De Ochtend: Nederlander snapt internet niet
Schokkend nieuws afgelopen week: wij Nederlanders snappen maar weinig van internet. Terwijl vrijwel iedereen tegenwoordig een internetaansluiting heeft en bedrijven steeds meer informatie online aanbieden, blijkt dat veel gebruikers zelfs de meest simpele handelingen op internet niet goed uitvoeren. Daarmee is het gevaar serieus dat een deel van de bevolking de slag echt gaat missen. The Digital Divide noemen ze dat, de Digitale Kloof.
De noodklok is geluid door communicatie-wetenschapper Alexander van Deursen, die vrijdag promoveerde aan de Universiteit Twente. Zijn proefschrift draagt de titel ‘Internet Skills: vital assets in an information society’ (pdf). Van Deursen liet 300 proefpersonen een aantal taken uitvoeren op internet. Zo moesten ze een PDF-bestand opslaan, navigeren in verschillende webdesigns, een tweesterrenrestaurant opzoeken in Amsterdam en uitzoeken hoe zij het goedkoopst naar de hoofdstad konden reizen, met de auto of met de trein.
Uit het promotie-onderzoek blijkt dat het zorgwekkend is gesteld met onze internetvaardigheden. Veel proefpersonen hadden moeite met het vinden van de juiste zoekwoorden en 90% verzuimde de betrouwbaarheid van de gevonden informatie te controleren.
“Bij relatief eenvoudige taken maakten deelnemers veel fouten. Zo hebben veel mensen moeite met het kiezen van de juiste zoekwoorden en werd gevonden informatie in meer dan 90 procent van de gevallen niet geëvalueerd. Proefpersonen gebruikten bijvoorbeeld informatie van Spreekbeurt.nl, een site voor scholieren, als ze informatie over de rijksoverheid zochten.”
In zijn onderzoek maakt Van Deursen onderscheid tussen medium- en inhoudelijk gerelateerde vaardigheden. In het ene geval gaat het om omgang met de techniek (de ‘knoppenkennis’), in het andere geval om gericht zoeken en voordeel halen uit internet. Bij ouderen schort het meestal aan technische vaardigheden, bij jongeren blijven de inhoudelijk gerelateerde vaardigheden achter.
De verrassende conclusie is dat ouderen die de techniek van internetten beheersen inhoudelijk hun weg beter vinden dan jongeren. De grootste verschillen bij alle soorten vaardigheden zijn echter waar te nemen tussen lager en hoger opgeleiden.
Via Google Zeitgeist, het jaarlijkse lijstje van wat we met z’n allen het vaakst zoeken in de grootste zoekmachine, krijg je een aardig beeld van hoe onhandig mensen zoeken. Men tikt veel standaard sites in, die je net zo snel in de menubalk kunt invoeren. Wellicht hebben veel gebruikers nog nooit gehoord van de mogelijkheid om populaire sites te bookmarken. En waarom mensen via Google zoeken naar Google is me al helemaal een raadsel.
Die populairste sites zijn trouwens al jaren dezelfde. Afgelopen week kwam Multiscope traditiegetrouw weer met de Top-20 van meest bezochte websites. Google is uiteraard de almachtige nummer één, terwijl de vroegere favoriet Startpagina steeds verder wegzakt. Sterk in opkomst is Facebook (van 56 naar 10), maar Hyves staat nog altijd een stuk hoger, op de derde plaats. Niet toevallig: Hyves is ook een stuk simpeler dan Facebook. Gezien het proefschrift van Van Deursen is dat geen onbelangrijke eigenschap voor succesvolle websites.
Dit onderwerp stond vandaag centraal in de internetrubriek van Radio Noord-Holland, vanaf 10:10 uur in het programma De Ochtend. Later op de dag terug te luisteren via het radio-archief.
Tags: #rtvnh, Alexander van Deurzen, Facebook, Google, internetgebruik, Multiscope, Universiteit Twente, Zeitgeist
December 20th, 2010 at 13:35
Hoe kan ik hier nou een reactie achterlaten?
LOL
December 20th, 2010 at 13:39
Ik snap best wel waarom Nederlanders zo slecht scoren. Ze weten het gewoon beter! Om een voorbeeld te noemen: als er iets wel niet onhandig is, dan is het wel bookmarken: je moet alle bookmarks weer opslaan in subfolders, anders weet je niet meer waar je een bookmark hebt opgeslagen. En uit een lijst van 150 bookmarks in een dropdownmenu scrollen naar de juiste bookmark…. niet te doen.
M.a.w. bookmarken is gewoon onhandig. Snel googlen is makkelijker.
Dat hyves simpeler is dan facebook kan ik beamen, maar is bijna een gotspe, want jezus wat is die site k*t te navigeren.
