Ben ik links of rechts?

Verkeersbord

Ben ik links of rechts? Die vraag drong zich bij me op nadat ik woensdag publiekelijk bekend had gemaakt de progressieve opiniesite Joop.nl te verruilen voor een spannende en uitdagende baan bij Deloitte Innovation. Dat heet namelijk in politiek jargon: van de publieke sector overstappen naar het bedrijfsleven, wat volgens sommigen een doodzonde schijnt te zijn. Alsof je links inruilt voor rechts. Alsof je een knop omzet in je hoofd. Het deed me beseffen dat het links/rechts-debat een redelijk kansloze strijd is tussen dogmatici.

Allereerst nog even een paar woorden over mijn vertrek bij Joop.nl. Nee, mijn collega Francisco van Jole hoefde dat niet in de Volkskrant te lezen. Dat was een ironische passage in zijn opiniestuk ‘Lachen met Joop’, waar hij onder meer betoogde dat humor op opiniesites niet werkt – en hij leverde gelijk ongewild het bewijs. Voor wie me niet gelooft: de vacature voor mijn opvolger staat al ruim een week op VillaMedia.nl. Een veelgehoorde vraag: of ik nu voor Joop.nl verloren ben? Nee, ik blijf als opiniemaker verbonden aan de website waarvan ik zelf een van de grondleggers was. Bent u opdrachtgever? Dan kunt u me gerust blijven benaderen. Ik ga namelijk vier dagen per week werken voor Deloitte, de vijfde dag is voor eigen projecten. Tot zover de huishoudelijke mededelingen.

‘Stalinist, landverrader, NSB’er!’

Terug naar het links/rechts-debat. Zelf heb ik aan den lijve ondervonden hoe zwart/wit daarin wordt gedacht. Toen ik nog niet had aangekondigd weg te gaan bij de VARA, was ik volgens reaguurdertjes op Geenstijl een stalinistische censor, een landverrader, Kim Il Mirck, een NSB’er of werd mijn naam verbasterd tot het bolsjewistenbolwerk Minsk. Dat ik lid was van D66, exponent van het politieke midden, mocht de leugen niet in de weg staan. Bij mijn vertrek gingen al deze kwalificaties de prullenbak in en was ik een zakkenvullende salonsocialist, aldus HP/De Tijd. Ik heb er hard om moeten lachen, maar tegelijk tekent het de onmacht van het politieke debat.

Links verwijt rechts dat het asociale graaiers zijn, rechts verwijt links dat het lui werkschuw tuig is. Dat was al zo in de jaren zeventig en daar is anno nu niets in veranderd. Er bestaat niet één waarheid. Toch zijn er mensen die hun waarheid meer waar vinden dan die van een ander, simpelweg omdat het hun eigen waarheid is. Dat is precies de makke van het links/rechts-debat: de uitersten roeren zich het meest luidruchtig, maar hun waarheid is als in steen gebeiteld en dus onwrikbaar. Ze zijn niet van hun geloof af te brengen, ongeacht of de andere partij met goede argumenten komt. Daarom kan VVD-leider Mark Rutte bijstandsmoeders een poot uitdraaien zonder een traan te laten en noemt SP-leider Emile Roemer iedereen die meer dan anderhalf keer modaal verdient een graaier.

Elke politicus is een populist

In het links/rechts-debat gaat het er niet om of je argumenten kloppen, maar lijkt het er louter om te doen je tegenstander te schofferen. De verruwing van het politieke steekspel is dan ook niet louter toe te schrijven aan populisten als Fortuyn en Wilders, bijna iedereen in de landelijke politiek opereert als een populist. Dat was al zo toen VVD-leider Hans Wiegel zijn PvdA-opponent Joop den Uyl voor een geld rondstrooiende Sinterklaas uitmaakte.

Feiten doen er niet toe in het links/rechts-debat. Neem nou D66, de partij waarvan ik zelf lid ben. De liberaal-democraten worden links genoemd als dat rechtse mensen goed uitkomt, en rechts als dat bepaalde linkse mensen beter schikt. Als Paars Plus klapt, zoemt het in de politieke wandelgangen dat de VVD niet ‘met drie linkse partijen’ in één coalitie wil gaan zitten. Als Cohen van Rutte het aanbod krijgt om een middenkabinet VVD-PvdA-CDA voor de politieke balans aan te vullen met D66, lacht de PvdA dat weg omdat D66 dan ineens weer te rechts is. Het was Wouter Bos die mijn partij zelfs ‘akelig rechts’ noemde, wat trouwens een running gag was op de Joop-redactie: “Jeroen is niet links, Jeroen is akelig rechts.”

