Helden van de Tour
Deze week is de honderdste Tour de France van start gegaan. Het feestje is natuurlijk overschaduwd door de doping-bekentenis van Lance Armstrong, wiens zeven Tourzeges allemaal zijn geschrapt. Over alle hoogte- en dieptepunten van La Grande Boucle maakte de Nederlandse tekenaar Jan Cleijne een fraai stripboek: Helden van de Tour. Het doet je beseffen hoe mooi de wielersport wel degelijk kan zijn.
Wielrennen is een sport die gaat om het Grote Lijden. Zie de renners tegen bergtoppen opklimmen en je voelt bijkans de pijn. Dat is het mooie aan de Tour. Die pijn, die passie en die dramatiek heeft Jan Cleijne (1977) goed weten te vangen in zijn beeldverhaal ‘Helden van de Tour’. Hij moet het ook zelf een beetje hebben gevoeld, want tijdens de boekpresentatie een maand geleden in stripwinkel Lambiek schilderde uitgever Hansje Joustra de totstandkoming van de 144 pagina’s tellende strip af als een ware tour de force. Zelf zegt Cleijne over zijn geesteskind:
“Dit boek is een ode aan de winnaars en de verliezers. In tien hoofdstukken heb ik geprobeerd om met veel beeld en weinig tekst een meeslepend sfeerverslag van meer dan honderd jaar Tourgeschiedenis te maken.”
Cleijne heeft zich uitputtend gedocumenteerd, maar overstelpt de lezer gelukkig niet met weetjes en feitjes. Nee, hij verbeeldt de ontwikkeling van de beroemste wielerronde aan de hand van de grote verhalen. Het begint allemaal met verkleurde zwart/wit-beelden van de eerste Tour, toen oprichter Henri Desgrange de renners doodleuk 467 kilometer op één dag liet afleggen. In 1926 jaagde hij ze zelfs in een regenachtige etappe over bijna alle grote cols die tegenwoordig over drie weken worden uitgesmeerd. De Tour was indertijd letterlijk een afvalrace.
Echte wielerfans kennen hun klassieken, dus worden zij niet verrast door de opgetekende verhalen over Gino Bartali, Fausto Coppi, Jacques Anquetil, Eddy Merckx (“de kannibaal”, zie cover), Joop Zoetemelk, Bernard Hinault, Greg Lemond, Miguel Indurain en Lance Armstrong. Dat is vooral leuk voor de leek. De kenner kan zijn hart ophalen bij de visualisering van die mooie verhalen: Cleijne vertelt alle anekdotes in een kleurrijke realistische stijl, met veel oog over het hooggebergte in de Tour.
Is ‘Helden van de Tour’ een goede strip? Hoewel nogal fragmentarisch van aard (zo zijn de korte hoofdstukken over Wim van Est en de in het harnas gestorven Tommy Simpson niet meer dan tussendoortjes) vind ik het wel degelijk een geslaagd boek. De Tour komt echt tot leven in de zwierige tekenstijl van Cleijne. Zeker voor nieuwe generaties wielerliefhebbers is het een compacte kennismaking met de rijke geschiedenis van de wedstrijd der wedstrijden.
Helden van de Tour (Jan Cleijne). Oog & Blik / De Bezige Bij, Amsterdam. ISBN 978-90-5492-380-0.
Tags: Eddy Merckx, Fausto Coppi, helden, Jan Cleijne, Tour de France