Fusie GroenLinks en D66? Liever niet!

De verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Eerste Kamer staan voor de deur, maar ondertussen woedt er een verhit debat over een eventuele fusie van de liberale middenpartijen D66 en GroenLinks. Waarom in vredesnaam? Het gaat voorlopig toch niet gebeuren, nu beide partijen electoraal in de lift zitten. Dan brengt een fusie eerder schade. Bovendien zijn de verschillen enorm. Over mijn lijk, zo haastte Leo Platvoet van de praatgroep Kritisch GroenLinks zich te zeggen. Ondertussen organiseerde D66 in Amsterdam binnen een week twee (ik geloof zelfs drie) debatavonden over dit onderwerp. Gisteravond was ik er wederom bij, om onder meer van de jonge PvdA-campaigner Arne Mosselman te horen dat mijn bril symbool staat voor progressieve politiek dezer dagen:

“Als u mij vraagt waar een progressieve partij anno 2011 voor zou moeten staan, zijn het opnieuw de mensen die onder grote, ongrijpbare structuren bezwijken. (…) Als een fusie tussen GroenLinks en D66 die progressieve partij oplevert doe ik mee. Maar ik heb zo’n vaag vermoeden dat de gemeenschappelijkheid niet in een visie op emancipatie zit. Of het aan de staat, of aan het individu is om zekerheden te zoeken. Uw overeenkomstigheid is uw Motivaction-positionering. Jan-Bert Vroege schreef vanmiddag op zijn weblog: ‘Wat ons bindt is dat wij optimistisch en toekomstgericht zijn.’ Wanneer uw gemeenschappelijke factor vanavond uw eigen toekomstpositivisme is, zou ik geen fusie adviseren. U leest wellicht dezelfde krant, houdt van dezelfde cabaretiers en draagt net zo’n bril als Jeroen Mirck, maar in navolging van Jan Nagel’s geraniumclubje een politieke partij op lifestyle baseren lijkt mij onverstandig.”

Grappige column van Mosselman, maar de discussie ging natuurlijk niet over lifestyle. Natuurlijk voldoen veel kiezers van GroenLinks en D66 aan een bepaald profiel, de zogenaamde ‘kosmopolieten’ of ‘opwaarts mobielen’ van onderzoeksbureau Motivaction. Ik ken dat model goed, heb er jarenlang als redacteur van Adformatie over geschreven.

Ook gemeenteraadslid Evelien van Roemburg van GroenLinks, fanatiek voorstander van een partijfusie, ziet parallellen qua doelgroep: “Beide partijen putten uit hetzelfde electoraat: studenten, hoogopgeleiden en stadsbewoners. Ook inhoudelijk zijn we zeer nauw verbonden: we kunnen elkaar vinden in een hervormingsagenda voor Nederland (arbeidsmarkt én huizenmarkt), hechten enorm belang aan beter onderwijs, zijn groot voorstander van Europa, vinden kunst & cultuur het waard om in te investeren en scoren hoog in groene en duurzame voorstellen.”

Van Roemburg hekelt de actie van Platvoet, die zich opwerpt als ‘de’ achterban van GroenLinks. Op Joop.nl schrijft ze: “Kritisch GroenLinks is een club die zich zorgen maakt over de vrijzinnige en misschien wel liberale koers van GroenLinks. Heel goed dat die mensen er zijn, maar de nieuwsbrief die de Kritischen zo nu en dan opstelt, wordt naar niet meer dan een kleine 400 man gestuurd. Is dat dan die achterban? En hoe moeten die andere 25.000 leden van GroenLinks dan getypeerd worden?”

