Project X: don’t shoot the messenger!

En jawel hoor: Facebook heeft het weer eens gedaan. Vrijdag braken relschoppers het Groningse dorpje Haren af nadat de Facebook-uitnodiging voor het verjaardagsfeestje van een scholiere ‘viral’ was gegaan. Overheid en politie waren vooraf op de hoogte van de dreigende komst van tienduizenden jongeren naar ‘Project X’, maar konden niet verhinderen dat er voor miljoenen euro’s schade werd aangericht. Kritiek was er ook op de media, die er te veel aandacht aan zouden hebben gegeven. Maar sinds gisteren is nu ook Facebook door officiële instanties in het beklaagdenbankje geplaatst. Onzin. Don’t shoot the messenger!

Een maand geleden betoogde ik al dat de zogenaamde Facebook-moord precedenten schept om het excessieve gedrag van mensen af te schuiven op de sneeuwbal-werking van sociale media. Alsof mensen geen eigen wil en eigen verantwoordelijkheid hebben. Veel mensen vonden toen dat ik overdreef, maar dit weekend is mijn voorspelling helaas werkelijkheid geworden.

Politie en overheid deden zondag uitspraken die de schuld expliciet naar sociale media schuiven. Zo betoogt de Duitse minister Ilse Aigner van Consumentenzaken dat Facebook de privacy-settings bij het aanmaken van feestjes moet aanpassen. Feit is echter dat de jarige Merthe haar verjaardagsfeest al lang van Facebook had verwijderd, maar dat relschoppers doodleuk nieuwe events op dezelfde locatie hadden aangemaakt. Dat heeft niets met privacy-settings te maken.

Nog een stap verder gaan de uitspraken van Gerrit van de Kamp, woordvoerder van de politievakbond ACP. Die bepleitte in het NOS Journaal om oproepjes van relschoppers op Twitter preventief te verwijderen. Hij roept de politiek op hier een discussie over te voeren en providers hierop aan te spreken. Wie dit zegt, snapt Twitter niet. Providers kunnen geen tweets verwijderen, hooguit Twitter blokkeren. Wie dat laatste bepleit, verlaagt zich tot een dictatuur als China. Het Amerikaanse bedrijf Twitter verwijdert niet zomaar tweets, en zeker niet met de snelheid die de politie graag zou zien.

Waar leiden dit soort oproepjes van bewindslieden en de politie toe? Dat er een klimaat ontstaat waarin burgers het doodnormaal kunnen gaan vinden als de overheid preventief ingrijpt in hun activiteiten op sociale media. Zoals al eerder betoogd kan het geen kwaad dat mensen beter weten hoe sociale media werken, maar het gaat te ver om ook maar meteen pro-actief te pleiten voor censuur. Hetzelfde geldt trouwens voor de media: hoe gretig het NOS Journaal ook verslag mag hebben gedaan van de rellen, censuur past niet in een vrij land als Nederland. Don’t shoot the messenger!

Jeroen Mirck becommentarieerde eerder de Facebook-moord op de Duitse tv-zender ZDF.

Tags: , , , , , ,

5 Responses to “Project X: don’t shoot the messenger!”

  1. Jeroen Gerth Says:

    Helemaal mee eens! Het is te belachelijk voor woorden dat Facebook, Twitter of Merthe zelf de schuld krijgt van de rellen. Het zijn toch echt de relschoppers zelf die de boel hebben gesloopt, mishandeld en geplunderd.

    Ook al waren er 300.000 mensen voor het “feestje” uitgenodigd, dan nog hoef je je niet als een randdebiel te gaan gedragen.

    En het organiseren van een alternatief feest? Hoe ver zijn we als land heen dat we gemeentes laten chanteren om dergelijke zaken te organiseren onder dreiging van rellen en geweld?

    Er is maar een groep verantwoordelijk en dat zijn de relschoppers zelf!

  2. Jarno Duursma Says:

    Jeroen, je hebt gelijk. Punt.
    Toch vind ik persoonlijk dat Facebook zelf de instellingen hiervoor veel makkelijker kan maken. Als je namelijk “vrienden” uitnodigt, mogen zij op hun beurt ook weer vrienden uitnodigen. Terwijl de suggestie op de loer ligt dat je dan alleen je vrienden uitnodigt. Ik zou het heel goed vinden als er bij deze optie ook de optie zou komen te staan: “gasten mogen vrienden uitnodigen” die je dan kunt uitvinken.

    Onderstaande link legt het uit:
    https://www.facebook.com/photo.php?pid=1183882&l=58a9069ba4&id=161025297278140

    Met hartelijke groet,
    Jarno Duursma

  3. Jeroen Gerth Says:

    @Jarno:

    Uiteraard kan Facebook hier lering uit trekken om hun site en diensten te verbeteren, want in je aangegeven punten ben ik het met je eens.

    Maar om Facebook verantwoordelijk te maken voor de rellen en de schuld in de schoenen te schuiven gaat mij toch echt te ver.

    Toen in de jaren ’90 de voetbalhooligans via SMS met elkaar afspraken om te gaan rellen, gaven we KPN of Nokia ook helemaal niet de schuld.

    Ik vind dit ook zeer gevaarlijk, want je zegt tegen de jonge vandalen dat ze er toch wel mee weg komen.

  4. Jochem Koole Says:

    Goed artikel, Jeroen! Ben het helemaal met je eens.

    Sociale media zijn middelen. Om even een crue vergelijking te maken: net als een hamer kun je er goed mee doen (een hok timmeren voor je konijn) of kwaad (iemand de hersens inslaan).

    Uiteindelijk zijn het mensen die beslissen goed of kwaad te doen en dienen mensen hiervoor beloond of gestraft te worden.

    De tool de schuld geven, is zinloos.

    Kan me wel voorstellen, dat er op dit moment nog te weinig begrip van deze (relatief) nieuwe middelen bestaat bij beslissers en ordehandhavers. Daar moeten zij bij geholpen worden.

  5. Michael Minneboo Says:

    Er worden bij dit soort zaken altijd meteen met vingertjes gewezen door de overheid. Men probeert dan met regelgeving een volgende keer te voorkomen. Onzin natuurlijk. Relschoppers aanpakken, dat is het enige dat helpt. Dat staat buiten sociale media.

Leave a Reply