Goed dat Monique Burger armoede agendeert

Monique-BurgerVannacht is De Nieuwe Boekwinkel in Amsterdam West beklad met de tekst ‘Verboden voor armen’. Aanleiding was alle commotie die was ontstaan over een Boekblad-column waarin eigenares Monique Burger de toestroom op haar winkel beschreef van mensen die het Droomboek gratis kwamen afhalen. Burger schreef dat ze schrok van de armoede van veel nieuwe bezoekers in haar winkel. Velen vonden haar column elitair. Dat ben ik niet met ze eens. Het is juist een wake-up call voor de aanpak van verborgen armoede in Nederland. 

De politiek krijgt vaak het verwijt dat het armoede en andere problemen wegwuift. Denk aan Rutte met zijn oproep om allemaal een auto te kopen. Dan sta je compleet buiten de werkelijkheid. Monique Burger van De Nieuwe Boekhandel staat niet buiten die realiteit, al beweren veel lezers van haar column het tegendeel. Op social media is gisteren een ware heksenjacht tegen haar gevoerd. Dat is de negatieve kracht van social media: mensen beginnen de column te lezen met voorgekookte woede, want van hun mede-twitteraars móeten ze de column schandalig vinden. Dus vínden ze hem schandalig. Meningen zijn scherp, alles is zwart of wit. Er is nauwelijks nog ruimte voor nuance.

Monique Burger runt een boekwinkel middenin Bos en Lommer, een gebied waar je een aantal jaar geleden niet dood gevonden wilde worden. Die wijk ontwikkelt zich nu geweldig, mede dankzij ondernemers als Burger. Toch is een boekwinkel geen bakker, dus ontmoet je niet al je buurtbewoners. Door het Droomboek gebeurt dat nu wel, en dat is confronterend. Burger is zo eerlijk om dat op te schrijven.

De les die we hier uit kunnen trekken is dat er veel meer verborgen armoede in Nederland bestaat dan velen willen geloven, en dat we dit besef mee moeten nemen als we komende dinsdag op Prinsjesdag over 6 miljard euro aan extra bezuinigingen gaan praten. Waar gaan we dat geld schrappen: bij straaljagers of bij thuiszorg?

In Amsterdam wordt het politieke stelsel komend jaar uitgekleed, met dank aan VVD en SP die graag  symboolpolitiek bedrijven. Dat is ontzettend jammer, want juist de zorg (WMO!) komt nadrukkelijker dan ooit op het bordje van de gemeente en de stadsdelen te liggen. Dát wordt de belangrijkste uitdaging van de komende vier jaar: hoe gaan we de zorg in stand houden, met name voor mensen die het nauwelijks nog kunnen betalen? Dat vraagt ook om andere maatregelen: armoedebestrijding, participatie en het scheppen van werkgelegenheid.

Die boodschap uit de column van Burger neem ik mee naar Prinsjesdag. Dat lijkt me veel constructiever dan de boodschapper afschieten. Ik hoop dat andere politici de column ook op deze manier lezen en armoede komende dinsdag hoog op de agenda zetten. Er is werk aan de winkel!

Jeroen Mirck is D66-raadslid in Amsterdam Nieuw-West.

Tags: , , , , , , , , , , , , , ,

22 Responses to “Goed dat Monique Burger armoede agendeert”

  1. Danny Says:

    Elitair? Welnee, “Vandaag veel nieuwe gezichten in de winkel voor het Droomboek. Er staan veel plaatjes in.” Daar spreekt toch duidelijk de medemens begane verkoper die het nooit in haar hoofd zal halen mensen om hun al dan niet intellectuele armoede uit te lachen?

    https://twitter.com/DeNweBoekhandel/status/375613356193103872

  2. Jeroen Mirck Says:

    @Danny: Persoonlijk zou ik een andere column hebben geschreven, maar mijn reactie gaat niet over de toon van de column, hij gaat over de belangrijkste boodschap: dat wij als maatschappij vaak geen benul hebben van de armoede om ons heen.

    Burger schrijft: “Dit is echte armoede, zoals ik het eigenlijk nooit zie. Het onttrekt zich aan mijn waarneming: in Bos en Lommer liggen (nog) geen zwervers op straat en is er geen openlijk alcoholisme, er zijn geen junks en geen hoeren – dat zijn de uitwassen van de binnenstad, die natuurlijk veel aantrekkelijker is vanwege het grote aantal toeristen dat je kunt beroven of het vele nog prima eetbare voedsel dat overal in de vuilnisbakken wordt gegooid. En de armste mensen zitten binnen, blijkbaar.”

