Wat moet zzp’er doen nu VAR is afgeschaft?

Belastingdienst-brief

Het is een feit: per 1 mei 2016 is de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) officieel afgeschaft. Voortaan geldt de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), die voorschrijft dat zzp’ers (en dus ook freelance journalisten) hun opdrachten zo veel mogelijk vastleggen in modelovereenkomsten. De Freelancers Associatie (FLA) is betrokken bij de indiening van journalistieke modelovereenkomsten, maar betreurt het dat de Belastingdienst nog altijd geen duidelijkheid kan geven over de geldigheid van deze contracten. Zowel voor freelancers als hun opdrachtgevers betekent dit grote financiële risico’s.

Het afgelopen jaar was er veel discussie over de nieuwe wet DBA, maar toch werd dit wetsontwerp aangenomen door de Tweede en Eerste Kamer. Vanwege alle kritiek heeft staatssecretaris Wiebes de invoering wel een maand uitgesteld, tot 1 mei 2016. Dat was nog steeds kort dag, dus is er ook een transitieperiode van een jaar afgesproken, waarin de Belastingdienst niet actief handhaaft en vooral voorlichting geeft. Dat klinkt prachtig, maar als zzp’er en opdrachtgever heb je wel een inspanningsverplichting en kun je over een jaar alsnog met terugwerkende kracht een naheffing ontvangen.

Complicaties van wet DBA

Wat is precies het probleem? De wet DBA stelt strenge eisen aan de samenwerking tussen opdrachtgevers en zzp’ers. Er is al snel sprake van een gezagsrelatie, waarna de fiscus kan bepalen dat er in feite sprake is van een loondienstconstructie. De opdrachtgever moet dan sociale premies afdragen (en is flink duurder uit), terwijl de zzp’er de gewerkte uren niet mag laten meetellen voor het urencriterium dat bepaalt of hij recht heeft op zelfstandigenaftrek. Beide partijen zijn hier dus de dupe van. In de journalistiek riskeren met name freelance bureau-, eind- en webredacteuren deze naheffing.

Om freelancers gewoon als freelancers te kunnen laten werken, was de hoop gevestigd op goede modelovereenkomsten die alle twijfel wegnemen. Daarover is de FLA al maanden intensief in overleg met andere beroepsverenigingen (NVJ, BNO en DuPho) en het Nederlands Uitgevers Verbond (NUV). Gezamenlijk hebben zij eigen modelovereenkomsten ingediend bij de Belastingdienst. Die had toegezegd om in ieder geval voor 1 mei te reageren, maar heeft die deadline niet gehaald. Sterker nog: de fiscus reageert vermoedelijk pas in juni.

De FLA betreurt het zeer dat de Belastingdienst niet voorafgaand aan de invoering van de wet DBA en afschaffing van de VAR duidelijkheid heeft kunnen geven over de tijdig ingediende journalistieke modelovereenkomsten. De beroepsorganisatie vindt namelijk dat freelance journalisten vanaf dag één van de nieuwe regeling in staat moeten kunnen zijn om hun ondernemerschap aan te tonen. De Belastingdienst heeft dit helaas voorlopig onmogelijk gemaakt, aangezien er geen rechten kunnen worden ontleend aan modelovereenkomsten die nog niet door de fiscus zijn goedgekeurd.

Wat kunnen zzp’ers nu doen?

Daarom adviseert de FLA aan zijn achterban om zelf actief contact te leggen met de eigen belangrijkste opdrachtgevers. Hoe kijken deze partijen aan tegen de wet DBA? Daarna kunnen in overleg afspraken worden gemaakt over de invulling van de arbeidsrelatie. Zodra de modelovereenkomsten zijn goedgekeurd, doen beide partijen er goed aan om hier snel samen een akkoord over te bereiken. In dat geval kan de zzp’er hard maken dat hij een inspanningsverplichting heeft verricht om in lijn met de nieuwe wet te handelen.

Er wordt vaak beweerd dat modelovereenkomsten voor veel zzp’ers niet nodig zouden zijn. Daar bestaan echter geen duidelijke richtlijnen voor, dus is het wenselijk om straks een eigen variant van de goedgekeurde modelovereenkomsten beschikbaar te hebben. Let er daarbij wel op dat wie afwijkt van de modelteksten riskeert dat de Belastingdienst dit niet ziet als een overeenkomst conform de wet DBA.

De FLA roept de Belastingdienst op om de journalistieke modelovereenkomsten snel goed te keuren en ook snel meer duidelijkheid te geven over de speelruimte binnen de regels van de wet DBA. Zelf organiseert de beroepsvereniging op 18 mei een voorlichtingsbijeenkomst over de wet DBA. Hou voor meer informatie FLA.nl in de gaten. De FLA blijft zich inzetten voor wetgeving die het werk van de freelance journalist leuker én makkelijker maakt.

Jeroen Mirck is bestuurslid van de Freelancers Associatie (FLA).

Tags: , , , , , , , , ,

Leave a Reply