De Ochtend: het einde van e-mail?
Is het einde van e-mail in zicht? Volgens sommigen wel, getuige enkele online acties om te minderen danwel te stoppen met mailen. De Facebook-actie We Quit Mail is de meest opvallende: als experiment is een aantal mensen simpelweg gestopt met het lezen van hun mailbox. Een interessante actie, want het gebruik van mail neemt inderdaad af. Toch zal ik even uitleggen waarom stoppen met mailen een heel stom idee is.
Er wordt al jaren geklaagd over e-mail. En terecht, want we kennen allemaal de mailtjes die CC naar het halve bedrijf worden gestuurd (‘to cover one’s ass’), de veel te zware attachments die mailboxen platgooien en natuurlijk de ‘Ik ben er lekker niet!’ zeggende out-of-office reply. De laatste paar jaar is het cool om te voorspellen dat e-mail binnenkort gaat verdwijnen. Onzin natuurlijk, maar het klinkt natuurlijk heel stoer.
De discussie over de dood van e-mail is in een stroomversnelling gekomen door de aankondiging van de ‘sociale inbox’ van Facebook. Dat is geen maildienst, maar een integratie van alle soorten berichten die je verstuurt. Het geeft aan dat onze manier van online communiceren verschuift van de mailbox naar meerdere kanalen – die we voor ons gemak graag aan elkaar koppelen.
Een op Facebook Messages inhakend artikel in The New York Times gaf afgelopen maand goed weer hoe jongeren tegen dat ‘hopeloos ouderwetse’ e-mailen aankijken:
“The problem with e-mail, young people say, is that it involves a boringly long process of signing into an account, typing out a subject line and then sending a message that might not be received or answered for hours. And sign-offs like “sincerely” — seriously?”
Natuurlijk: e-mail is wat omslachtig en formeel. Maar is dat genoeg reden om het medium meteen bij het grof vuil te zetten? Toen de televisie zijn intrede deed, zijn we ook niet compleet gestopt met naar de radio luisteren of kranten lezen. Onze verdeling van aandacht over de verschillende media is hooguit verschoven. Die ontwikkeling zie je ook nu met mailen, chatten, sms’en en twitteren. Soms is een sms-bericht beter, soms een e-mail.
Kim Spinder, adviseur op het gebied van social media en Het Nieuwe Werken, zit achter de actie We Quit Mail en is zelf ook na de jaarwisseling met mailen gestopt. “It’s time to get naked“, zo omschreef ze dat zelf op haar blog. Ze noemt drie redenen voor haar experiment: de ergernis vanwege e-mail, het streven om de wereld te innoveren en het bestaan van betere middelen voor kennisdeling en samenwerking.
Het klinkt allemaal prachtig, maar ik geloof er niet in. Spinder maakt deel uit van de digitale early adopters die allerlei nieuwe tools als eerste uitproberen. Zulke frontrunners willen nog wel eens vergeten dat de meeste mensen nog maar net gewend zijn aan internet en e-mail. Het is een illusie te denken dat iedereen kan aanhaken. Bovendien gingen applicaties die dit nieuwe denken over communicatie in de praktijk wilden brengen, zoals Google Wave, genadeloos op hun bek. Mensen vonden het te ingewikkeld, hadden er geen zin in. Ook merkt een lezer van Spinders blog fijntjes op dat je e-mail nodig hebt om je aan te melden voor sociale netwerken en andere communicatiediensten. Je kúnt dus simpelweg niet zonder e-mail.
Dan is er nog een andere actie die zich afzet tegen traditioneel mailverkeer: Sentenc.es. Deze ‘gedisciplineerde manier om te dealen met e-mail’ schrijft voor dat mailtjes korter moeten: drie (het liefst), vier of vijf zinnen is meer dan genoeg. Vanwege de overvolle inboxen die nauwelijks nog te behappen zij, bepleit deze site: “Treat all email responses like SMS text messages, using a set number of letters per response.” Sterker nog: plak een disclaimer onder al je mailtjes waarin je dat aankondigt te doen.
Op Twitter heb ik de mensen achter dit onzalige initiatief al sms-nazi’s genoemd. Natuurlijk kunnen sommige mailtjes kort en bondig worden afgehandeld, maar waarom moet dat in keiharde regels worden vastgelegd? Waar komt toch het idee vandaan dat e-mail net zo kort moet als een Twitter-bericht? In deze tijd van hyperkorte tekstberichtjes is het soms goed om even wat meer uitleg te geven via een medium dat je ook niet binnen drie seconden hoeft te raadplegen. Er is door die oplopende snelheid al veel te veel miscommunicatie. Beschouw een lange inhoudelijke mail als een nuttig stuk achtergrondinformatie.
