Hoernalistiek of hogere roeping?

Gouden-Freelancer-2015

“Jullie zijn allemaal HOEREN!” Freelance journalisten wakkerschudden, dat was vrijdag prima besteed aan Eric Smit, de financieel journalist die via het platform Follow The Money de bancaire sector genadeloos onder vuur neemt. Met zeker honderd vakgenoten was ik aanwezig op het symposium ‘De onmisbare freelancer’, waarmee journalistencollectief Bureau Wibaut zijn vijfjarig bestaan vierde. Een inspirerende dag waar je als zelfstandig journalist meerdere scherpe spiegels kreeg voorgehouden. Bovendien won de beste freelance productie van het jaar een nieuwe prijs: de Gouden Freelancer.

Aangezien ik heel blij word van het ongebreidelde enthousiasme van de twintig jonge journalisten van Bureau Wibaut, keek ik uit naar hun jubileum-evenement hun Amsterdamse in thuisbasis, het Volkshotel. Het werd alleen maar leuker toen het collectief me vroeg voor de jury van de Gouden Freelancer, als vertegenwoordiger van het FLA-bestuur. Vorige week koos ik met Max van Weezel (al sinds ik leef commentator van Vrij Nederland) en Parool-columniste Roos Schlikker een winnaar, deze vrijdag was de uitreiking.

Maar er was veel meer. ‘s Morgens waren er masterclasses waarin freelancers elkaar probeerden te helpen verdiepen, verbreden of groeien. In de middag volgden een breed en verrassend programma. Zo gingen drie freelancers en drie redactiechefs publiekelijk met elkaar in relatietherapie. In een verhalenveiling mochten tien freelancers een groot idee pitchen voor een panel met chefs van onder meer Nieuwe Revu, Quest en Het Parool.

Hoe onafhankelijk ben je als journalist?

En dan was er natuurlijk ook nog hoenderhok-knuppelaar Eric Smit. “Hoe onafhankelijk zijn we eigenlijk?” vroeg hij zich af. “Hoernalistiek is een dagelijks bureau van wederdiensten. Journalistiek zou alles moeten zijn wat anderen niet willen dat je publiceert. De rest is Public Relations. Ben je er voor de krant, de klant, de chef of de democratie? De vraag is of je rugdekking krijgt. Nee, je kunt niet alles schrijven wat je maar wil. In feite schuilt in ons allen een hoer.”

De Onmisbare Freelancer (Bureau Wibaut)

Toch sloot Smit positief af. Hij adviseerde om je verschillende domeinen als freelancer duidelijk te scheiden, waarbij hij met name doelde op commerciële nevenactiviteiten. Zelf vond hij het niet handig dat Follow The Money ooit een bankspecial maakte waarin dezelfde bankiers poeslief moesten worden geïnterviewd die hij doorgaans keihard aanpakte. “Scheid die domeinen. Je moet als journalist oneindig kritisch kunnen blijven.”

Gouden Freelancer: The Great Marc Evers

Geen event kan zonder eigen prijsuitreiking, dus ook dit freelancers-seminar niet. Daarom bedacht Bureau Wibaut een prijs die er nog niet was: de Gouden Freelancer Award voor het beste door freelancers geproduceerde journalistieke verhaal. Uitgangspunt van de prijs is dat media doorgaans producties van hun vaste medewerkers insturen naar vakprijzen zoals De Tegel en dat freelancers met lege handen blijven staan.

Zeven Nederlandse freelance journalisten dongen mee naar de eerste Gouden Freelancer Award. Het gaat om Aliëtte Jonkers, Anouk Eigenraam, Ivo van Woerden, Mensje Melchior, Rosanne Kropman en het duo Cecile van de Grift en Mark Schrader. De prijs ging naar Van Woerden, voor zijn longread ‘The Great Marc Evers’ die online is gepubliceerd door paywall-uitgeverij Fosfor. Dit fraai geschreven verhaal, begeleid door indringende fotografie van Ilvy Njiokiktjien, gaat over de opofferingen die de geestelijk gehandicapte Marc Evers en zijn familie moeten doen om uiteindelijk een ondenkbaar doel te bereiken: zwemkampioen op de Paralympics.

Rugdekking en journalistieke vrijheid

Het Wibaut-jubileum werd ‘s avonds afgesloten met een groot feest. Daarover schrijf ik hier niks, want er zijn vast verhalen te vertellen die anderen niet willen dat ik publiceer. Uiteraard krijgen zij van mij rugdekking. Nee, je kunt niet alles schrijven wat je maar wil. Toch mogen we in dit land de vrijheid koesteren om daar toch de ruimte voor te krijgen. Zeker als we ons als freelancers kunnen blijven ontwikkelen, met dank aan symposia als deze. Bureau Wibaut, ga zo door!

Jeroen Mirck is zelfstandig journalist voor o.a. MarketingTribune en bestuurslid van de FreeLancers Associatie (FLA).

Tags: , , , , , , , ,

Leave a Reply