Ik denk dat Nederlanders dus serieus niet zozeer internet niet snappen alswel bezig zijn met intelligente work-arounds rond onmogelijke protocollen die door een technisch georienteerde industrie zijn opgelegd.
December 20th, 2010 at 13:42
Oh, en vergeten te zeggen: probeer maar eens te achterhalen wat de gemiddelde boete is voor een gemiddeld verkeer-vergrijp…
Ik snap wel dat mensen bij overheidscommunicatie hun toevlucht zoeken tot scholierensites…
December 20th, 2010 at 13:43
@Remco: Hahaha, vul bij ‘website’ ook even je mailadres in. ;)
@Chris: Als het inderdaad zo was dat men Google slim gebruikte om razendsnel op de juiste site te komen, dan zou ook ik dat best als een ‘intelligente work-around’ willen zien. Het onderzoek stelt echter dat zelfs het intikken van een goede zoekterm voor menigeen al te veel gevraagd is.
December 20th, 2010 at 14:11
[…] Dit blogartikel was vermeld op Twitter door Jan Zandbergen […] Ik had nog *nooit* van Neck.nl gehoord. Nota bene in de top-20. Blijkt Neckermann te zijn. #zuchtvanverlichting
December 20th, 2010 at 14:45
Het is inderdaad droevig gesteld met de online vaardigheden van internettend Nederland. Vond het lijstje van Google zo bizar dat ik er afgelopen weekend ook een artikeltje aan had gewijd.
Dat niet iedereen direct snapt hoe een website precies werkt begrijp ik – een site is vaak minder ‘logisch’ dan de ontwerper denkt. Is eenvoudig op te lossen door user experience experts los te laten op het ontwerp. Nee, wat me vooral verbaast is de absolute onkunde van mensen om juiste zoekwoorden te kunnen verzinnen. Daar zit je dan met je ‘semantische web’.
@Chris: Bookmarken werkt in de gemiddelde moderne browser uitstekend. Zodra je iets intikt wat lijkt op de naam of url van een gebookmarkte site, wordt dat automatisch aangevuld. Werkt uitstekend, scheelt een hoop scrollwerk. Bovendien hebben veel browsers een soort ‘speed dial’ tegenwoordig, visuele bookmarks in het startscherm van de browser/nieuwe tabs (voor zover ik weet Opera, Chrome en Safari, waarschijnlijk meer). Volgens mij ‘bookmarken’ ze soms zelfs automatisch je meestbezochte websites.
December 20th, 2010 at 14:47
Administratieve mededeling: tikfout in mailadres bij vorige reactie.
December 20th, 2010 at 15:33
@Erwin: Tikfout hersteld. Nu werkt je gravatar weer. Nu zult u misschien zeggen: “Gravatar, wat is dat?” Ga naar Google.nl en tik dat woord in. Ja, zonder spaties. Nee, niet in de menubalk! Nee, niet op die advertentie klikken! Ja, daar je mailadres invullen. Vergeten? Even opzoeken dan. En nee, niet je wachtwoord mailen naar die bankmeneer! (Ja, het is soms best lastig.)
December 20th, 2010 at 18:40
LOL @ Nederlanders te dom om juiste zoekwoorden te vinden.
Beetje omgekeerde wereld – sitebouwers moeten net zo dom denken als gebruikers, inclusief die ‘domme’ zoekwoorden.
December 20th, 2010 at 19:05
Het Nederlandse volk is niet stom, het zijn de internet ontwerpers (architecten), die minachtend vinden dat iedereen het maar moet begrijpen zoals zij het bedoeld hebben.
En al deze zogenaamde experts zich maar afvragen waarom Marktplaats het toch zo goed doet. Hier kan tenminste de huisvrouw die niets van computers snapt, vinden wat ze nodig heeft (van tuinman tot kop en schotel).
Verder zou ik het onderzoek uitbreiden naar andere landen. De resultaten zijn dan nog slechter dan die in Nederland (sommige landen daar gelaten zoals bijv. Zweden). De stelling moet dan ook naar onze mening zijn: Wat doen wij fout?
December 20th, 2010 at 22:21
We zien het internet als water, waar we tegen moeten vechten.
Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg, klopt ook niet op het internet.
Het is gratis. Vertrouwen we niet.
En Hilversum snapt het nog steeds niet.
Niet echt.
En als Hilversum het niet snapt…
Kortom: I like.
January 2nd, 2012 at 09:10
Het internetgebruik onder ouderen is de afgelopen jaren in Nederland flink toegenomen, meldt het CBS. In 2011 maakten zes op de tien 65- tot 75-jarigen gebruik van internet. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2005 toen dat ruim drie op de tien was. Met deze stijging is de achterstand op jongere internetters duidelijk verkleind. Het totale internetgebruik in Nederland is toegenomen van ongeveer 80% in 2005 naar ruim 90% in 2011.
http://www.emerce.nl/nieuws/ouderen-maken-inhaalslag-internet