Publieke Omroep, van onze belastingcenten?
Vandaag heeft de NOS haar nieuwe decor gepresenteerd. Net als een huizenbezitter moet ook een omroep soms even groot onderhoud plegen, logisch dus. Toch hoorde ik gisteren op een feestje alweer iemand klagen dat dit ‘van zijn belastingcenten’ werd betaald. Wat een gelul. Ik denk dan: emigreer lekker naar de VS en word lid van de Tea Party, stomme bokkelul. Maar dat zeg je niet op een feestje.
Hetzelfde argument (over dat belastinggeld) werd eerder deze week ook al van stal gehaald door de zware jongens van Telegraaf, Volkskrant en NU.nl. Tijdens een hoorzitting over persbeleid in de Tweede Kamer beklaagden Frank Volmer (directeur Telegraaf Media Nederland), Philippe Remarque (hoofdredacteur Volkskrant) en Sander Stallinga (uitgever NU.nl) zich over oneerlijke, want gesubsidieerde concurrentie door de Publieke Omroepen op internet. De meeste pijlen richtten zich op NOS.nl, maar Remarque pleit bovendien voor een verbod op mijn ex-werkgever Joop.nl (van de VARA) die veel succesvoller is dan zijn eigen falende opiniepagina op internet.
Gesubsidieerde concurrentie klinkt inderdaad oneerlijk, maar de persbobo’s kletsen uit hun nek. “Als iemand op de NOS-site zit, zit hij niet op de website van de Telegraaf of de Volkskrant”, zegt Volmer. “Wat de NOS doet, gaat rechtstreeks af van het verdienpotentieel op de advertentiemarkten van andere media.” Ja, en? Iedere website op internet is een potentiële concurrent voor Volmer en trawanten, en daaronder zijn talloze websites die een bepaalde vorm van subsidie krijgen, van cultureel tot sociaal tot etnisch. Gaan de mediamolochen al die subsidies aanvechten? Nee, slechts eentje: die van de Publieke Omroep. Selectieve verontwaardiging dus.
Verbied ook NOS Journaal!
De boze persbazen betogen dat de Publieke Omroep er alleen is voor televisie en radio. Als dat zo is, dan hebben Volkskrant en Telegraaf ook niets op internet te zoeken, want dat zijn kranten. NOS.nl is een verlengstuk van het NOS Journaal, net zoals VK.nl een verlengstuk is van de papieren Volkskrant. Verbied dan ook maar meteen het Journaal, want daar heb je als krant ongetwijfeld ook last van. Natuurlijk gebeurt dat niet: de Publieke Omroep dient de pluriformiteit van ons mediastelsel, want als we het nieuws overlaten aan de commercie hebben we straks alleen nog maar RTL Boulevard en Peter R. de Vries.
De boze persbazen betogen ook dat ze last hebben van NOS.nl, maar ze staven dat niet met cijfers. Wie garandeert mij dat bezoekers van NOS.nl precies dezelfde mensen zijn als de schreeuwlelijken onder de berichten op Telegraaf.nl? Bovendien is internetgebruik in de loop der jaren flink toegenomen, dus heeft de gemiddelde surfer alle tijd om beide concurrenten met een bezoekje te belonen. Nederlandse kranten presteren niet significant slechter dan dagbladen in landen met beduidend minder gesubsidieerde omroepen, zoals de VS.
Gemakkelijke zondebok
Laten we er niet omheen draaien: de klagende mediabedrijven zijn in deze tijden van crisis gewoon gefrustreerd dat hun inkomsten teruglopen en zoeken een zondebok. Waarom gaat het slecht met Volkskrant en Telegraaf? Omdat ze als traditionele krantenbedrijven jarenlang internet genegeerd hebben, er vervolgens plichtmatig zijn ingestapt en nu nog altijd niet het sluitende businessmodel hebben gevonden. Dan kun je jezelf de schuld geven, maar het is natuurlijk veel makkelijker om naar een ander te wijzen. Vroeger richtten die pijlen zich al tevergeefs op Teletekst en Kranten.com. Aangezien het ditmaal eens niet aan de Polen, moslims of Europa ligt, is de Publieke Omroep de gebeten hond.
