Help, ik sta op GeenStijl
Ik schrijf momenteel aan het boek ‘Help, ik sta op GeenStijl’, over omgaan met kritiek op internet. Dan kan het dus gebeuren dat je bezoek krijgt van de brutale PowNews-verslaggever Rutger Castricum. Hoewel het boek nog lang niet af is, stond de man met de roze plopkap afgelopen donderdag ineens onaangekondigd voor mijn deur. Gisteravond zond PowNed de beelden uit. Eerlijk is eerlijk: ik sta er weinig florissant op. Het beste bewijs dat zo’n boek hard nodig is.
Voor alle duidelijkheid: mijn boek ‘Help, ik sta op GeenStijl’ gaat over veel meer dan alleen Rutger Castricum. De kernvraag luidt: hoe ga je om met kritiek op internet? Dan kan het gaan om boze bloggers, tierende twitteraars, razende reaguurders, furieuze forumdeelnemers of rancuneuze recensenten op reviewsites. Wat doe je dan als webcare-team, community manager of persvoorlichter?
Mijn confrontatie met Rutger was een zwak optreden, vol gestamel en pijnlijke stiltes. Toch kwam zijn komst als geroepen, want dit deel van het boek staat nog in de steigers. Ik ben nog volop aan het schrijven, mijn hoofd zit vol ideeën. Op het moment dat je dan wordt verrast door een camera, komen die ideeën niet altijd meteen panklaar naar buiten.
Geen betere ervaring dan eigen ervaring, dus laten we de uitzending eens onder de loep nemen. Rutger vroeg om tips, kreeg ook een paar tips, maar knipte ze vakkundig uit het PowNews-item. Daarom ben ik er even voor gaan zitten en heb ik hier nu alsnog een rijtje van tien tips:
- PowNed en GeenStijl passen de techniek van het guerrilla-interview toe. Ze kondigen hun bezoek doorgaans niet aan en overvallen je met draaiende camera. Om zo’n ‘overval’ te pareren, moet je in je hoofd een script met mogelijke vragen en antwoorden voorbereid hebben. Wie zelf het nieuws zoekt heeft die voorbereiding natuurlijk gedaan, lastiger wordt het als Rutger zonder directe aanleiding thuis bij je aanbelt.
- Als je zo’n script hebt: blijf bij de boodschap die je wilt overbrengen. Blijf die boodschap ook herhalen. Luister naar de vragen, maar laat je er niet compleet door leiden. Zeker niet als ze flauw zijn en afleiden van waar het werkelijk om gaat.
- Word je verrast door Rutger (laten we hem maar even als voorbeeld nemen, dat streelt zijn ego), doe dan nog even een snelle check: is dit de juiste plek voor het interview, trek je nog snel even een jas aan of uit? Zelf had ik er geen behoefte aan om Rutger binnen te laten in mijn huis, dus gebeurde dat ook niet.
- Je kunt zelfs weigeren mee te werken aan een interview. Immers, je bent daar niet toe verplicht. Keerzijde is wel dat zo’n weigering op televisie vaak niet sterk overkomt. Wat ik tegen Rutger zei maar wat hij niet uitzond: Gretta Duisenberg had groot gelijk om de deur dicht te gooien toen Rutger bij haar aanbelde en haar een antisemiet noemde. Je hoeft je niet te laten beledigen.
- Blijf vriendelijk, blijf dicht bij jezelf. Maar wees wel resoluut. Zeg het als iets je niet bevalt, maar wordt niet agressief. Terwijl ik dit uitlegde stak ik als grap mijn hand uit richting de camera. “Dat dus niet.” Die grap sneuvelde uiteraard in de montage.
- Er gaat flink geknipt en geplakt worden in de reacties die je geeft, dus druk jezelf uit in puntige oneliners. Geen pijnlijke stiltes, geen eindeloze bijzinnen. Dan wordt het lastiger om een item ‘lullig’ te monteren. Ja, ik weet het. Op dit punt ging ik de mist in. Aangezien het boek nog niet af is, had ik onvoldoende oneliners paraat.
- Kenmerkend aan een ‘overval-interview’ is dat je voortdurend wordt onderbroken. Het beste is om gewoon vast te houden aan het verhaal dat je aan het vertellen bent. Dus wederom: blijf de boodschap herhalen.