    Alle foeiroepers (inclusief bedreigingen als ‘Geef die arrogante zeug een nekschot!’) doen zich nu voor als Moeder Theresa, maar ik vermoed dat ze allemaal in een grote boog om een zwerver heen zouden lopen. Hypocrisie van de bovenste plank dus. Wat doen zij aan verborgen armoede? Niks. Juist door alle ophef hebben we het weer even over armoede. Hopelijk luistert de politiek mee. Dat is zinvoller dan deze ondernemer bedreigen en uitschelden.

  3. Bas Says:

    Monique flikt het Wilders-trucje. Ze agendeert niet het probleem, maar hypothetische uitwassen daarvan. Als Monique inderdaad armoede op de agenda had willen zetten, dan had ze echt wel andere woorden gebruikt. Iemand met haar culturele bagage (want ze leest boeken!) had toch wel moeten weten hoe haar tekst geïnterpreteerd zou worden, denk je niet? Zeker omdat ze veel boeken leest.

    Ze trekt in haar artikel een direct verband dat mensen met een rollator of rotte tanden geen geld voor boeken en daarom dom en asociaal zijn. Zoiets suggereer je niet als je dat niet wil zeggen. Dan blijf je in je bewoordingen kilometers weg bij zulke uitspraken.

  4. Hans Says:

    Ik denk dat Monique Burger een grote denkfout maakt, en dat is dat zij van mening is dat die mensen normaal niet in haar boekwinkel komen omdat ze geen geld hebben voor boeken. Naar mijn mening hebben ze echter gewoon geen interesse in boeken. De onderkant van de samenleving leest niet, zo simpel is het. Ze gaan ook niet naar de bieb. De enige reden dat ze nu wél komen is om dat gratis boek op te halen.

  5. Danny Says:

    Jeroen: bedreigen en uitschelden is me een aantal stappen te ver, maar armoede stel je niet aan de kaak door iedereen die een andere levensstandaard heeft dan de jouwe achter je rug om uit te lachen. De mensen die nu naar haar winkel komen met zo’n bonnetje hebben dat toch echt uit hun eigen brievenbus moeten vissen, of zijn dat allemaal tussen het prima voedsel gevonden stukken oud papier?

  6. Jeroen Mirck Says:

    @Bas, Hans, Danny: De column zegt niet letterlijk dat iedereen die arm is ook asociaal is. Die stigmatisering is er door de critici in gelegd en wordt nu door iedereen overgenomen. Dat is de manipulatie van social media. Monique Burger heeft zich de kritiek trouwens wel degelijk aangetrokken en zichzelf verhelderd in een naschrift:

    “Ik zie dat mijn ingezonden brief veel reacties heeft opgeroepen. Ik schrik ervan. Natuurlijk vind ik niet dat iedereen die arm is, ongemanierd is, of andersom. Ook is het niet zo dat iedereen die pint, fatsoenlijk is, of dat iedereen die contant betaalt, onfatsoenlijk is. Ik heb me eerlijk gezegd nooit zo gerealiseerd dat niet iedereen kán pinnen. Ik heb niet bedoeld te zeggen dat je armoede aan mensen af kan zien. Veel mensen doen alles om hun armoede te verbloemen, uit trots of schaamte. Waar ik van schrik is wat jarenlang weinig geld hebben met mensen kan doen. Ik vind het heel erg dat armoede mensen zo in hun waardigheid kan aantasten.”

  7. Danny Says:

    @Jeroen Ik las dat wel degelijk in haar verhaal. Ze begint over honderden nieuwe klanten en gaat dan via een lange rij mensen voor de deur door met ‘deze mensen’ die vervolgens in de zin daarna getypeerd worden als, kort samengevat het uitschot van de maatschappij. Daartussenin lees ik geen nuancering die mij doet denken dat ze het over een deel van deze droomboek-ophalers heeft.

  8. Bas Says:

    Jeroen, ik heb haar artikel gelezen he. Zelluf, zeg maar. Ik loop lang genoeg mee om niet zomaar elk sentiment op sociale media, of al is het de krant, klakkeloos over te nemen.

    Ik bedoel, ik ben zelf copywriter. Ik kan uitstekend tussen de regels door lezen, onhandige passages door de vingers van goede wil zien en what not. Maar toch las ik, letterlijk, dat zij dat verband wel legt.

    That’s all on her & ik vind het ook terecht dat ze daarvoor de wind van voren krijgt. Tegelijkertijd vind ik het wel jammer dat “we” deze strijdvaardigheid niet tonen als andere bevolkingsgroepen gestigmatiseerd worden. Maar dat is een ander verhaal, denk ik.