De Publieke Omroep is natuurlijk een dankbaar slachtoffer, want iedereen weet dat er de komende jaren voor honderden miljoenen gesnoeid gaat worden in het Mediapark. Best kans dus dat de VARA om puur financiële redenen stopt met een site als Joop.nl. Voor hetzelfde geld kunnen ze trouwens ook een dure presentator de deur wijzen. Het is een kwestie van prioriteiten, waar Remarque en consorten nu alvast op voorsorteren. Dit gaat niet over gelijk hebben, dit is gewoon een ordinaire lobby.
Ik wens Frank Volmer, Philippe Remarque en Sander Stallinga veel succes toe. Niet met het bestrijden van de Publieke Omroep, maar met het verbeteren van hun eigen businessmodel. Misschien had Telegraaf Media Groep beter geen miljoenen kunnen pompen in de aankoop van Hyves, misschien had De Persgroep beter geen afscheid kunnen nemen van Volkskrantblog. Een betere toekomst begint bij jezelf, niet bij het zwartmaken van je concurrent. Laat daar de Tweede Kamer maar over beslissen. Die zijn daarvoor ingehuurd, van onze belastingcenten.
Jeroen Mirck was als redacteur betrokken bij de lancering van Joop.nl. Hij is er nog altijd opiniemaker.
Tags: concurrentie, Joop.nl, NOS, NU.nl, Telegraaf, Volkskrant
May 27th, 2012 at 14:12
Jeroen,
Helemaal gelijk. En laten we eerlijk zijn. We betalen allemaal kijk- en luistergeld, ook voor een goede nieuwsvoorziening door de publieke omroep. Dat dit een verlengstuk heeft naar online, gelijk hebben ze. Als klant van de publieke omroep verwacht ik ook niet anders en ik ben dik tevreden en met mij volgens mij miljoenen Nederlanders die het NOS Journaal dagelijks volgen. En dat ze voor dat geld het decor af en toe moderniseren, prima. De krant doet toch ook af en toe een restyling? Ook van mijn abonnementsgeld. En ik klaag toch ook niet dat er een tabloid formaat wordt ingevoerd waar ik niet om heb gevraagd en voor heb betaald. De kern van het geklaag is het onvermogen van de dagbladen om te veranderen, of beter, tijdig te veranderen. Een beetje dat verhaal van de kikker in het langzaam kokende water. En in plaats er uit te gaan springen blijven ze nog zitten en maken ze verwijten naar een ander. De nood is blijkbaar nog steeds niet hoog genoeg om echt te gaan veranderen en uit die bak te springen. Het moet anders en het kan anders. Actuelere nieuwsvoorziening, meer op maat, co-creatie, multi-platform. Doe mij maar een 24/7 krant op mijn tablet met nieuws dat mij boeit en mij verrast en dat op mijn lijf gesneden is, en vraag mijn bijdrage in ruil voor erkenning. Ik sluit mijn abo direct over en vraag geen korting. Maar welke krant zet die eerste stap? Ik vrees dat dat een dergelijk initiatief niet uit die hoek van de traditionele krantenmakers verwacht kan worden en de oplossing van buiten de traditionele krantenwereld gaat komen. Misschien dat de kikker dan uit de bak springt??
May 27th, 2012 at 14:42
“want als we het nieuws overlaten aan de commercie hebben we straks alleen nog maar RTL Boulevard en Peter R. de Vries.” Dergelijke lariekoek stomd gisteren ook al op Sargasso. RTL Nieuws is een prima rubriek, kan de vergelijking met het NOS journaal goed doorstaan. En kranten als de Volkskrant en de NRC leveren toch echt meer kwaliteit dan Boulevard en PRdeV.
En volgens mij heeft Remarque nooit gezegd dat Joop verboden moet worden; dat maakt je makker Van Jole ervan.