- Over herhaling gesproken: typerend bij dit soort interviews is de eindeloos herhaalde vraag. Beantwoord die vraag of (als je dat niet kunt of wilt) beantwoord die vraag niet, maar zeg dat dan ook helder. Ga vervolgens verder waar je gebleven was of zeg kortweg: “Dat is wat er over te zeggen is.”
- Laat je niet verleiden om mee te gaan in een suggestieve framing die de interviewer je probeert op te leggen maar waar jij het absoluut niet mee eens bent. Zeg dan liever: “Die zienswijze deel ik niet” of “Ik kies mijn eigen woorden.”
- Maar wees vooral jezelf. Zodra je jezelf krampachtig een houding aanmeet, is dat ook terug te zien op video. Wees relaxed, wees jezelf, maak een grapje. Maar blijf wel bij je verhaal. En, ik val in herhaling: herháál dat verhaal. Zeker als Rutger blijft hangen in flauwe details.
Tot zover mijn tips voor de omgang met PowNews of GeenStijl. Ook toepasbaar op DWDD’s De Jakhalzen, al zijn die doorgaans een stuk vriendelijker. Maar nogmaals: mijn boek ‘Help, ik sta op GeenStijl’ (dat wordt uitgegeven door Haystack) behandelt veel meer dan alleen ‘onze Rutger’. Het boek gaat over omgaan met kritiek op internet in de volle breedte, dus van weblogs tot IENS.nl, van Twitter tot het Viva-forum. Ik schrijf nog even verder. Rutger is van harte welkom op de boekpresentatie, later dit jaar.
Tags: Dumpert, Geenstijl, Haystack, help, internet, kritiek, mediatraining, PowNed, PowNews, Rutger Castricum
February 1st, 2012 at 18:35
[…] Het zal je maar gebeuren: zit je net lekker te werken aan je boek, gaat de deurbel en staat Prutser Castricum van Geenstijl TV voor je deur. Wat doe je dan? Het overkwam journalist en plaatselijk politicus Jeroen Mirck van de week. Hij is een boek aan het schrijven over hoe je om moet gaan met nare reacties op het web en de redactie van PowNews had dat ook vernomen. Aangezien Geenstijl en Mirck geen vrienden van elkaar zijn, rook de redactie bloed. Dus stuurden ze Willibrord Frequin Jr. naar het huis van Mirck om verhaal te halen. Het boek gaat immers ‘Help! Ik sta op Geenstijl!’ heten.
Jeroen schrijft er vandaag een stuk over op zijn blog. Daaruit blijkt dat de editor van Geenstijl TV weer lekker creatief met het materiaal is omgesprongen. De missie van deze pseudo-journalisten is dan ook om mensen lekker voor lul te zetten, want tja, dat doen ze nu eenmaal bij GeenStijl. Toegegeven: Mirck kwam ook niet altijd heel helder uit de bus, maar in tegenstelling tot wat het item van PowNews suggereert, had hij wel degelijk een paar tips voor Castricum. […]
February 1st, 2012 at 19:21
Goed van je om deze “nare gebeurtenis” om te zetten in iets positiefs. Thumbs up!
February 1st, 2012 at 22:01
Had je niet gewoon kunnen zeggen: Ik zit midden in een goed/belangrijk gesprek, kom een andere keer maar terug, en bel even vooraf.
En dicht met die deur. Sta je de Jehova’s ook te woord?
Ik heb het niet gezien, maar lijkt me een ongelijk spel, hij voorbereid, jij niet. Daarom niet aan mee doen.
February 1st, 2012 at 22:05
Ik heb het gisterenavond ook gezien. Het verbaasde me dat zijn grote ego en enorme arrogantie in je hal paste. Je kwam mij als argeloze kijker veel sympathieker over. Misschien dus ook een goede tip. Je eigen sympathieke zelve blijven. Dat krijgen ze er immers nooit uit geknipt in de montagekamer. ;-) Ik ben benieuwd naar je boek!
February 1st, 2012 at 22:08
Als rollenspelacteur zeg ik je dat je het idee dat je het goed kan doen uit je hoofd moet zetten ! Doe je dat niet dan ontstaat er kramp; de tips die je geeft gaat uit van een defensief of aanval. Als je er niet boven staat, ben je kansloos. Ultieme tip is daarom, neem het niet zo serieus, je houding bepaalt het beeld dat je overbrengt.
February 1st, 2012 at 22:20
@Sandra, Kurt: Dank!
