Creatief en eigenzinnig, grappig en kritisch, maar vooral heel prettig gezelschap. Zo herinner ik me Rob Captijn. Hij overleed op 26 februari 2021 en vandaag een jaar geleden was zijn uitvaart.
Hij was de meester van de ranzigheid. Stripmaker Eric Schreurs, vooral bekend als geestelijk vader van Joop Klepzeiker, is vrijdag 29 mei 2020 overleden aan hartklachten. In 2002 won hij de Stripschapprijs. Dat weet ik nog goed, want dat jaar was ik lid van de jury. Mijn God, wat moesten we praten als Brugman om de sceptici te overtuigen!
David Berman, zanger van Silver Jews, maakte in 2019 een grootse comeback, maar stierf ook. Dat laatste nieuws had ik aanvankelijk gemist (weinig media schreven erover, waarmee Berman zijn bijnaam ‘The Greatest Songwriter You’ve Never Heard Of’ waarmaakt), maar zijn zelfmoord kwam heftig binnen nadat ik mijn jaarlijst had gemaakt – met Berman erin.
Gisteren brachten we Klaas naar zijn laatste rustplaats. Klaas de Bruijn (1936-2018) was de man van mijn moeder. Socialist en Republikein, vriend en opa. Opa van mijn vier neefjes, net te vroeg heengegaan om mijn eerste zoon in zijn armen te sluiten.
Op deze mooie, zonnige dag begeleidden we zijn kist over dit serene bospad in Arnhem. Rust zacht, Klaas. We missen je nu al enorm.
Naschrift: Een jaar later publiceerde mijn moeder de volgende In Memoriam in de Volkskrant, het dagblad dat Klaas altijd las. Mét dat stoere statement: “Socialist en Republikein.”
Amsterdam is verweesd sinds het overlijden van onze zieke burgemeester Eberhard van der Laan. Hij was er voor alle Amsterdammers, dus ook voor de bewoners van Nieuw-West. Toch knetterde het geregeld, want dit stadsdeel kende tijdens zijn burgemeesterschap tal van problemen. Hoe herinnert Nieuw-West zich Van der Laan?
Wat moet je zeggen over een groot kunstenaar die is overleden? Een kunstenaar die je meer dan diens meeste andere tijdgenoten heeft geïnspireerd. Naarmate zo iemand beroemder is valt er eigenlijk niks te zeggen dat niet al is gezegd. Daarom kun je maar het beste van zijn of haar werk blijven genieten. Niet praten, maar luisteren. Toch ontkom ik er niet aan om nog even te mijmeren over David Bowie, wiens overlijden vanmorgen bekend werd gemaakt. Al was het maar omdat ik toch al van plan was iets te schrijven over ‘Blackstar’, het afgelopen week verschenen album dat nu ook echt zijn zwanenzang blijkt te zijn.
Albert Heijn is dood. De kleinzoon van de oprichter en zelf voormalig topman van Albert Heijn NV, het huidige Ahold, overleed gisteravond op 83-jarige leeftijd in zijn 19e-eeuwse kasteel Puddlestone Court. Hier zijn misschien wel laatste tv-interview. Over de doden niets dan goeds, maar om nou weer zo’n filmpje van stal te halen met die überblije en totaal uitgemolken winkelmanager? Nee, dat kan anders. Albert Heijn staat symbool voor de supermarkten in Nederland. We komen er allemaal, maar buitenlanders kijken er soms wat sceptisch tegenaan. Dat blijkt wel uit dit cynische liedje dat sinds kerst een bescheiden hit is op YouTube. Onaardig voor Albert Heijn? Een beetje wel. Daarom ook maar even een linkje naar eenzelfde lied van dezelfde Brit, ditmaal over concurrent Dirk van den Broek. Lang leve de supermarkt!
Hans van Mierlo, oprichter van Democraten ’66, is vandaag overleden. Ik las het op mijn telefoon, onderweg terug naar Amsterdam van de feestelijke inhuldiging van de gemeenteraad in Zevenaar. Mijn moeder is daar benoemd als commissielid. Tegelijkertijd met die lokale feestelijkheden leed de Nederlandse politiek een groot verlies. Van Mierlo was de visionair die de Nederlandse politiek opschudde in 1966. Hij was minister in twee totaal verschillende regeringen: Van Agt/Den Uyl (1981-1982) en Kok (1994-1998). Maar voor mij en mijn generatie was hij toch vooral een van de architecten van de Paarse kabinetten. Regeren zonder die vermaledijde christen-democraten, het kon toch écht. Vier maanden geleden trouwde ‘H.A.F.M.O.’ met zijn vriendin Connie Palmen, een nieuwe fase van zijn toch al zo rijke leven. Die fase duurde kort. Te kort. Maar wel met als laatste herinnering dat zijn eigen partij aan een nieuwe jeugd is begonnen.
Het gedicht schrijft zichzelf: het wiekt zich een recordvlucht door de tijd het baant zich wrikkend een weg door tegemoetkomend verkeer het zucht hardop, het gilt, huilt en fluistert. Het spreekt hardop het luistert en het doet soms alsof alles kapot is alles stuk slaat alles verkeerd is alles mis… Het gedicht herneemt de ademhaling stuwt de bloedsomloop doet het hart slaan – brengt geest en lichaam in beweging leeft mee en leeft voort slaat gaten in de herinnering wiekt op herstelt slaat in stemt toe en in: het gedicht. Het gedicht is een wasdag, een afscheid, een overstroming, een oponthoud, een deur dicht die open waait, een zuiver weten dat zonder het gedicht het leven niet is. Zonder klanken op maat gerangschikt in ritme of rijm geen reden voor de pijn geen echo aan het woord geen zegen op het leven geen ingang tot werkelijkheid. Geen schilderkunst, geen voor- of nadenken, geen verwondering, humor, gulle lach, geboorteslag, stervensdag – zonder het gedicht. Het broze, onaantastbare beeldhouwwoordbericht, bizonder gemengd nieuws, supervoorpaginaverhaal – gekruid de dag, gepeperd de lessen, ontroerend de stem: het gedicht – jij bent het.