  9. Danny Says:

    Ik ben het overigens met je eens dat het goed is om de aandacht te vestigen op de verborgen armoede, of armoede buiten ons eigen wereldje; de voorbeelden die zij geeft van armoede lijken echter meer op de door jou genoemde zwerver waar je omheen loopt en waarvan je het bestaan zoveel mogelijk negeert. Verderop in haar column lijkt ze dat laatste ook het liefst te doen “En daardoor zie ik ze niet. Ik ben er niet rouwig om, moet ik eerlijk zeggen”.

    Ik moest in ieder geval erg aan Tonika denken :)

  10. rrudolfd Says:

    Wie gaat er nou als boekhandel in West zitten, dan ben jezelf toch wel heel armoedig.

  11. Miranda Says:

    Juist van iemand die belezen is zou je dit soort tekst niet verwachten.
    Mevrouw Burger moet zich schamen, hoop voor haar dat ze nooit problemen krijgt waardoor ze hulpmiddelen nodig heeft.
    Er wordt overigens over verborgen armoede gesproken, misschien voor de elitaire groep verborgen……de ‘normale’ mens krijgt al heel lang mee dat er steeds meer gezinnen / mensen zijn die het, ondanks hard werken, toch niet voor elkaar krijgen om het financieel rond te krijgen.
    Dus hier gaat het niet over zwervers maar over de gewone medemens.
    Waarschijnlijk stonden er nu mensen aan de balie bij mevrouw Burger die in het dagelijks leven haar spullen bezorgen, haar vuilnis ophalen of het wc papier verpakken waar mevrouw haar bips mee afveegt….. want dat gebruiken we allemaal….zelfs mevrouw Burger.
    M.a.w. wij zijn allemaal gelijk !
    Het is in ieder geval een leerzame week geweest voor mevrouw Burger, heeft het droomboek toch nog iets opgeleverd!

    Hoop voor mevrouw Burger dat haar gecreëerde klantenkring bij haar blijft kopen, anders kan ze binnen nu en een jaar misschien zelf wel bij de Lidl rond gaan scharrelen, wat zouden de mensen dan wel niet van haar denken?!
    Tegen die tijd zal ze waarschijnlijk wel wat menselijker zijn en een beetje beter weten hoe de wereld in elkaar zit.

  12. Marcel van Driel Says:

    Ik zou haar column ook niet (zo) geschreven hebben. Maar feiten constateren of een mening hebben waar je het mee oneens bent, haar blog rechtvaardigt de reacties niet, wat mij betreft.

    Dit schreef ik vanmorgen:
    http://stoerboek.nl/digitale-schandpaal-leidt-tot-zelfcensuur/

  13. Tom Says:

    Wat ik het nare vind aan de reacties op de column van Burger is dat men niet verder lijkt te kijken naar de passage waarin ze schrijft wat ze in eerste instantie vind van bepaalde klanten. De rest word vrij stelselmatig genegeerd, terwijl ze daar juist een keurige nuance aanbrengt, haar nieuwe klanten analyseert en uiteindelijk besluit met het feit dat ze ook deze mensen even vriendelijk zal helpen als elk ander.

    Dit negeren van essentiële delen uit het verhaal heeft als gevolg schelden, haten, flamen, naar mijn idee onterechte en/of onmogelijk te maken analyses, citaten die uit hun verband worden gerukt en dus zelfs een gebroken winkelruit. Mij persoonlijk zal het niet verbazen als er ook de gebruikelijke (doods)bedreigingen zijn geuit.

    Als aanschouwer stond ik zo voor een lastige keuze: Reageer ik hierop of niet? En zowel wat gebeurd er dan? Door het internet zijn immers mijn gegevens te achterhalen. Zelfs dit stuk heb ik uiteindelijk niet op facebook geplaatst, wie weet trigger ik mensen wel om alsnog hun gram te halen.

    Uiteindelijk heb ik gereageerd. Tot op heden zonder meer reactie dan een ‘vind ik leuk’. Maar ergens is het is vreemd of op zijn minst jammer dat mensen op hun woorden moeten letten voor het geval dat anderen (die alles behalve op hun woorden letten) ongefundeerd beginnen te haten. Want meer dan dat is het niet wat mij betreft.

    Overigens zou ik niet willen stellen dat Burger zich hier niet onhandig heeft uitgedrukt. Dat staat buiten kijf. Anderzijds: Had ze zich wel handig kunnen uitdrukken in dit geval? Synoniemen genoeg, maar ik denk dat men toch altijd wel was gevallen over deze constateringen, met alle nare gevolgen van dien.