Ja, hoe typeer je die mensen? Niet als ‘opwaarts mobielen’, zeg ik u, want dat soort termen worden bedacht door Amsterdamse binnenstadsbewoners om andere binnenstadsbewoners te kunnen duiden. Dat mijn bril ‘heel erg Motivaction’ is, kun je oppervlakkig denken noemen. Veel D66’ers en GroenLinksers wonen niet in de binnenstad van Amsterdam en kijken dus ook minder verkokerd aan tegen arm en rijk, of de haves en have-nots. Zelf ben ik politiek actief in Nieuw-West, het meest gemeleerde stadsdeel van Amsterdam – en volgens binnenstadsnobs (zoals ongetwijfeld ook onze salonsocialist Mosselman) zelfs niet eens écht Amsterdam.

Progressieve politici ‘knokken voor kansen’, zo betoogde GroenLinks-wethouder Paulus de Wilt, ook uit Nieuw-West, in het P96-debat. Dat betekent dus ook: als overheid hulp bieden aan de mensen die niet in staat zijn hun eigen leven op de rails te krijgen. Daar vinden progressieve partijen elkaar, en doen ze niet onder voor de holle arbeidersretoriek van PvdA en SP. Het verschil is hooguit dat GroenLinks meer vanuit de ‘have nots’ zelf redeneert, terwijl D66 juist ook de ‘haves’ erbij wil betrekken. “Deel de welvaart”, heet dat, in schril contrast met de VVD-houding om vooral maar niet de eigen portemonnee te hoeven trekken voor de minder bedeelden.

Namens D66 betoogde Michiel Scheffer (D66 Gelderland) dat samenwerking minder lastig is dan het lijkt, getuige lokale samenwerkingen tussen zelfs D66 en SP. Teun Gautier, voormalig voorzitter van D66 Amsterdam, werkt met Van Roemburg aan een manifest dat beide partijen dichter bij elkaar moet brengen. Ook NieuwePartij.nl was bij het debat aanwezig, maar dat initiatief staat los van het manifest.

Het moge duidelijk zijn dat de avond niet resulteerde in een unaniem uitgesproken wens om de fusie direct in gang te zetten. De meningen lopen ook zeer uiteen. Theo Veltman, in de race om Gautier op te volgen als lokaal partijvoorzitter, noemde de discussie ontijdig gezien de naderende verkiezingen. D66-raadslid in de binnenstad Thijs Kleinpaste pleitte zelfs voor het opheffen van alle partijen in Nederland.

Ter afsluiting beoordeelde consultant en kandidaat-Kamerlid Michiel Verkoulen de partijfusie op technische gronden in wederom een gesproken column: “Voordat beide partijen aan een fusie beginnen verdient het aanbeveling meer joint ventures aan te gaan. Lijstverbindingen? Gezamenlijke bijeenkomsten van DWARS en de Jonge Democraten? Het manifest van Teun en Evelien?” Een helder ‘ja’ of ‘nee’ durfde Verkoulen niet uit te spreken, en met hem de meeste aanwezigen. Hoewel het Nederlandse politieke landschap ongetwijfeld beter af is met minder partijen, wil niemand de kwetsbare eerste stap zetten.

Laten we er na 2 maart weer eens over verder praten. Het levert onderhoudend debat op, dat is ook wat waard. Maar om nou te zeggen dat hier de kiem wordt gelegd voor een partijfusie, nee. Kritische GroenLinks beweegt richting de SP, terwijl D66 zich door de starre opstelling van de PvdA nog nadrukkelijker als liberaal positioneert en daardoor in de beeldvorming juist dichter bij de VVD komt te staan. Dat is geen basis voor een fusie.

Zoals ik op beide bijeenkomsten inbracht, lijkt het me wijzer dat GroenLinks ook eens zijn licht opsteekt bij de PvdA. Met die partij wordt immers op lokaal stedelijk niveau al veel samen bestuurd, terwijl er op alle politieke niveaus (van deelraad tot Europa) onderlinge lijstverbindingen zijn aangegaan. Een fusie PvdA/GL brengt de sociaal-democraten bijeen, wellicht zelfs ook de SP. Liberale geesten kunnen dan altijd de overstap maken naar wat nu D66 is, maar wellicht ooit een bredere liberale middenpartij wordt, met ook de linkse vleugel van de VVD aan boord.