May 27th, 2012 at 14:55
@Ronald: Commercieel gedreven tv-programma’s voorzien doorgaans niet in een brede nieuwsvoorziening omdat ze puur afhankelijk zijn van kijkcijfers. Het nieuwe jurkje van Paris Hilton is dan al gauw belangrijker dan de volksopstand in Syrië. Om ook voor dat soort belangrijk wereldnieuws (Syrië, niet het jurkje) aandacht te garanderen is een publieke nieuwszender nodig.
En wat de kwalificatie ‘verbod’ betreft: ik citeer Remarque niet, maar interpreteer zijn stellingname. Als je de financiering van een omroepwebsite betwist, pleit je feitelijk voor de opheffing ervan. Als je die financiering onrechtmatig vindt, pleit je feitelijk voor het verbieden van die bewuste site.
May 27th, 2012 at 22:52
[“Waarom gaat het slecht met Volkskrant en Telegraaf? Omdat ze als traditionele krantenbedrijven jarenlang internet genegeerd hebben, er vervolgens plichtmatig zijn ingestapt en nu nog altijd niet het sluitende businessmodel hebben gevonden.”]
Toch was ik destijds verrast door de lezersblogs die de Volkskrant ging hosten, omdat ze burgerbloggers aanvulling wilden laten geven op het werk van hun eigen redacteuren. Ik zou dat zeker niet plichtmatig willen noemen. Ik vond het spannend en gedurfd.
Alleen verslikte de Volkskrant zich zichtbaar in het soort nieuwe verplichtingen dat zo’n experiment met zich meebrengt en de verantwoordelijkheid die je dan als uitgever hebt voor zo’n blogpark en de makers en degenen die reageren. Ze zullen zeggen dat het onvoldoende inkomsten genereerde, maar het kwam op mij over dat ze deze tak van sport onderschat hadden en er te snel geen brood meer in zagen.
Lees nog eens de kritiek van Volkskrant ombudsman Thom Meens:
“Hoe een krant aan het begin van de 21ste eeuw met een digitaal platform en terugbloggende niet-lezers om moet gaan, moet als de sodemieter worden uitgevonden – voor het te laat is: nog tien of twintig jaar en er is geen krant meer om de krant opnieuw uit te vinden.”
http://www.denieuwereporter.nl/2006/01/ombudsman-pleit-voor-hek-om-volkskrantblogs/
Zeer spijtig dat dit concept uiteindelijk niet beter is doorontwikkeld en de Volkskrantbloggers daarna zo droevig schipbreuk leden bij Sanoma Media die het hosten bij weblog.nl over zou nemen, maar zelf zijn eigen bijna 400.000 betaalde en gratis blogs bij een mislukte migratie maandenlang in de grootste problemen bracht.
May 27th, 2012 at 23:52
Ik verontschuldig me meteen: ik ben een grijsaard. Geboren in 1955. Heb nog teruggezwaaid naar tante Hannie. Nederland 1 in zwartwit. Met de hele straat voor de enigste televisie.
Niet kort daarna kwamen de eerste PIRATEN : het REM-eiland met Mr.Ed het sprekende paard. Ik was nog een kleuter. toen kwam de TROS en ik dacht : nu gaat her steil bergaf met de kwalitiet van de Nederlandse televisie… Ik ben blij dat ik niet meer in Nederland woon om de totale ellende van de vertrossing aan den lijve te moeten ondervinden, die toen al werd ingeluid.
Nu gaat het met de “dode bomen media” op dezelfde manier. Kwaliteit en onafhankelijkheid moet worden geofferd aan profits, returns of investment and so on. Als ik kort terug kom in Nederland ken ik zelfs de Volkskrant niet meer terug… concessies aan het gepeupel, zelfs in het formaat….!
Ik weet het… ik ben een grijsaard, ik kom niet terug: in het enigste land dat euthanasie heeft geinstitutionaliseerd… no chance !
