De fotograaf van Cruijff is dood

RIP-GuusdeJong

Guus de Jong is dood. De fotograaf, bekend van die beroemde foto van Johan Cruijff met rugnummer 14, overleed vorige week op 80-jarige leeftijd. Guus belde me geregeld. Niet dat we elkaar kenden, maar Guus had ooit een blogpost van mij over auteursrecht op internet gelezen – iets waar hij zich de laatste decennia van zijn leven hard voor heeft gemaakt. Wat heet: volgens een In Memoriam op PhotoQ.nl bestreed hij het digitale misbruik van zijn foto’s ‘als een pitbull’.

Guus was iemand die er op los procedeerde als mensen zijn foto’s onrechtmatig gebruikten. Formeel had hij gelijk, maar de wijze waarop hij opereerde zette veel kwaad bloed. Triomfantelijk stuurde hij er mails over rond, met teksten als: “Deze mijnheer zal niet meer zo snel aan andermans eigendommen komen!” Ook ik ontving die mails.

Onze gesprekken gingen over auteursrecht. Guus, rasechte Amsterdammer, was daar rechtlijnig in: vroeger was hij naar eigen zeggen niet rijkelijk betaald voor zijn werk, dus pakte hij elk misbruik aan. Ik vond dat je een bedrijf anders moest benaderen dan een individuele bloggers, Guus was daar redelijk rechtlijnig in. Zo bracht hij ooit 4.000 euro in rekening bij een jochie van 15 jaar. Daar stokten telkens onze gesprekken.

Het auteursrecht was heilig, aldus Guus. Dat er online nieuwe jurisprudentie ontstond, onder meer door de opkomst van social media en de gratis licentie Creative Commons, vond hij maar niks. Regelmatig fulmineerde hij door de telefoon over ‘Arnoudje Friet’, oftewel internetjurist Arnoud Engelfriet.

In het artikel uit 2009 dat ons tot elkaar bracht, citeerde ik Engelfriet. “We leven in een nieuwe wereld. Oude auteurswetten zijn vooral bedoeld voor de grote corporates die grote sommen geld willen verdienen.” Engelfriet (links op mijn foto hierboven) ergerde zich aan de wijze waarop Guus bloggers op kosten joeg. Guus ergerde zich op zijn beurt aan ‘mijnheertje Friet’.

Die nieuwe wereld was niet de wereld van Guus. Nu is Guus er niet meer. Dat bespaart hem de stress van het procederen. Rust zacht, Guus.

Tags: , , , , , , , ,

8 Responses to “De fotograaf van Cruijff is dood”

  1. Ronald Says:

    “Guus was daar redelijk rechtlijnig in. Zo bracht hij ooit 4.000 euro in rekening bij een jochie van 15 jaar. Daar stokten telkens onze gesprekken.”

    Wat een flinke vent is/was die Guus toch. Hopelijk zal hij in de hemel niet zo rechtlijnig zijn want dan wordt ie naar beneden gegooid door Petrus :-D .

  2. Arnoud Says:

    Vierduizend euro? Hoeveel foto’s had die kleine snuiter dan wel niet op z’n blogje geplaatst??

  3. Charlotte Says:

    Guus heb ik nooit gekend. De jurisprudentie die hij zo af en toe veroorzaakte wel. Ik geloof dat tijdens een bacherlorvak IE er al een opdook. Later leerde ik hem vooral kennen van de man die genadeloos facturen stuurde. Schijnt dat hij het nodig had voor zijn pensioen, omdat hij dat eigenlijk niet op orde had.

    Hij heeft de discussie over (auteurs)recht en maatschappij in elk geval goed aan weten te wakkeren.

  4. Jeroen Mirck Says:

    @Ronald, Arnoud: Tja, er is een verschil tussen gelijk hebben en (willen) krijgen.

    @Charlotte: Principieel had Guus zeker een punt, maar hij was er erg rechtlijnig in. Als hij me belde proefde ik vaak een stevige frustratie over de slechte betaling van freelance fotografen. Het keihard ‘zijn recht halen’ was daar volgens mij een direct gevolg van. Sowieso een interessante casus.

  5. Ronald Bouwman Says:

    Guus was inderdaad rechtlijnig, en vaak misschien wel té, maar de nuance is in veel van de stukken en commentaren ver te zoeken. Zo viel bij ‘Jongetjes van 15’ niet direct een factuur van € 4.000,- op de mat, maar eerst een (veel) redelijker schikkingsvoorstel. En het klopt, als dat geweigerd werd begon de teller te lopen, maar werden er ook aanzienlijke kosten gemaakt. Guus werd er in ieder geval niet rijk van. Een liefhebber van zijn foto’s zou er beter aan gedaan hebben eerst toestemming aan hem te vragen. In veel gevallen gaf hij het gebruik van de foto dan gewoon weg en stuurde hij nog wat andere foto’s na. Mits er niet aan verdiend zou worden tenminste.

    En deze nieuwe wereld was dan misschien niet die van Guus, maar als we dat dan met z’n allen vinden, dan moeten we ook de wet veranderen. Hij kreeg niet voor niets zo vaak gelijk.

    Ik hoop daarbij dat iemand zich ontfermt over dat prachtige, maar ook grotendeels analoge, archief en dat er nog veel pareltjes boven water komen die doen herinneren aan de fantastische fotograaf Guus de Jong die hij was.

  6. Jeroen Mirck Says:

    @Ronald: De online reacties op Guus’ overleden waren vaak zuur en naar. In bovenstaand blogje heb ik geprobeerd beide kanten van de medaille te belichten. De Mediawet is trouwens nog steeds zoals hij is, maar ik voorspel je dat hij in de toekomst echt gaat veranderen.

  7. Ronald Bouwman Says:

    @Jeroen Ik lees ook beide kanten van de medaille in jouw blogje. Ik vond dit daarom ook een prettige plek om iets te zeggen, en daarmee iets toe te voegen aan het beeld dat van Guus bestaat.

  8. Jeroen Mirck Says:

    Dank. Je inhoudelijke aanvulling waardeer ik zeer.

Leave a Reply