  14. Danny Says:

    Het vervolg staat inmiddels op boekblad
    http://www.boekblad.nl/reactie-boekblad-op-discussies-over-monique.218431.lynkx

    In de reacties daar o.a. het leermoment dat het integraal live zetten van een niet noodzakelijk voor publicatie geschreven e-mail niet zo’n goed idee is :)

  15. Brief in Het Parool Says:

    […] Vrijdag hier op dit weblog, maandag in Het Parool: mijn opiniestuk over de omstreden armoede-column van boekhandelaar Monique Burger. “De les die we hier uit kunnen trekken is dat er veel meer verborgen armoede in Nederland bestaat dan velen willen geloven, en dat we dit besef mee moeten nemen als we dinsdag op Prinsjesdag over 6 miljard euro aan extra bezuinigingen praten. Waar gaan we dat geld schrappen: bij straaljagers of bij thuiszorg?” Mijn complete opiniestuk/brief is hier te lezen. […]

  16. Dorien Ballout Says:

    Beste Jeroen,

    Inderdaad goed dat armoede op de agenda komt, alleen niet op deze manier. Ik was echt totaal geshockeerd over de manier waarop Monique Berger mensen omschrijft alsof het om een soort rattenplaag ging. Zo mensonterend. Ik wist niet dat mensen zo over anderen konden denken. Ik begrijp de verontwaardiging volledig en ook dat haar excuses niet worden aanvaard, want ze heeft het blijkbaar zo gedacht. Ik woon zelf om de hoek van de boekhandel in het “bakfiets”-gedeelte en ik begrijp volledig waarom de andere kant een hekel aan ons heeft als dit de manier is waarop wij naar hen kijken. Ik denk dat met deze colum de kloof in de wijk aanzienlijk vergroot is.

  17. Jeroen Mirck Says:

    @Marcel: Ik had je stuk gelezen en er ook al direct naar gelinkt in bovenstaand stuk. Onzorgvuldige woorden legitimeren inderdaad nooit een heksenjacht.

    @Tom: Inderdaad, Monique Burger is bedreigd.

    @Dorien: Ik begrijp je ontzetting, maar vind het ook wat kort door de bocht om te stellen dat excuses zinloos zijn ‘omdat ze blijkbaar zo denkt’. Ten eerste interpreteer je haar woorden anders dan wat er staat (Burger heeft het niet over een ‘rattenplaag’), ten tweede verdient iedereen een tweede kans, ook na een onhandige column. Er zijn excuses gemaakt, dus hup: laten we ophouden met omkijken en gewoon weer doorgaan met (samen) leven.

  18. Dorien Ballout Says:

    ok. fair enough. Inderdaad verdient iedereen een 2e kans. Hopelijk krijgen de mensen die ze beschrijft die ook om zich te ontdoen van het beeld dat heel Nederland nu van hen heeft.
    Ik stuitte per ongeluk op de hele heisa omdat ik op de facebook pagina van de boekhandel ging kijken of er al foto´s van de ontmoeting van mijn zoon met Geronimo Stilton op stonden. Ik heb er echt slecht van geslapen. kan slecht tegen onrecht.
    Ik blijf het ongelooflijk en verontrustend vinden dat beschrijvingen van deze aard uberhaupt in iemand opkomen.

  19. Guus Says:

    Is het ‘Boekblad’ de plek om verborgen armoede, verloedering, verhuftering, te constateren? Debatten daarover aan te zwengelen? Doet men dat door in de column te melden dat men buiten het zicht van de klanten af en toe naar de keuken rent om ze uit te lachen? Monique Burger was laaiend enthousiast dat de distributie van het ‘Droomboek’ niet via de Albert Heijn, de Primera of welke keten dan ook verliep maar dat de boekhandel werd ingezet. Het werd hèel vèèl drukte in de winkel, hard werken, geen bijverkoop, geen nieuwe klanten (“Als we dan te horen krijgen: ik heb toch geen computer, dan glimlachen we onvermoeibaar”) Overduidelijk was Burger teleurgesteld, was haar column daarvan het gevolg. Wanneer ze ècht geschrokken en betrokken was geweest had ze dat anders geformuleerd.
    Gisteravond stond ik voor de ‘Nieuwe Boekhandel’, las de aangeplakte column van ‘Boekblad’-hoofdredactrice Lucie Th. Vermij waarin ze niet alleen niet twijfelde aan Burgers integriteit maar zich ook verbaasde dat zo weinig collega-boekhandelaren om Burger heen waren gaan staan. Begrijpt Vermij niet dat Burger een code heeft gebroken? De code waarin de onderklasse trapt naar de ‘bovenklasse’, de ‘bovenklasse’ NIET naar de onderklasse.
    P.S. Vannacht en vanmorgen heb ik diverse keren geprobeerd om de website van het ‘Boekblad’ te bezoeken. Serverstoring. Toeval..?

