Sunday View: Stine Jensen in Noorwegen

Jensen-Knausgard

“Ik besef plotseling dat ik in een voortdurende vrees leef te moeten bestaan in een maatschappij waar iedereen iedereen voor de gek houdt.” Dit schrijft Willem Frederik Hermans in ‘Nooit meer slapen’, zijn prachtige roman over een reis door Noorwegen. Dit jaar reisde ook filosofe Stine Jensen door Noorwegen en maakte daarover een prachtige documentaire in de serie Licht op het Noorden. Deze zondag was hij op televisie. Ook Jensen heeft het over gekte: hoe kon er een Anders Breivik ontstaan in de verzengende rust en welvaart van het rijkste land te wereld?

De timing was bizar: zaterdag bezocht ik het afscheidsfeest van een vriendin die naar Noorwegen emigreert, zondag trof ik in de tv-gids de Noorse documentaire van Jensen en regisseur Hans Pool. Toeval bestaat niet.

Wat me vooral bij blijft van de reportage zijn de extreme contrasten. Zelfs in het meest welvarende land ter wereld staan lange rijen voor de voedselbank. En wat te denken van het extreme aantal junks in Oslo? Heroïne is er simpelweg te goedkoop. En dan is er natuurlijk ook nog die de totaal onverwachte geweldsexplosie van Breivik in het land dat zichzelf bijna in slaap had gesust.

Over die welvaart citeert Jensen een mooie gedachte van Henrik Ibsen, het literaire geweten van Noorwegen: “Money may be the husk of many things but not the kernel. It brings you food, but not appetite; medicine, but not health; acquaintance, but not friends; servants, but not loyalty; days of joy, but not peace or happiness.”

Uiteraard gaat Jensen ook op bezoek bij Karl Ove Knausgård, de zwaarmoedige schrijver die de afgelopen jaren doorbrak met zijn autobiografie ‘Mein Kampf’. Net als alle andere gesprekspartners in de documentaire heeft ook hij niet precies de verklaring voor het veranderende leefklimaat in Noorwegen. Wat blijft hangen zijn vooral de verstilde beelden van het adembenemende landschap. Noorwegen is een prachtige idylle, maar idylles zijn nooit oneindig. There’s trouble in every paradise.

Komende zondag zenden VPRO en Human de tweede aflevering uit van Licht op het Noorden, over Finland. 

Tags: , , , , , , , ,

Leave a Reply