Hoe kansrijk zijn startups in Nederland?
Startups, ze zijn hotter dan hot. Tegelijk vraag je je ook wel eens af of er niet gewoon veel te veel startende bedrijfjes die het ei van Columbus denken te hebben uitgevonden. Zit het bedrijfsleven wel te wachten op zo’n oneindige stroom aan hippe ideetjes? The proof of the pudding is in the eating, dus besloot ik als vakbladjournalist om aan het begin van deze hete zomer eens aan te schuiven bij een open dag van Startupbootcamp, in het verzamelgebouw B.Amsterdam aan de Huizingalaan in mijn eigen thuisbasis, stadsdeel Nieuw-West.
Startupbootcamp selecteert, begeleidt en huisvest getalenteerde bedrijfjes uit binnen- en buitenland. De voertaal is dan ook Engels in het toepasselijke thuishonk: een voormalig IBM-gebouw op een rafelrand van Amsterdam. In de aanloop naar ‘Demo Day’, waar internationale startups zichzelf in de hoofdstad konden pitchen richting investeerders, kreeg de vakpers de gelegenheid om aan te schuiven voor een informele lunch en aansluitend een drietal ‘speeddates’ met startende bedrijven naar keuze.
Overweldigende aanbod
Journalisten die over startups willen schrijven, hebben in eigen land legio plekken waar ze een verhaal kunnen scoren. Facilitators als Kickstarter en de StartupDelta van Neelie Kroes, conferenties als The Next Web, maar ook startup-welwillende steden als Eindhoven (Strijp S) en mediastad Hilversum… om nog maar te zwijgen van individuele startups die à la Duracell inmiddels een soort synoniem zijn geworden voor hun eigen niche, zoals Blendle, Peerby of de ook in Nederland actieve commodity-killers Uber en Airbnb.
Vanwege dat overweldigende aanbod aan initiatieven was de opkomst van journalisten bij deze perslunch wellicht wat matig, maar dat doet niks af aan het grote aantal startups waarin de Bootcampers hun geld durven te pompen. Met kans op lucratief rendement, maar het is natuurlijk een oude wijsheid dat meer jonge, innovatieve bedrijven sneuvelen dan slagen.
OOSM als ‘fysieke AdWords’
Afijn, uiteindelijk zat ik beurtelings om de tafel met drie door Startupbootcamp gefunde starters. De eerste hemelbestormer was Peter Bruner, een robuuste Sloveen die met zijn bedrijf OOSM ‘de AdWords van de fysieke wereld’ wil worden. Zijn dienst bedient narrowcasting en digital signing op een manier dat ook digibeten ermee kunnen werken, zo nodig zelfs via hun smartphone of tablet. Het innovatiecentrum van Ahold stoeit al met OOSM, aldus Bruner.
Even advocaat van de duivel spelen: wat nu als de nu nog falende concurrentie (narrowcasting mist nog vaak het open karakter dat Bruner wel zegt te kunnen bieden) slim de kunst afkijkt en straks eenzelfde kwaliteit biedt? ‘Natuurlijk is dit een kopieerbaar idee, maar wij hebben het voordeel dat we de eerste op de markt zijn die dit kunnen.’ Natuurlijk, het ‘first mover advantage’ biedt voordelen, maar dat krijg je niet cadeau. Visioenen dienen zich bij me aan van een ontsnapte wielrenner die op zijn tandvlees rijdt om het aanstormende peloton voor te blijven. Moedig maar moeilijk. Zonder die alles-of-niets-mentaliteit kom je er niet als startup, zoveel is zeker.
Civocracy innoveert democratie
Mijn tweede tafelgenoot is Benjamin Snow. De jonge Amerikaan startte zijn startup Civocracy in Berlijn, samen met de Française Cloë Pahud. Lekker internationaal dus, zeker ook gezien de vier medewerkers die afkomstig zijn uit Nederland, Polen, Bulgarije en Venezuela. Hij verhuisde zijn bedrijf naar Amsterdam om mee te kunnen doen aan het accelerator-programma Smart City & Living van Startupbootcamp.
Civocracy stelt zichzelf ten doel om politieke en maatschappelijke discussie en besluitvorming transparanter en effectiever te maken. Snow ergert zich aan de gebrekkige communicatie van overheden en de relatieve zinloosheid van ‘town hall meetings’ waar de politiek altijd zo prat op is. ‘Wij creëren een digitale hub waar alle werkelijk geïnteresseerde stakeholders inhoudelijke gedachten kunnen uitwisselen. Dat kan gaan over windenergie of waste-management, maar ook over fietspaden of studentenprotesten.’ Snow praat met Petities.nl, een gemeente en een universiteit. Via Leapfunder doet hij aan crowdfunding voor een Europese uitrol. Wederom: aan ambities geen gebrek.
Wiffinity lokt retailklanten
Mijn derde en laatste gesprekspartner is van Spaanse komaf: Jose Manuel Rodriguez Martinez is CEO van Wiffinity, een app die automatisch contact legt met de dichtstbijzijnde wifi-verbindingen in met name winkels. Vervelend voor winkeliers? Welnee, want in ruil kunnen ze de gebruikers van de app (vaak toeristen) lokken met speciale aanbiedingen. Zoiets pitch je natuurlijk met het bingowoord ‘win/win-situatie’. Maar goed, wat wil je ook als 80% van alle wifi-ruimte niet wordt gebruikt.
‘Wij geven data en creëren acties’, zegt Rodriguez Martinez vol enthousiasme. Zijn product klinkt dan ook briljant in zijn eenvoud. Hoe uniek is Wiffinity eigenlijk? Natuurlijk, hij ervaart concurrentie van de iPass, maar de meerwaarde schuilt voor hemzelf in wat je met het bedrijvennetwerk doet. De gebruiker profiteert van het direct ingelogd zijn bij al die wifi-punten. Door een deal met Ziggo kon Wiffinity enkele weken na ons gesprek op Demo Day trots melden dat het inmiddels over meer dan duizend connecties beschikt in Amsterdam.
Nederlandse startup-scene
Goed, tot zover mijn kijkje in de keuken van de Nederlandse startup-scene. Nou ja, Nederlands: ik sprak een Sloveen, een Amerikaan en een Spanjaard. Alle drie dol op het startup-klimaat in Nederland, maar geen van drieën Nederlander. Natuurlijk is die internationalisering een van de krachten van deze sector, maar tegelijk betekent het dat een hotspot als Amsterdam moordend concurrerend is voor al die nieuwe bedrijven. Velen halen de cut niet, velen sterven een stille dood. Maar ook de geselecteerde topcases strijden om aanvullende funding die niet voor iedereen is weggelegd.
Kortom: it’s a good life if you don’t weaken. Plus zo’n quote over keukens en hitte. Gaan Wiffinity, Civocracy en OOSM groot en machtig worden? Ze lijken in een behoefte te voorzien, maar dat doen hun concurrenten ook. Bovendien loopt een al te succesvol idee direct de kans te worden opgeslokt door machtige molochen als Google of Amazon. Al kan een beginnende startup daar alleen maar van dromen. Blijf dat vooral doen, want zonder dromen komt je helemaal nergens als startup.
Jeroen Mirck is zelfstandig journalist en platform-manager Media van vakblad MarketingTribune.
Tags: accelerator, Amsterdam, Civocracy, Demo Day, IBM, Kickstarter, OOSM, Smart City, StartupBootcamp, startups, Wiffinity