  20. Beertje Says:

    Aan de te bespreken onderwerpen hebben we allemaal geen gebrek aan. Het is alleen de manier waarop een onderwerp ter sprake wordt gebracht.

    Mensen met een kort lontje zullen maar al te graag (mis-)gebruik van maken om hun frustraties te uiten. Ze zien dit als een soort uitlaatklep om hun eigen emotionele labiele toestand te ontluchten.

    Aan de andere kant zullen de intellectuelen deze aangrijpen om een en ander te relativeren en waar nodig deze op een welbespraakt manier hun genuanceerde meningen te uiten.

    In een tijd van crisis worden als het ware de grenzen van het toelaatbare opgezocht en nog verder uitgerekt wil men hun daden op de een of andere manier rechtvaardigen; zoals Monique Burger bedreigen of zelfs de ruit van haar winkel in te gooien.

    Wat er zich hier en daar afspeelt is een onderdrukte volkswoede. Moet je nagaan wat er gaat gebeuren bij een grote ontlading……….

  21. Arjan Says:

    Ha Jeroen,

    Discussie is natuurlijk allang ‘gesloten’ en ik ga niet nog eens het hele debat oprakelen over Monique Burger.
    Waar ik wel moeite mee heb is de opmerking in jouw stuk dat ‘Bos en Lommer een aantal jaren geleden een gebied was waar je niet dood gevonden wilde worden. Ik heb jarenlang in Bos en Lommer gewoond en met uitermate veel plezier. En toen was er nog geen ‘Nieuwe Boekhandel’ te bekennen. Het heette nog gewoon Bos en Lommer en niet ‘BoLo’. Het waren vooral mensen die er zelf nooit kwamen die riepen dat ze er niet dood gevonden wilden worden (wat natuurlijk dan wel weer goed uitkwam ;-).
    Buitengewoon ergerlijk in het stuk van Monique Burger vind ik ook –los van de veelbesproken missers die ze maakt in haar column — de manier waarop ze schrijft over boekhandel Omta die eerder in het pand zat. Natuurlijk was het een wat stoffige winkel; maar die had wel een buurtfunctie, juist omdat die wel ‘enveloppen voor 10 cent verkocht’. Voor mij was dat een van de redenen om dáár boeken te kopen, kantoorartikelen en andere zaken. De Nieuwe Boekhandel heeft dat gevoel bij mij nooit kunnen losmaken, ook niet na een paar bezoekjes. Sterker nog: mijn enveloppen haalde ik wel bij de Albert Heijn (of de lokale tabakswinkel) en mijn boeken bestelde ik voortaan bij Bol.com.
    Jij stelt nu onomwonden dat mede door ondernemers als Monique Burger de wijk zich nu geweldig ontwikkelt. Is dat zo? Ik vraag me dat serieus af. Ik denk dat Burger eerder slim heeft ingespeeld op een al veel langer gaande ontwikkeling die al voor 2008 is ingezet dat een nieuw woonpubliek naar Bos en Lommer kwam vanwege de relatief lage huizen-/huurprijzen. Prima natuurlijk, maar maak niet de vergissing door te denken dat De Nieuwe Boekhandel de buurt gered zou hebben.

  22. Jeroen Mirck Says:

    @Arjan: De uitdrukking dat je ergens ‘niet dood gevonden wil worden’ is natuurlijk een overdrijving. Het werd (en wordt) ook gezegd over Slotervaart, Bijlmer of Almere, vaak totaal niet gestoeld op feiten. Je opmerking over de vorige boekwinkel en de ontwikkeling van de buurt vind ik interessant. Het is inderdaad een lopend proces waar niet één ondernemer voor verantwoordelijk is, maar samen bouwen ze wel aan de verbetering van de buurt. Ik heb niet de suggestie willen wekken dat die eer exclusief is weggelegd voor Monique Burger.

    Net als jij vind ook ik de term ‘redden’ ongepast. Sinds ik dertien jaar geleden in Slotervaart kwam wonen, heeft ook die buurt zich flink ontwikkeld. Dat vond ik prettig als bewoner, maar ik heb het nooit als een ‘redding’ gevoeld. Het is gewoon de verantwoordelijkheid van de lokale overheid om te waken over de staat van de buurt. Als een redding nodig zou zijn, is dat in feite een diskwalificatie van diezelfde overheid.

Leave a Reply