May 28th, 2012 at 00:30
@Clara: Bij de opkomst van Volkskrantblog werd al gauw duidelijk dat men weliswaar de tijdgeest goed had gevolgd, maar dat de weblogs weinig waardering kregen van de krantenredactie. De bedoeling was dat er een creatieve kruisbestuiving zou ontstaan, maar uitgezonderd een tijdelijke weekrubriek van Geert-Jan Bogaerts op de opiniepagina kwam dat verder totaal niet van de grond. Naarmate het ruzieachtige sfeertje op VKblog voortwoekerde zag je de animo steeds verder wegzakken. De opvolger van ombudsman Thom Meens was ook aanzienlijk negatiever over de ‘eigen’ blogosfeer. Het verbaast me dan ook niks dat Philip Remarque er uiteindelijk de stekker uit heeft getrokken. Dat deze vele blogs vervolgens tussen wal en schip vielen door het debacle van Weblog.nl maakt de kwestie alleen nog maar treuriger.
May 28th, 2012 at 12:09
Ik sluit me bij je aan, Jeroen wat je stuk betreft. Ik las Bert Brussen ook al in de Volkskrant roepen dat Joop verboden moest worden (of iets van die strekking) omdat de site van belastinggeld betaald zou worden. Nee, we hadden veel meer aan het onafhankelijke Jaap.nl. Brussen schreef een advertorial in plaats van een column om zijn eigen Jaap te promoten en maakte een fout: Joop.nl wordt niet betaald met geld van de overheid, maar uit het ledenpotje van de VARA. Toch een feitelijke onjuistheid in de Volkskrant. Maar goed, advertorials hoeven natuurlijk niet de waarheid te bevatten, net zo min als reclame dat hoeft.
May 28th, 2012 at 12:22
@Michael: Ik heb het stuk van Bert Brussen bewust niet genoemd, omdat het te dom, te eigengeilerig en te argumentloos is om serieuze aandacht te verdienen. De Volkskrant heeft die feitelijke onjuistheid vermoedelijk bewust laten staan omdat ze A) belanghebbend zijn en dus dezelfde mening aanhangen als Brussen en B) omdat anders het hele betoog van Brussen als een kaartenhuis in elkaar zou storten. Vroeger noemden we dat Telegraaf-journalistiek. ;)
May 28th, 2012 at 12:38
veranderingen. een griezelig woord.
May 29th, 2012 at 12:54
Ik lees: “zware jongens, persbobo’s, trawanten, mediamolochen, boze persbazen (2 maal!), gefrustreerd, ordinaire lobby en zwartmaken.”
De ‘schreeuwlelijken’ kunnen nog heel wat van Jeroen Mirck leren.
May 29th, 2012 at 12:54
Brussen roept nergens dat joop.nl verboden moet worden. Hij maakt slechts bezwaar tegen het exploiteren van een opiniesite met staatssubsidie. Als je het dan toch zo graag over business modellen wilt hebben, dan heeft Bert juist in zijn artikel heel helder aangegeven hoe een ongesubsidieerde succesvolle opiniesite kan worden gerund.
De VARA en dus joop.nl worden bekostigd uit de staatsruif. Als de VARA moest ronkomen van de contributies van leden was ze over een week ter ziele. Van een feitelijke onjuistheid is dan ook geen sprake, suggereren dat die er wel is noem ik het opzettelijk buigen van de waarheid naar een jou beter te pas komende waarheid.
Van mij persoonlijk mogen er zoveel azijnpisser-opniniewebsites gesticht worden als je wilt, maar om het maar eens in echt Nederlands te zeggen, niet van mijn belastingcenten.
May 29th, 2012 at 13:06
@Jack: Dat heet ‘een column’.
@Pieter: Al sinds 2009 is de VARA heel helder over de financiering van Joop.nl: die wordt inderdaad uit ledengeld betaald, niet uit staatssteun.
May 29th, 2012 at 13:28
@Jeroen Boekhoudkundige technicality. De VARA haalde in 2008/2009 ACHTENVEERTIG MILJOEN EURO SUBSIDIE op uit de staatsruif.
http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Cultuur-Televisie/245446/VARA-haalt-de-meeste-subsidie-binnen.htm
Dan is zeg een half miljoen om een opiniesite te exploiteren inderdaad een marginaal bedragje uit de totale inkomsten.
May 29th, 2012 at 13:35
@Pieter: Politiek Den Haag voert ook terecht een discussie over de totale subsidie van de publieke omroepen. Daar is niks mis mee. Het is crisis, dus mag het best wat minder. In dat licht is klagen over het fooitje eigen geld dat de VARA in Joop.nl steekt een achterhoedegevecht van boze krantenbazen.