Het grote verschil met de discussie nu: de door mij bepleite integratie van politiek denken verloopt over het snijvlak van ideologieën en is geen spelletje van partijgebonden landjepik.

Dit opiniestuk verscheen ook op Joop.nl.

Tags: , , , , , , , , , , , , ,

9 Responses to “Fusie GroenLinks en D66? Liever niet!”

  1. Pepijn Says:

    Een fusie tussen GroenLinks & PvdA lijkt mij onwaarschijnlijker dan een tussen D66 en GroenLinks. Verschil zit in de mate van progressiviteit: SP en in mindere mate PvdA zijn vrij conservatief, vooral gericht op behoud van verworven rechten. GL, D66 (en een beetje VVD) willen juist wél verandering, wél kijken hoe de arbeidsmarkt eerlijker ingedeeld kan worden.

    Een politieke vriend van me heeft wel eens een lans gebroken voor het samengaan van GL en CDA aan de ene kant en VVD & PvdA aan de andere kant. Hierdoor zou een partij ontstaan die politiek bedrijft vanuit geloof en idealen, zachte waarden, de Confessionelen (CDA & GL) en een partij die politiek bedrijft vanuit geld en arbeid, harde waarden, de Kapitalisten (VVD & PvdA). Ondenkbaar in de praktijk, maar mooi gedachte-experiment.

  2. Branko Collin Says:

    Ik begrijp dat jullie in Amsterdam West juist aan het experimenteren zijn met het opsplitsen van D’66 in heel veel kleine partijtjes?

  3. Jeroen Mirck Says:

    @Branko: LOL! Daar in Amsterdam West speelt een botsing van ego’s. Het zou mooi zijn als de drie ‘dissidenten’ het belang van de partij laten prevaleren en opstappen.

    @Pepijn: Mooi gedachte-experiment. Het probleem in dit soort discussies is vaak dat veel al bij voorbaat wordt uitgesloten. Maar net zoals de links/rechts-tegenstelling een kunstmatige is, is de conservatief/progressieve tegenstelling dat tot op zekere hoogte ook. Qua aanpak van de hypotheekrenteaftrek wilde de PvdA namelijk ook ingrijpen, hetgeen je in tegenspraak met de behoudzuchtige aard van die partij zou kunnen beschouwen. Er zijn dus wel degelijk allerlei deals te sluiten, zowel tussen GroenLinks en D66 als tussen GL en de PvdA. Maar echt fuseren, dat is van een andere orde. Dan toont iedere partij zich ineens behoudzuchtig.

  4. Thijs Kleinpaste Says:

    @Pepijn een interessante gedachte, dat je eerder Groenlinks en D66 samen ziet gaan dan andersom. En als je naar de landelijke fracties kijkt zijn er inderdaad veel overeenkomsten. Vergeet alleen niet dat in veruit de meeste gemeenten van Nederland PvdA en Groenlinks innig samenwerken. In college’s, met lijstverbindingen en zelfs in lokale combi-partijen die bestaan uit leden van beide partijen. In Amsterdam werken PvdA en Groenlinks in alle stadsdelen met uitzondering van Zuid samen. In de Centrale Stad doen ze dat ook al vele jaren. Juist die achterban van Groenlinks is een sterke tegenhanger van het beeld dat in Den Haag gevormd wordt…

  5. Topsy.com Says:

    […] Dit blogartikel was vermeld op Twitter […] Fusie #GroenLinks en #D66? Wat vinden @TeunG, @PaulusdeWilt, @EvanRoemburg, @Verkoulen, @Mosselman, @ThijsKleinpaste en @Jan_Bert? […] Sebastiaan Capel (D66 Amsterdam) heeft gezegd: Amen to that!! #fusieneedankje

  6. Bob Goulooze Says:

    Mijn opvatting ten aanzien van D’66 is dat het een extreme partij is. D’66 is namelijk extreem opportunistisch. Wat vandaag wit is, is morgen grijs en overmorgen zwart. Daarom zou Groen Links nooit willen fuseren met D’66, omdat men in eerstgenoemde partij liever uitgaat van principes. Anderzijds heeft het dogmatisch vasthouden aan principes nog nooit geleid tot regeringsdeelname. En dat zou een fusieclub toch moeten nastreven!

