Minimumtarief goed of slecht voor journalist?

Verhalenmarkt.nl

Zijn minimumtarieven een goede of juist slechte zaak voor de onderhandelingspositie van freelance journalisten? Deze vraag stond centraal tijdens de lenteborrel van de sectie Freelance Journalisten van de Auteursbond (voorheen FLA), die plaatsvond in Sociëteit De Kring in Amsterdam. Gastspreker was onderzoeksjournalist Sander Heijne, mede-oprichter van De Verhalenmarkt.

Behalve dat hij zelf als freelancer ervaringsdeskundige is, heeft Heijne ook jarenlang over marktwerking geschreven als economisch redacteur van de Volkskrant. ‘Minimumtarieven zijn wettelijk niet toegestaan omdat ze kartelvorming in de hand werken’, zo trapt Heijne stellig af. Op korte termijn verwacht hij ook niet dat die wetgeving wordt aangepast: ‘Het politiek klimaat is er niet naar dat dit gaat veranderen. De PvdA pleit als enige voor minimumtarieven, maar we weten hoe het met die partij is afgelopen.’

Heijne schetst een economisch kader aan de hand van Nobelprijs-winnaar Milton Friedman, voorvechter van het vrijemarktkapitalisme. Prijsstelling wordt bepaald door de vrije markt. Vertaald naar de freelance journalist betekent dit volgens Heijne dat je tarieven afhankelijk zijn van jouw onderscheidende positie. Voor artsen is dat makkelijker dan voor mensen met werk dat bijna iedereen kan zoals schoonmakers. Simpel gezegd: zijn wij artsen of schoonmakers?

Verhalenmarkt

Aangezien Heijne niet verwacht dat er ooit minimumtarieven gaan komen voor journalistiek werk, bedacht hij een andere oplossing. In samenwerking met Jaïr Ferweda en voormalig hoogleraar Jeroen Smit ontwikkelde hij De Verhalenmarkt, een online platform waar freelancers hun ideeën en artikelen kunnen aanbieden aan redacties.

‘Daarmee kunnen we de inkomsten van freelance journalisten helpen verhogen’, aldus Heijne. ‘De Verhalenmarkt is een social enterprise, een mengvorm tussen een bedrijf en een stichting. Tot nu toe draait het project op subsidie, maar binnenkort maken we een verdienmodel bekend waardoor de inkomsten terugvloeien naar de journalistiek.’

Hergebruik van werk

Journalisten verkopen hun kennis vaak maar één keer, terwijl andere beroepen dat volgens Heijne veel slimmer aanpakken. Zo rekent de advocaat of notaris van De Verhalenmarkt telkens opnieuw dezelfde forse tarieven voor wat je routinewerk zou kunnen noemen.

In loondienst gebruikte Heijne de bijvangst van zijn werk als onderzoeksjournalist bij de Volkskrant om snelle nieuwsberichten te maken voor de dagelijkse nieuwsverslaggeving. Als freelancer bleek dat veel lastiger te zijn. De Verhalenmarkt probeert deze werkwijze toch weer mogelijk te maken voor freelancers. ‘De verhalen op de juiste bureaus krijgen, dat is de bedoeling.’

Ideeën jatten

Binnenkort gaat De Verhalenmarkt van start. Bekende media doen mee, zoals NRC, Vrij Nederland, Opzij en Nieuwe Revu. Ter geruststelling voor freelancers die bang zijn dat redacties en concurrenten hun ingediende ideeën jatten, meldt Heijne dat deelnemende media voorwaarden krijgen voorgeschoteld die onder meer voorschrijven dat redacties niet aan de haal mogen gaan met de ideeën van freelancers.

De Verhalenmarkt selecteert aan de poort, om te vermijden dat het platform een vergaarbak wordt van matige journalistiek van goedwillende amateurs. Deelnemers moeten minimaal vijf artikelen hebben gepubliceerd bij titels die bij de initiatiefnemers bekend zijn. Dat moet een selectiecriterium zijn voor een kwalitatief aanbod van journalistieke ideeën en projecten.

Aansluitend op het verhaal over De Verhalenmarkt geeft de zaal digitaal antwoord op een aantal stellingen over minimumtarieven. Ondanks Heijne’s kanttekeningen over de haalbaarheid is een meerderheid van de aanwezigen voorstander van het nastreven van minimumtarieven voor het werk van freelance journalist. De Auteursbond-sectie gaat dit onderwerp binnenkort ook via internet voorleggen aan de eigen leden. Wordt dus vervolgd.

Dit artikel van Jeroen Mirck verscheen ook op FLA.nl

Tags: , , ,

Leave a Reply