En wat denk je zelf: zou je lieve oude moeder of oma ook graag een ultrakort mailtje in telegramstijl van jou ontvangen?
De dood van e-mail staat deze maandag centraal in de internetrubriek van Radio Noord-Holland, vanaf 10:10 uur in het programma De Ochtend. Later op de dag terug te luisteren via het radio-archief.
Tags: #rtvnh, #WQM, chat, e-mail, Facebook Messages, Het Nieuwe Werken, HNW, inbox, Kim Spinder, mail, sms, Twitter, We Quit Mail
January 10th, 2011 at 14:25
[…] Dit blogartikel was vermeld op Twitter door Arjan Burggraaf en Frans Teunissen. […] Is e-mail dood? Leuk experiment, dat #WeQuitMail, maar mail gaat niet verdwijnen. Wel komen er meer alternatieven. #WQM
Zie ook deze discussie op LinkedIn: http://tinyurl.com/wqm-linkedin
January 10th, 2011 at 15:53
Helemaal mee eens. Waarom is alles altijd zo ‘zwart-wit’. Waarom is mail ‘slecht’ en moeten we ‘er helemaal mee stoppen’? Mail heeft merites voor bepaalde toepassingen. Voor andere toepassingen zijn andere middelen meer geschikt. Document management systemen voor het delen van content zijn veel beter dan het versturen van attachments. Twitter, sms en IM zijn veel geschikter voor korte boodschappen. Skype en telefonie hebben ook zo hun merites. Laten we eens leren het beste middel per situatie te kiezen en we komen een stuk verder…
January 11th, 2011 at 06:00
Mail is te laagdrempelig. Te pas en te onpas krijg je een mailtje gestuurd over iets wat ook op een andere manier gecommuniceerd of kortgesloten had kunnen worden. Veel mail is dan ook prima misbaar.
Leuk experiment is wat dat betreft het volgende. Zelf heb ik ooit op oudejaarsdag mijn volgelopen mailbox in zijn geheel gewist. En wat bleek. Ik had geen enkel bericht later meer nodig en werd door niemand gevraagd wanneer ik eens op zijn of haar mail reageerde. Bewijs geleverd lijkt mij.
January 11th, 2011 at 11:20
@Willem: Precies, het is niet het een óf het ander. Toen de televisie werd geïntroduceerd, leverden de radio en de krant luister- en leestijd in, maar ze verdwenen niet. Zoals iemand het in een reactie op Twitter zei: “Een nieuwe reis begint met één enkele stap.” Het lijkt nu net alsof er tien stappen worden overgeslagen zonder dat de trap al is afgebouwd. Voor sommigen werkt mailloos werken wellicht, maar het gros van de mensen is eindelijk een beetje aan internet 1.0 gewend geraakt. Die stappen heus niet zomaar over van mail naar Evernote or whatever.
Daarbij komt dat er simpelweg nog geen dienst of pakket diensten is die e-mail volledig overbodig heeft gemaakt. E-mail heeft functionaliteiten die sms, chat en Twitter niet hebben. Archivering, attachment, extra tekstruimte… dat is juist een pré. In feite zijn we aan het multitasken geslagen: communiceren via diverse kanalen tegelijk.
@Michel: Natuurlijk heeft e-mail serieuze nadelen, waar nu weer eens een lekkere discussie over ontstaat. De CC-cultuur, de zinloosheid van veel mails, de eindeloze stroom ongeopende nieuwsbrieven, het uitblijven van gevraagde feedback… Jouw experiment om op oudejaarsdag eens je hele mailbox te legen, spreekt me aan. Tegelijk zou ik het niet snel opvolgen, want ik gebruik mijn mailbox middels filtering en prioritering als een soort takenlijst. Werkt heel aardig, en je hebt meteen ook alle benodigde informatie bij de hand.
January 11th, 2011 at 13:19
Goed artikel, mee eens, mail kan korter. Artikel ook, nuance is ouderwets. Haha. Moet nu stoppen, doei.
