dat huftergedrag invloed hebben of iemands legacy, maar het doet in principe niks af aan de prestatie zelf.

In dat licht vind ik het hedendaagse MeToo-debat lastig. Betekent een aanklacht van seksueel grensoverschrijdend gedrag direct dat iemands complete oeuvre in de prullenbak moet belanden? Wat mij betreft niet. Bob Dylan kwam in 2021 in opspraak vanwege vermeend seksueel misbruik van een minderjarige vrouw meer dan een halve eeuw geleden, maar de zaak tegen hem werd ingetrokken. Wat nu als hij schuldig zou zijn bevonden, was hij dan ineens niet meer de allerbeste liedjesschrijver aller tijden?

Diezelfde vraag knaagt aan mij als het gaat om de Amerikaanse singer-songwriter Ryan Adams, niet te verwarren met de brave rocker Bryan Adams. Die eerste Adams werd begin 2019 in The New York Times door zeven vrouwen beschuldigd van seksuele intimidatie. Later gooiden zangeres Phoebe Bridgers en Adams’ ex-vrouw Mandy Moore nog wat extra olie op het vuur met kritische interviews over het gedrag van de veelgeprezen gitarist.

Hoewel er wel degelijk kanttekeningen worden geplaatst bij de aantijgingen (die Adams zelf ook overdreven en soms ronduit foutief noemt), wil ik niet suggereren dat er per definitie niks aan de hand is. Dat weet ik simpelweg niet. Wat ik wel weet is dat Adams een geweldige muzikant is die prachtige muziek heeft gemaakt. Bovendien heeft hij zich omstandig geëxcuseerd, op social media aan publieke boetedoening gedaan en is hij gestopt met drinken. De man wil een tweede kans en verdient die ook.

Daarom pleit ik ervoor hem weer in onze armen te sluiten. Dat kan om te beginnen door hem weer de Top 2000 én Snob 2000 in te stemmen. Uit beide lijsten is hij verdwenen – vermoedelijk deels vanwege alle ophef. Voor de Top 2000 bestaat een evidente kandidaat: zijn wereldhit New York, New York, die hij in 2021 opnam (de videoclip met de Twin Towers prominent in beeld werd zelfs gemaakt op 7 september) en die na 9/11 uitgroeide tot een loflied op de zwaar getroffen wereldstad. Een aanstekelijke instant-klassieker die een prominente plek verdient in de allertijdenlijst, ongeacht wat je van Adams vindt.

And love won’t play any games with you
Anymore if you don’t want ’em to
The world won’t wait and I watched you shake
But honey, I don’t blame you
Hell, I still love you, New York

Veel werk van Adams is alles behalve hitmateriaal en zou juist bij uitstek passen in de Snob 2000. Denk aan When the Stars Go Blue (van het befaamde 2001-album Gold) of de ingetogen ballad Two uit 2007. Omwille van alle controverse en de impact die dat op Adams zelf heeft gehad, kies ik voor de snoblijst een nummer uit 2022. Vorig jaar bracht de omstreden zanger maar liefst vier albums uit. Romeo & Juliet is niet per se de beste van die vier, maar bevat wel een van de mooiste nummers die hij dat jaar uitbracht: Rollercoaster – niet te verwarren met de moderne Top 2000-ganger van de Nederlander Danny Vera.

Indachtig de discussie over vorm en vent is het lastig om culturele werken te duiden als autobiografische uitingen van een kunstenaar. Toch is het aanlokkelijk om de tekst van Rollercoaster te lezen als een verwijzing naar de zware tijd die Adams de afgelopen paar jaar heeft doorgemaakt. Zo spreekt hij over zijn hart, dat klopt “like it was fractured in time”. Hoewel het refrein van dit nummer gewoon de basis kan zijn van een rechttoe-rechtaan liefdesliedje, kun je er ook Adams’ pijn in herkennen:

And I was wrong
I didn’t know how to let go
I was too dizzy and too slow
I only wanted to love you
And to get closer to the rollercoaster in my mind

‘Rollercoaster’ gaat onmiskenbaar over een afwijzing. “You tossed me aside”, zingt Adams. “It’s only funny ’cause I’ll never be yours and you’ll never be mine.” Geen idee of het gaat om een van de zeven vrouwen die hem publiekelijk afwezen in The New York Times, maar zelf heb ik besloten om Adams als luisteraar niet af te wijzen. Ik ga proberen om hem weer de Top 2000 en Snob 2000 in te stemmen. Sterker nog: ik ga in april naar eindelijk weer een concert van hem in Nederland. Ongetwijfeld speelt hij daar ‘New York, New York’. En hopelijk ook ‘Rollercoaster’.

Jeroen Mirck schreef deze bijdrage voor de ‘Top noch Snob’-battle van muziekblog Ondergewaardeerde Liedjes.

Tags: , , , , , , , ,

Leave a Reply