  7. Jeroen Mirck Says:

    Interessant nieuws in het licht van deze discussie:

    Uit een onderzoek in opdracht van het EO-radioprogramma Dit Is De Dag blijkt dat 67% van de ondervraagde PvdA-gemeenteraadsleden positief staat tegenover een onderzoek naar een mogelijke fusie van de PvdA en GroenLinks. Het onderzoek betrof een steekprof van 560 van de 1.373 raadsleden. 71% van hen zegt dat het goed is als samengaan met een andere linkse partij wordt onderzocht. 67% vindt GroenLinks daarvoor in aanmerking komen, 40% ziet ook kansen in samengaan met de SP en 38% is voor een onderzoek naar fusie met D66. Het onderzoek is een reactie op de opmerking van GroenLinks-leider Jolande Sap dat de PvdA moet kiezen tussen de SP en GroenLinks/D66.

  8. Ben jij progressief liberaal? Says:

    […] “Niet links, niet rechts, maar progressief liberaal”, kopt de Volkskrant vandaag. Het betreft een Progressief Liberaal Manifest op de opiniepagina van het dagblad. Het kwam eerder deze week ter sprake tijdens een Amsterdams debat over een fusie van D66 en GroenLinks, waar ik hier ook al over schreef. De opstellers van het manifest hebben zelfs een website in het leven geroepen: ProgressiefLiberalisme.nl. Maar wat verstaan ze daar precies onder? […]

  9. Jeroen Mirck Says:

    En jawel: een aantal betrokkenen komt met een nieuwe ‘paarse’ partij, meldt Het Parool vandaag. http://bit.ly/sQqh3s

    Een groep van zes teleurgestelde (oud-)leden van de PvdA, GroenLinks en D66 start een nieuwe politieke beweging. Enkelen van hen willen met een progressief-liberale partij in 2014 meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam. Aanleiding voor het initiatief is volgens Teun Gautier, uitgever van het opinieblad De Groene Amsterdammer, het ‘miserabele verweer’ van progressieve politici tegen het door Geert Wilders gesteunde kabinet. ‘D66, GroenLinks, de PvdA of de VVD: het is allemaal om te huilen.’

    D66 is hofleverancier onder de zelfbenoemde vernieuwers. Gautier was tot vorig jaar voorzitter van de partij in Amsterdam, Arjen de Wolff was politiek adviseur van verschillende D66’ers en Thijs Kleinpaste is raadslid in stadsdeel Centrum.

    Publicist Marcel Duyvestijn en Eddy Terstall, beiden lid van de PvdA, keren zich al langer tegen de conservatieve krachten in hun partij. ‘Er móet iets gebeuren,’ zegt Duyvestijn. ‘Paars is een beladen term maar het dekt wel de lading.’ De PvdA is te veel een enerzijds-anderzijdspartij geworden, meent hij, terwijl GroenLinks zich onder leiding van Jolande Sap de Nederlandse missie in het Afghaanse Kunduz in liet rommelen. Duyvestijn: ‘Niet bepaald een beslissing om trots op te zijn.’ (…)

    De initiatiefnemers zijn het oneens over deelname aan verkiezingen voor de gemeenteraad in 2014, en mogelijk aan landelijke. Gautier en Duyvestijn zijn voor. De laatste: ‘We gaan knallen.’ Volgens Gautier is de oprichtingsvergadering nabij. Een voorman is er nog niet. Gautier: ‘De vraag is ook of je één leider moet hebben. Daar geloof ik niet zo in.’

Leave a Reply