January 11th, 2011 at 13:20
Neh, dat werkt dus ook niet ;-)
January 11th, 2011 at 13:21
@Onno: Sorry voor de nuance! ;)
January 12th, 2011 at 12:36
Wat ik in dit draadje mis, is de aandacht voor communicatie zelf. Wie is zich in communicatieland (nog) bewust van bijvoorbeeld het effectfilter, zoals Reijnders dat op pagina 174 van http://bit.ly/gOmq2g fraaie illustreert ? Het is al retemoeilijk om offline zo dicht mogelijke bij elkaar te blijven in de onderlinge uitwisseling / afstemming. Maar daarbij heb je nog de mega-voordelen van non-verbale communicatie (toch al gauw 3/4 van de hele communicatie) en directe feedback. Het onzalige van email vind ik dat velen in organisaties de voorkeur aan dat 2-dimensionale kanaal geven, in plaats van aan 3- of misschien wel 4-dimensionaal persoonlijk contact. Vaak is twee deuren verderop al een psychologische grens! En maar mopperen over de eilandjes en de muurtjes.
Ik ben benieuwd hoeveel verkokerd opgetuigde epistels in opgehoopte inbakken wachten, in afwachting van trage, vaak-ernaast zittende en afgeraffelde antwoorden. En hoeveel offline (werk)relaties onder druk zijn komen te staan door online gekleurde, op misverstanden berustende scheve beelden over en weer.
Nee, ik kieper email niet overboord, maar het mag wel wat minder, en wat mij betreft veel bewuster.
En wat mij dan als communicatieadviseur opvalt als ik emailproblematiek wil bespreken in een teamoverleg: het wordt als non-issue weggewuifd! #duh #fail.
Ik denk dat ‘mijn lieve oude moeder of oma’ helemaal geen mail wil, maar gewoon dat ik langskom, en naar haar hele mooie levensverhalen luister.
En welke mix van middelen ons daarbij ondersteunt? Voorlopig hebben we dan zat aan een slap bakkie leut en een plakkie koek.
January 12th, 2011 at 12:44
Mooie aanvulling, Joost. Fysiek contact, even buurten, op de koffie… dat werkt natuurlijk veel beter dan elkaar een mailtje sturen. Ook is het helemaal waar dat het ontbreken van non-verbale signalen leidt tot veel onbegrip en ruzie, maar dat is dus bij alle digitale communicatievormen schering en inslag. Wat me bevalt aan e-mail is de naslagfunctie: het geeft de status in een project weer, de attachments staan handig gegroepeerd. Tegelijkertijd ben ik het met je eens dat er ook volop doorwrochte mails zijn die nooit worden gelezen of beantwoord. Dan was even langslopen bij je collega waarschijnlijk veel effectiever (en sympathieker) geweest.
January 12th, 2011 at 15:02
Dank Jeroen en ben het eens.
Er zijn natuurlijk prachtige oplossingen die ons bij allerlei aspecten van ons gecommuniceer en georganiseer kunnen (zullen) helpen. De essentie blijft dat wij mensen degenen zijn die communiceren, niet de middelen.
Bij je stelling over de naslag-functie moest ik even grimlachen: ergens op mijn carrièrepaadje werd ik al binnen een paar dagen getrakteerd op de ongeschreven regel: ‘zorg dat je alles in de mail hebt staan en archiveert, want je kunt het nog eens nodig hebben als het er op aan komt’.
En dan hebben we het niet over contractafspraken na een Europese aanbesteding; gewoon intern, onder collega’s! Zijn we nou helemaal beso….?!
Veel communicatieproblematiek, of die nu binnen organisaties speelt of erbuiten, wordt mijns inziens met email in stand gehouden of zelfs verergerd door overspannen verwachtingen van ons zwart-wit-woordengeklei en een-over-de-schutting-gooi-en-indek-houding:’zó’n mail, ik heb m’n best gedaan, maar hij … Ik krijg niet eens antwoord!’.
En daarmee is de schuldvraag over het vermijden of verbreken van contact vaak ook direct beantwoord: 0-1 voor deze relatie. En maak dan die achterstand nog maar eens goed als je elkaar weer tegenkomt.
Ik chargeer. Maar zo communicatief als we geboren worden (blèren raakt de juiste kennis, creëert de acute houding en leidt tot het gewenst gedrag), zo communicatief-onbeholpen bewegen velen van ons zich door de wereld van EABEHOD (Ergens Anders Bedachte Hogere Doelen). Besteedt het middelbaar onderwijs al aandacht aan ons latere gecommuniceer, zodat er straks niet zoveel communicatieadviseurs hoeven te trekken aan … oud zeer?
