Sunday View: Bandits’ Roost (Jacob Riis)

Bandits-Riis

“This is a game to keep art alive! Like this post and I’ll give you an artist. It doesn’t matter if you know his/her work, search on the internet and choose one work that you like most and share it on Facebook. Tell me why you like the work you have chosen!”

Tot zo ver een populaire ‘meme’ op Facebook. Mijn vriendin Kinga ging aan de slag met Sandrine Replat, waarna ik reageerde en me prompt mocht gaan verdiepen in Jacob Riis.

Welnu, daar gaan we dan: Jacob Riis (1849-1914) was een Deense immigrant in New York die zich aan de armoede ontworstelde door fotojournalist te worden. Zijn indringende reportages over de sloppenwijken in New York zorgden voor dusdanig veel beroering dat de lokale overheid de achterstandsbuurten ging opknappen.

In het kader van de discussie eerder dit jaar over hoe armoede er nou eigenlijk uitziet (een column van boekhandelaar Monique Burger lokte veel reacties uit, waaronder ook een Parool-brief van mij) is dit een toepasselijke kunstenaar om me in te verdiepen. Veelzeggend is de titel van zijn belangrijkste fotoboek: ‘How the Other Half Lives’, een studie naar de woonsituatie in de Newyorkse achterbuurten uit 1890. Die titel verwijst naar een befaamde zin van de Franse schrijver François Rabelais: “La moitié du monde ne sait pas comment l’autre vit.” (De ene helft van de wereld weet niet hoe de andere helft leeft.)

New York kende aan het eind van negentiende eeuw een flagrante tweedeling die goeddeels aan het blikveld van de upperclass voorbij ging. Riis opende de ogen van bestuurders. Zo is er de anekdote dat presidentskandidaat Theodore Roosevelt in 1895 met Riis een nachtelijke rondgang maakte door de slechtere buurten.

De foto die ik uit Riis’ omvangrijke oeuvre heb gekozen heet Bandits’ Roost (1888), stamt uit ‘How the Other Half Lives’ en behoort tegenwoordig tot de collectie van het MoMa. We zien een groep achterdochtig kijkende mannen, poserend in 59 ½ Mulberry Street, oftewel een van de meest gevaarlijke buurten van toenmalig New York. Sommige kerels hangen uit het raam, anderen lijken op wacht te staan op straat. De hoeden die ze dragen geven je het gevoel in een westernfilm terecht te zijn gekomen. Niets is minder waar. Dit zijn de sfeerbeelden die Martin Scorsese tot leven wekte in zijn latere film Gangs of New York.

Wat me aanspreekt aan Riis is de rauwheid van zijn werk, in alle opzichten. Niet alleen waagde hij zich in gevaarlijke achterbuurten zonder enige vorm van welvaart, maar tegelijk experimenteerde hij ook met flitslicht en magnesium. Dat geeft zijn foto’s iets onmiskenbaar authentieks. Riis wordt gezien als een grondlegger van de zogenaamde ‘muckraking’ journalistiek. Bovendien gebruikte hij zijn werk om misstanden aan de kaak te stellen. Met succes. Je kunt de wereld veranderen als je dat echt wil.

Meedoen aan deze ‘meme’? Ga dan naar de foto op Facebook.

Tags: , , , , , , ,

2 Responses to “Sunday View: Bandits’ Roost (Jacob Riis)”

  1. Sander Mirck Says:

    Geweldige foto. Per toeval had ik het er al eerder over vandaag, bij het zien van een getekend vogelvlucht van 19e-eeuws Manhattan. We ronden momenteel een prijsvraaginzending af voor een woongebouw in Manhattan, gebaseerd op mijn afstudeerplan (weet je nog?). Snel verder.

  2. Jeroen Mirck Says:

    @Sander: Dat is toevallig! Veel succes met de prijsvraag!

Leave a Reply