@Rob: Goede tip. Je hebt helemaal gelijk: in essentie gaat het erom dat je erboven staat. Een beetje zoals de sporter die er niet aan moet gaan denken dat hij de wedstrijd kan gaan verliezen, de schaatser die niet moet denken aan vallen.
February 2nd, 2012 at 00:00
Misschien moet je reageerder rob dat boek maar laten schrijven ;)
February 2nd, 2012 at 00:09
@Anja: Ik heb genoeg vertrouwen in mezelf om me niet uit het lood te laten slaan door een minder optreden voor de camera van Rutger. Mijn boek gaat over online communicatie, dus feitelijk is Rutger gewoon een leuk zijspoor. Wil je weten hoe je met de tv-journalistiek moet omgaan, dan zijn er al legio andere boeken. Voor mij is PowNews interessant omdat ze dezelfde tactiek toepassen als shockblogs.
February 2nd, 2012 at 10:47
Komt er ook in dat boek te staan wat je kunt doen als je – zoals ik – volstrekt ten onrechte op “een veelgelezen blog” in verband wordt gebracht met de terreurorganisatie Boko Haram? Of met mishandeling van een cameraman op 2000km van je woonplaats?
February 2nd, 2012 at 15:29
“Voor mijn is PowNews interessant omdat ze dezelfde tactiek toepassen als shockblogs.”
Voor mijn? Tja, het stuk hierboven, je spelling… Of het echt een veelbelovend boek wordt?
Noot van de webmaster: Zeuren over een tikfout is typisch iets voor mensen zonder argumenten. Maar verder dank voor de tip.
February 3rd, 2012 at 09:44
Bij tip 3 zou ik toch wel willen toevoegen dat ik het niet erg sympatiek vind overkomen om een journalist in de deuropening te woord te staan. Dat straalt zoiets uit als ‘ik laat jou (en de kijkers) niet binnen’. Mijn tip zou zijn: laat de interviewer binnen of loop met hem mee naar buiten en zoek een mooi plekje om je verhaal te doen. (Dat geeft je meteen een paar seconden tijd om van de eerste schrik te bekomen.) Ga dus niet in de deuropening staan alsof je het gesprek ieder moment kunt afkappen door de deur te sluiten, hoe prettig dat idee misschien ook is. Succes met je boek!
LOL @ Noot van de webmaster!
February 3rd, 2012 at 18:35
@Marcel: Terecht punt. Achteraf gezien was het beter geweest om met Rutger een blokje te gaan wandelen. Dat was losser en spontaner geweest. Hem binnenlaten vond ik geen optie, want mijn huis was niet echt opgeruimd. Dat krijg je als je overvallen wordt door een cameraploeg. Rustig overleggen over een filmlocatie is in het geval van PowNed trouwens geen optie: de camera draait al als je opendoet.
Het relletje rond mijn boek heeft vandaag de Volkskrant gehaald:
http://www.flickr.com/photos/comicbase/6812701349/
February 3rd, 2012 at 22:36
“De kernvraag luidt: hoe ga je om met kritiek op internet? ”
Verbeter de wereld, geef één gratis exemplaar aan Peter Breedveld.
February 5th, 2012 at 10:28
we leven in een tijd waar boeken worden geschreven over authentiek leiderschap (…), ook een illustratie van hoe je om zo kunnen gaan met ervaren kramp; het zijn juist dit soort boeken die de illusie in stand houden dat je iets kunt aanleren wat je zelf niet bent, dat je kan ontstijgen aan je eigen onmacht; als ik geen zin heb om aan te sluiten in de polonaise, dan kan iedereen me erbij trekken, maar dan gaat het gewoon niet gebeuren;
@anja, dank, maar ik leef liever
February 6th, 2012 at 10:26
Ik vind het niet bepaald verwonderlijk dat PowNews voor je deur staat als je een boek schrijft waarbij in de titel GeenStijl wordt genoemd. PowNed is namelijk opgericht door GeenStijl…
Eeen beetje onderzoek had ervoor kunnen zorgen dat je dat scenario waar je het over hebt, in je hoofd al had kunnen afspelen. Actie geeft reactie.