Net als opvoeden: op het moment suprème van de versmelting weet niemand precies hoe het moet, maar je ziet maar, veel succes!
En velen die hun geld verdienen met het ‘repareren’ van de ongelukkige misverstanden die zo ontstaan. Ik vraag me af: doen we dat over pakweg 100 jaar nog?
Maar nu: willen we elkaar werkelijk vinden, aanhoren, in onze kracht zetten, benutten, helpen, waarderen etc. Of biedt email die hele lange adempauze die we ook in gesprekken scherp in de gaten houden zodat we ons eigen wereldbeeld kunnen ‘plaatsen’. (Ook deze reactie schrijf ik in alle rust, zonder tegengeluiden. Heerlijk! ;-)
Maar die adempauze wordt dichtgetimmerd met een email-overload van mensen … net als …
En dan, wat ‘horen’ we als we al een RE:mail van een ander lezen, wat nemen we waar?
Wat we willen horen natuurlijk: gejuich, applaus, bijval (fijn dat je mijn aanvulling mooi vindt! :-). Zo niet, dan is er een flinke kans dat delen-in-dialoog plaatsmaakt voor drammen-in-discussie. Als we daar nog zin in hebben. De persoonlijke band is daarbij doorslaggevend, online gedeelde beelden kunnen ondersteunen.
Ik wil best onderzoeken of mijn beeld duurzaam is en ik ben daarom heel nieuwsgierig naar al dat gepionier.
Voor nu, met dank aan Harm Beijer: “twee ogen zeggen meer dan 20 emails”.
Keertje borrelen, Jeroen? Mail me! J:-)st
January 12th, 2011 at 21:14
Je hebt het erg mooi verwoord, Joost. Inderdaad dekken we ons met mails voortdurend in, praten we langs elkaar heen en doen we aan cherry picking. Om werkelijk iets te bereiken gaat er niets boven een goed gesprek. Of een borrel. OK, ik mail! :)
January 12th, 2011 at 21:48
[…] Dit blogartikel was vermeld op Twitter […] @Joostvds: @JeroenMirck Dank voor je reactie op mijn reactie op jouw reactie op mijn reactie op jouw http://bit.ly/fKS40V :-) Ik houd ‘t aanbod warm! […]
August 26th, 2011 at 18:44
Zie dat de site helemaal vernieuwd is. Ziet er goed uit! Alles is een stuk beter te vinden nu.
August 27th, 2011 at 22:10
Leuk artikel! Goede input voor een verdere discussie.
August 29th, 2011 at 20:52
Bedankt voor de informatie. Heb ook verder op de website gekeken en heb toch weer het een en ander geleerd.
December 19th, 2011 at 08:01
[…] Begin 2011 ging het ook over Twittercodes (vooral de onzin ervan), het einde van e-mail (nog altijd mailt Kim Spinder niet, twitterde ze me dit weekend) en kregen de social media goeroes er flink van langs. Er was zelfs een 1-aprilgrap dat Talpa voor dit soort goeroes een talentenjacht ging opzetten: de SM Factor. Met mij als juryvoorzitter. Helaas, John de Mol heeft me nog altijd niet gebeld. […]
December 30th, 2011 at 13:23
[…] Beste lezers, hartelijk dank voor jullie vele bezoekjes aan mijn weblog in het afgelopen jaar. Traditiegetrouw maak ik aan het eind van het jaar de balans op. Centrale vraag is altijd: wat lazen jullie het meest en waar reageerden jullie vooral op? […]
January 2nd, 2012 at 09:00
[…] Wat zijn jouw goede voornemens voor 2012? Of heb je we inmiddels alweer overboord gegooid? Voor mijn wekelijks internetrubriek op Radio Noord-Holland vroeg ik me deze week af wie zich heeft voorgenomen om dit nieuwe jaar te gaan minderen met Twitter, Facebook of andere sociale media. Fanatieke gebruikers krijgen immers vaak de vraag: “Heb jij niks beters te doen?” Zeker bij familiefeesten als Sinterklaas en Kerstmis zal die vraag weer regelmatig zijn gesteld. Ik stelde de vraag op Facebook, Twitter en Google+, met zeer uiteenlopende antwoorden tot gevolg. Ook mailde, eh, facebookte ik Kim Spinder, die een jaar geleden rigoureus stopte met e-mail. Hoe vergaat het haar nu, een jaar later? […]
January 15th, 2013 at 13:47
Het einde van email? Voor zakelijke mail zie ik dit niet zo. Gr Sanne