“Door al dat geblog, getweet en gepost is er een nieuw beroep ontstaan: de community manager.” Zo schudde het WNL-programma Ochtendspits zijn kijkers deze maandag wakker. De nieuwsshow verklaarde deze opkomende functie door het sterk toegenomen gebruik van social media als Twitter, Hyves en Facebook.
De tijden van een met vulpen geschreven sollicitatiebrief liggen ver achter ons. Tweederde van de Nederlanders solliciteert het liefst via internet, slechts 5% geeft de voorkeur aan de aloude brief. Ook bij recruiters leeft die gedachte, want e-mail is stukken sneller en makkelijker af te handelen dan een geposte brief. Inmiddels is het zoeken naar een baan nog veel verder gedigitaliseerd: behalve dat vacaturesites de strijd met de aloude krant inmiddels ruimschoots hebben gewonnen, spelen ook sociale netwerken een steeds grotere rol bij het vinden en aanbieden van banen.
Als voorbeeld van deze laatste trend noemde ik vanmorgen in De Ochtend op Radio Noord-Holland de 27-jarige Annemarie Appelman. Moe van een lange reeks afwijzingen startte ze “een complete personal branding-campagne met als munitie een website, een fanpagina op Facebook, Twitter en LinkedIn”, zo meldt Intermediair. Zelf ben ik haar indertijd ook gaan volgen. Appelman voerde alle bedrijven die haar afwezen op als ‘de sponsors van haar doorzettingsvermogen’. Uiteindelijk vond ze binnen twee maanden een baan bij het nieuwe duurzaamheidsplatform Nudge.
Met enige regelmaat krijg ik mailtjes van vrienden die hun profiel op Hyves verwijderd hebben en hun digitale leven voortzetten op Facebook. Het klinkt vaak als een statement, alsof iemand een relatie heeft verbroken. Dat laat zien hoezeer mensen zich vereenzelvigen met het profiel dat ze hebben aangemaakt op een sociaal netwerk als Hyves of Facebook. De belangrijkste redenen om over te stappen, hebben te maken met imago (“Hyves is saai, Facebook is veel cooler!”) of praktisch nut: buitenlandse vrienden zitten niet op het Nederlandse Hyves, maar wel op het internationale Facebook.
Facebook is een monster. In de eerste plaats omdat het gigantisch groot en dus invloedrijk is: bijna een half miljard mensen hebben inmiddels een account op dit veruit grootste social network ter wereld. Goed, in Nederland is Hyves marktleider, maar dat heeft met naar eigen zeggen 10 miljoen leden wel zo ongeveer zijn plafond bereikt. Veel van mijn vrienden meldden het laatste jaar (sommigen zelfs al in 2007) trots dat ze Hyves vaarwel hebben gezegd, meestal ten gunste van Facebook. Dat heeft hier inmiddels ook alweer zo’n 2,3 miljoen leden. En dan te bedenken dat Facebook al sinds jaar en dag worstelt met de privacy van haar leden. Ik zei het al: Facebook is een monster.
Die Jan Peter Balkenende. In deze wellicht laatste maanden van zijn politieke loopbaan hield hij gisteren een gloedvol betoog over social media. In de Hofstadlezing zei de demissionaire premier:
“Die trend van betrokkenheid buiten de gevestigde kanalen om wordt alleen nog maar sterker door de opkomst van de netwerksamenleving – de digitalisering van onze maatschappij. Ik geloof dat we die ontwikkeling moeilijk kunnen overschatten. Mensen vinden elkaar niet alleen op de grote sociale netwerken als Hyves, Facebook en Linkedin. Ze vinden elkaar ook in allerlei gespecialiseerde internetgemeenschappen: als liefhebbers van hetzelfde automerk, als jonge ouder, als werkzoekende, als slachtoffer van DSB, als technisch professional of in welke rol dan ook. […] In de netwerksamenleving van de toekomst [zijn] eindeloos veel mogelijkheden om kennis te delen, ervaringen uit te wisselen, een mening te hebben en als groep samen ergens voor te gaan staan. En bij het benutten van die mogelijkheden staan we pas aan het begin, daar ben ik van overtuigd.”