February 6th, 2012 at 11:00
@Felicia: Natuurlijk wist ik dat Rutger ooit eens langs zou komen. Zelfs als je dan alle mogelijke scenario’s hebt voorbereid, is dat nog steeds geen garantie dat je verhaal er vloeiend uitkomt en niet op de montagetafel sneuvelt. Mijn boek bepleit dat bedrijven zich op internet kwetsbaar moeten durven opstellen. Bij kwetsbaarheid hoort dat je niet bang bent om soms te vallen. Klassieke PR is het bouwen van een vesting rond je bedrijf. Die vorm van communicatie wordt door klanten niet langer gepikt. Daarom hang ik mijn boek ook op aan een citaat van Jeff Jarvis: “You have to give up control to gain control.”
February 8th, 2012 at 12:31
Een goed voorbeeld van hoe om te gaan met de interviewers van Pownews vind ik Emile Roemer. Hij blijft altijd heel rustig, laat zich niet op de kast jagen en blijft – net als Jeroen tipt – steeds zijn boodschap herhalen. Op de een of andere manier lukt het Emile steeds weer om juist de Pownews-interviewer een modderfiguur te laten slaan, zonder hem actief belachelijk te maken. Zelfs als hij zelf eens een keer niet goed uit zijn woorden komt lacht hij vrolijk mee. Hij is een van de weinige politici die dat kan. Pechtold in iets mindere mate ook trouwens.
February 9th, 2012 at 13:55
Ken je dit filmpje al, Jeroen? http://www.dumpert.nl/mediabase/1172491/c5c09cf3/journalist_powned_gepowned.html
De geinterviewde laat de pownedverslaggever volledig afgaan. Hilarisch!
Moet je wel kunnen, dit soort sarcastische humor, mij zou het niet lukken.
February 9th, 2012 at 14:42
@Renzo: Dat optreden van Vitesse-directeur Ted van Leeuwen is inderdaad een klassieker. Vooral die laatste opmerking: “Natuurlijk ben ik bang voor meneer Jordania. Ik kijk elke ochtend even onder mijn auto.”
February 12th, 2012 at 15:59
[…] Rutger Castricum werkt tegenwoordig op het Mediapark, voor het bijtertje onder de publieke omroepen genaamd PowNed. Met de komst van deze omroep naar Hilversum lijkt de digitale verhuftering zich ook steeds meer meester te maken van televisieland. […]
February 12th, 2012 at 22:08
“Je kunt zelfs weigeren mee te werken aan een interview. Immers, je bent daar niet toe verplicht. Keerzijde is wel dat zo’n weigering op televisie vaak niet sterk overkomt.”
Dat zal toch wel meevallen? De interviewer wil altijd iets van jou. Jij hebt dus het recht de randvoorwaarden te stellen, waaronder plaats en tijdstip (als je al besluit om mee te doen).
February 13th, 2012 at 12:26
@Branko: Het is goed gebruik in de journalistiek om vooraf even te overleggen over hoe het interview zal worden afgenomen. Zoals je zegt: die verslaggever wil iets van jou, dus moet hij dat met je bespreken. Soms is een overvaltechniek logisch, zeker in de onthullingsjournalistiek. Een oorlogsmisdadiger of topcrimineel zal anders niet snel iets zeggen. PowNed gebruikt het middel niet voor een hoger doel, maar gewoon om afzeiktelevisie te maken. De camera draait al voor je opendoet. Overleg over het item moet je dus zelf afdwingen. Met een beetje pech monteren ze dat in de uitzending en gaan ze heel hard ‘Foei, censuur!’ roepen.
February 14th, 2012 at 22:40
Jeroen: ik wil graag bij je boekpresentatie aanwezig zijn als het zover is. Kun je me t.z.t. een uitnodiging mailen?
February 15th, 2012 at 11:30
@Joska: Ik zet je op de lijst. Stuur me even een mailtje.
February 16th, 2012 at 09:45
Je had mijn interesse gewekt met je blog. Maar toen ik het filmpje bekeek dacht ik tja, dat is nou niet echt een sterk optreden. Vind dat je nogal overdonderd en onzeker overkomt. Je ziet dus zelf hoe lastig het is als iemand onverwacht met een camera voor je neus staat. Immers, wie weet was je net met je moeder aan het bellen, of zat je op de wc. En dan kan je nog zoveel boeken lezen of schrijven, maar dan komt het toch gewoon aan op je persoonlijkheid. Mensen die open zijn, helder in hun mening, gepassioneerd over wat ze doen, die zullen dat altijd uitstralen, hoeveel je er ook uit knipt. De hoeven zich ook niet voor te bereiden op wat ze gaan zeggen, want wat ze zeggen is gewoon onderdeel van hun denken / zijn.