May 29th, 2012 at 16:46
@Jeroen Maar dat is nu precies het punt van TMG, VK & Brussen.
Als je 48m subsidie krijgt voor je normale bedrijfsvoering (man, man, man wat een business model) is het makkelijk om de overige omzet voor zgn. ideële doelen aan te wenden.
Van Gaal zou iets zeggen over ben ik nou zo slim of…?
May 29th, 2012 at 17:09
Het hele Publieke Bestel dient een ideëel doel, Pieter. Natuurlijk zijn er kanttekeningen te plaatsen bij de manier waarop dat bestel is opgebouwd, maar daar is de politiek verantwoordelijk voor. Diezelfde politiek roept al jaren dat ze het anders gaat organiseren. Hoog tijd dat dat eindelijk eens gebeurt, want ik ben het met je eens dat de totale omroepbudgetten flink omlaag kunnen. Maar of dat ten koste gaat van een site als Joop.nl is aan de VARA. De politiek stelt de kaders, de omroepen gaan zelf over de bedrijfsvoering.
May 30th, 2012 at 10:19
“Het bestuur van het Stimuleringsfonds voor de Pers heeft op 30 juni 2011 besloten een bedrag van € 84.471 als subsidie beschikbaar te stellen aan Stichting Sargasso voor het project Sargasso Verlicht op basis van de Tijdelijke subsidieregeling persinnovatie.”
Wat vinden we hier dan van? Subsidie aan een overduidelijk ideologisch en politiek gekleurd opinie-weblog. Persoonlijk vind ik het te gek voor woorden. Als je zonodig opiniemakertje wil spelen, doe dat vooral op eigen kosten (Jaap) of op kosten van de VARA-leden (Joop) maar waarom de samenleving als geheel dat zou moeten betalen ontgaat mij.
May 30th, 2012 at 13:00
Sterker nog, Hans: ook het Telegraaf-concern, één van de klagers over de ‘subsidies’ voor NOS.nl en Joop.nl, vroeg in de afgelopen jaren subsidie aan bij het Stimuleringsfonds voor de Pers. Het gaat om de voorloper van Dichtbij.nl:
“Telegraaf Media – Hyperlokaal Online Nieuws Netwerk TMnl – € 393.810
De ontwikkeling van een landelijk journalistiek online netwerk voor lokale actualiteiten, informatie en service. Daarvoor wordt een aaneenschakeling van lokale platforms gebouwd, die voorzien in de infoamtiebehoefte van de gebruikers en daarbij gebruik makend van verschillende databases. Het doel van het project is een landelijk platform voor lokaal nieuws dat toegespitst is op de wensen en interesses van de gebruiker, waar burgerjournalistiek de traditionele journalistiek ontmoet, achtergrondinformatie op afroep beschikbaar is, sociale interactie plaatsvindt en lokale betrokkenheid verhoogd wordt door middel van social games.”
May 30th, 2012 at 13:18
Te belachelijk voor woorden. Volgens mij valt hier nog best wat te bezuinigen.
May 30th, 2012 at 21:11
Ondertussen sloopt NU.nl het laatste stukje toegevoegde waarde van de eigen site af: de dagelijkse columns van o.a. Arjan Dasselaar en Olaf Koens.
Leestip: opinie van NOS-directeur Jan de Jong. “De roep vanuit de kranten om een level playing field met de publieke omroep is goed te begrijpen. De gedrukte nieuwsmedia zitten immers in zwaar weer. Abonnees lopen weg, de leestijd per lezer daalt flink en de adverteerder keert hen de rug toe. Maar ze richten hun pijlen ten onrechte op de NOS. Het doet denken aan de auto-industrie die de trein ter discussie stelt omdat de autoverkopen tegenvallen. Of frisdrankproducenten die het gratis drinkwater aan banden willen leggen. De kunsthandel die af wil van gesubsidieerde musea.”
http://weblogs.nos.nl/directie/2012/05/30/kies-uw-vijanden-zorgvuldig/