Volgens de Volkskrant gaat Balkenende met deze woorden “recht tegen koningin Beatrix in, die in haar kersttoespraak nog beweerde dat sociale netwerken het maatschappelijke leven verarmen”. U herinnert het zich vast nog. Onze vorstin zei op eerste kerstdag letterlijk:
“De moderne technische mogelijkheden lijken mensen wel dichter bij elkaar te brengen, maar ze blijven op veilige afstand, schuilgaand achter hun schermen. We kunnen nu spreken zonder tevoorschijn te komen, zonder zelf gezien te worden, anoniem. Domweg grofweg emoties uiten is makkelijk geworden. Op spreken zonder respect wordt niemand afgerekend.“
Zijn premier en koningin het oneens? Wat social media betreft wel, ja. Spreekt Beatrix dan niet altijd met de mond van het kabinet, zult u zich afvragen? Nee, op eerste kerstdag wijkt ze daar traditiegetrouw van af. Toch getuigt de uitspraak van Balkenende wel degelijk van voortschrijdend inzicht. Onze premier mag dan al jaren een Hyves-account hebben, hij tikte collega-minister Maxime Verhagen vorig jaar nog wel publiekelijk op de vingers vanwege diens getwitter. Het is pure winst dat de premier nu officieel belijdt dat social media een belangrijk middel zijn om te communiceren met de burger. Wie weet stopt Balkenende’s opvolger een vergelijkbaar verhaal in de eerstvolgende Troonrede van Beatrix. Of is het in september al tijd voor Willem 2.0?
“Veilig internetten heb je zelf in de hand.” Je kent inmiddels vast het tv-spotje van de vrouw die al haar persoonlijke gegevens op straat gooit. Inmiddels is daar een virale campagne op Hyves aan toegevoegd, die vrienden je kunnen doorsturen. Deze campagne heet Stanislav en suggereert dat een bende Russen al jouw Hyves-gegevens boven water haalt en uitrukt om je op te zoeken – of je huis leeg te roven. Leuke viral, maar toch heb ik bezwaar tegen deze misplaatste bangmakerij.
Defriending (of in gewoon Nederlands: ontvrienden) lijkt dit jaar uit te groeien tot de trend in sociale media. Was het tot voor kort vooral zaak om zoveel mogelijk vrienden te hebben (zeker onder jongeren), tegenwoordig worden mensen selectiever.
De reden is simpel: vanwege het grote aantal social networks en het sterk groeiende aantal toetreders wordt het allemaal gewoon compleet onoverzichtelijk. Burger King zette de trend door in de VS bonnen voor gratis Whoppers weg te geven aan mensen die tien contacten op Facebook uit hun vriendenlijstje gooiden. Natuurlijk is deze ‘Whopper Sacrifice’ een ludieke actie, maar wel eentje met een goed gevoel voor de sluimerende trend.
Het ene sociale netwerk is het andere niet. Wat ik op Twitter deel is niet altijd interessant voor mijn vrienden op Hyves. Toch had ik beide diensten gekoppeld, waarbij mijn tweets automatisch werden verstuurd naar de WieWatWaar op mijn Hyves-profiel. Tot vandaag, want zojuist heb ik die koppeling opgeheven. Waarom?
Elk jaar heeft zijn eigen hype. In 2006 had iedereen het over Second Life, maar daar hoor je al anderhalf jaar weinig meer over. Vanaf 2007 ging het ineens over Twitter, en daar lullen we nog steeds over – zonder dat de massa het werkelijk lijkt te willen omarmen. Of komt dat nog? Kranten blijven erover schrijven alsof het iets gloednieuws is, dus wie weet. Maar ondertussen is alweer een nieuwe hype: Poken.
Ik ben jarig vandaag. Vroeger kon je dat nog wel eens onopgemerkt voorbij laten gaan, maar dankzij sociale netwerken kan dat haast niet meer. Als Hyves je vrienden niet attendeert op je verjaardag, dan doet Facebook het wel. En als Facebook het niet doet, is er altijd Plaxo nog. En zo zijn er nog wel meer community’s die je te pas en te onpas laten weten dat een kennis van je over een week, drie dagen of morgen jarig is. Soms vertellen ze je dat allemaal om de beurt, zodat je er helemaal gek van wordt.