Volgens mij gaat het er dus niet om hoe je je voorbereid op Rutger, maar gaat het om de vraag of je goed in je vel zit, staat voor wat je doet, een echte mening ergens over hebt.
Ten slotte, wat ook wel wil helpen, lid worden van een studentenvereniging als je gaat studeren. Dan leer je op je 18e of 19e op een goede manier om te gaan met afzeiken.
February 22nd, 2012 at 11:54
Ach, die gasten maken zóveel kapot ………
Riooljournalistiek van de bovenste plank !!!
February 22nd, 2012 at 12:55
Toen rutger zelf voor je deur stond kwam je ook niet echt geloofwaardig over terwijl je er een boek over schrijft. Als je iets schrijft doe het dan ook
February 22nd, 2012 at 16:54
@Eva, Guus: Als het altijd even makkelijk was om Rutger te pareren, waren daar geen tips voor nodig. Het ene media-optreden is het andere niet. In een setting die je minder gewend bent, loopt het vaak anders dan je denkt. Dat merkte Rutger zelf deze week in De Wereld Draait Door:
http://www.debatrix.com/nl/2012/02/wat-kunnen-rutger-castricum-en-jij-leren-van-de-wereld-draait-door/
February 23rd, 2012 at 00:03
Omgaan met rutger castricum doe je zo
http://images.wikia.com/mafiagame/images/c/c2/Baseball_bat_.png
September 24th, 2012 at 11:51
Wanneer komt je boek uit, Jeroen?
Noot van de webmaster: Was het zo moeilijk om deze comment onder je eigen naam te plaatsen, Bas de Koning? Je eindeloze reeks troll-reacties onder fictieve namen is geweigerd. Voor het antwoord op je vraag: zie hieronder.
October 9th, 2012 at 22:59
Op het Praktijkcongres Succesvol Persbeleid heeft Jeroen Mirck bekendgemaakt dat hij het boek ‘Help, ik sta op GeenStijl’ niet gaat schrijven. Lees hierover deze blogpost: http://bit.ly/TsqbxK
“Dat is ook de reden dat ik ben teruggekomen op mijn plan om het boek ‘Help, ik sta op GeenStijl’ te schrijven. Vanmorgen maakte ik dat tijdens het paneldebat in Bussum bekend. Ik geloof in persoonlijke verhalen over persoonlijke ervaringen, ben niet per se dol op tiplijstjes en ‘how to’-boeken. Dat laatste is meer iets voor ‘social media goeroes’, iets wat ik niet pretendeer te zijn. Een boek schrijven is het aangaan van een avontuur, maar het moet in de eerste plaats goed voelen. ‘Help, ik sta op GeenStijl’ dreigde meer een ‘how to’-boek dan een persoonlijk verhaal te worden. Daarom heb ik de opdracht doorgegeven. Aan wie? Dat moet de auteur zelf maar wereldkundig maken. Ik ga mijn aandacht richten op andere dingen: journalistiek, politiek, opinie. Allicht komt daar ooit nog eens een boek uit voort, zolang het maar gebaseerd is op een persoonlijke verhaal.”
October 26th, 2012 at 16:38
[…] Gisteren portretteerde KRO Profiel de brutale PowNews-journalist Rutger Castricum, “de enige parlementaire verslaggever ooit die een politicus vroeg ‘of hij nog geneukt had’ en daarmee alle geschreven en ongeschreven regels van het Binnenhof aan zijn laars lapte.” In de uitzending praten journalisten en politici over de invloed van Castricum, onder meer Mei Li Vos (PvdA), Ton Elias (VVD) en Jack de Vries (CDA, nu Hill & Knowlton). Ook bij mij kwam de KRO over de vloer, naar aanleiding van mijn 10 tips tegen Rutger. Ook de hoofdpersoon zelf wordt met een camera overvallen. Het programma behandelt veel wat mediawatchers al wel weten, maar is toch ook een treffend tijdsdocument. Bekijk de uitzending hier. […]
November 2nd, 2012 at 15:14
Jeroen, gooi jezelf weg.
Noot van de webmaster: Dank voor de klik.
Doe je vandaag toch nog iets nuttigs, Tom.
November 30th, 2013 at 00:43
D66-ers zijn kut. Go Rutger!