Polarisatie op Twitter

Kortom: de scheidslijn tussen links en rechts is in feite heel dun. Toch hebben deelnemers aan het politieke debat er baat bij om de tegenstellingen uit te vergroten. Normaal gebeurt dat vooral in verkiezingstijd, maar in de groeiende overdaad aan media, inclusief het door politici gretig omarmde Twitter, lijkt de polarisatie een permanent karakter te hebben gekregen. Dat maakt het nemen van inhoudelijke politieke besluiten lastig, zoals ook de impasse van de kabinetsvorming aantoont.

Ach, waar maak ik me eigenlijk druk om. Ik stap over naar een andere baan, of zo u wilt: van het socialisme naar het kapitalisme. Ik vond het boeiend om dat vermaledijde links/rechts-debat zelf te faciliteren: met in de Joop-reacties fanatieke geesten als Joop Schouten, Tomaat en Ernst Anepool in het linkse kamp en grappige betweters als Paul Dijkhuis en Aert Willem d’Holbach op de rechterflank. Maar zoals gezegd blijf ik als opiniemaker op Joop.nl actief. Of ik me daarin links of rechts ga opstellen? Oordeelt u zelf.

Dit opiniestuk van Jeroen Mirck stond uiteraard ook op Joop.nl.

Tags: , , , , , , , , , , , , , ,

7 Responses to “Ben ik links of rechts?”

  1. Roy Says:

    “met in de Joop-reacties fanatieke geesten als Joop Schouten, Tomaat en Ernst Anepool in het linkse kamp en grappige betweters als Paul Dijkhuis en Aert Willem d’Holbach op de rechterflank.”

    Kleur bekennen heet dat.

  2. Marc Says:

    Mooi. Ik probeer me altijd te onthouden van afzeiken van de tegenpool. Al is dat weleens lastig als ik weer iets lees van AJ Boekestijn :-)
    Afzeiken van je tegenpool zie ik als zwakte van je eigen argumenten en idealen.

    De afgelopen TK-verkiezing had een debat moeten zijn tussen VVD en PVV. En tussen PvdA, GroenLinks en SP.

  3. Twitter Trackbacks Says:

    Tweets about this link:
    @indebat: RT @JeroenMirck: Soort van afscheidswoord voor @Joop_nl, over de kansloze missie van het links/rechts-debat: http://bit.ly/caRN0B
    @Superjan: Welkom in het dogmavrije tijdperk, @JeroenMirck! Een fris stukje kapitalisme @Deloitte zal je goed doen!
    @SimonBeek: @JeroenMirck – ik ben fan van je sinds je column!

  4. Verbal Jam Says:

    Ik feliciteer je van harte met deze mooie nieuwe baan. Zoals ik jou ken ben je in het denken misschien wel linkser dan de partij waarop je stemt, maar ik kan me voorstellen dat de PvdA niet echt aantrekkelijk voor je is.
    Hopelijk houd je nog voldoende tijd over om af en toe een boom op te zetten met me bij een bak koffie. ;-)
    Tot slot nog een puntje van twijfel over een zin in de tekst. Je schrijft: ‘Dat ik lid was van D66, exponent van het politieke midden, mocht de waarheid niet in de weg staan.’
    Bedoel je niet juist: ‘mocht de leugen niet in de weg staan’?

  5. Jeroen Mirck Says:

    Op Joop.nl, waar ik dit artikel natuurlijk speciaal voor schreef, is de discussie dit weekend geëxplodeerd: er kwamen in minder dan vier dagen tijd al ruim 200 reacties binnen. Lees de hele discussie hier:

    http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/ben_ik_links_of_rechts/

  6. Ernst 'Asperger' Anepool Says:

    Hoi Jeroen,

    Alweer tien jaar geleden schreef je dit simplistische stukje vol retoriek over wat jij denkt links of recht te kunnen noemen. Ik kijk daar ietwat anders tegenaan, ik vind die links/rechts-verdeling veel te autocratisch, en je ziet hoe je eigen taalgebruik door de sinistere keuze de objectiviteit afbreekt.

    Links noem je fanatiek, waarom eigenlijk, omdat progressief filosofische geesten wat langer nadenken en dan argumenten formuleren waar je geen inhoudelijk weerwoord op weet te formuleren.

    Aan de andere kant vergoelijk je de aartsconservatieve one-linende repeteer-regeerders op Joop als ‘grappige betweters’, die moeilijk voor betweters kunnen doorgaan omdat ze alleen meer vastgeroeste conservatieve conventies in stand proberen te houden waarbij uit hun xenofobe en vooral ook vrouwonvriendelijke platte retoriek niet eens een spoor van Humor te bespeuren valt, of je moet genoegen nemen met de altijd ad hominem humor van Youp van het Hek, op de keper ende inhoud beschouwd zijn het eerder een soort autoreply robotniks die te lui lijken om een wetenschappelijk artikel verder te lezen dan de synopsis.

    Hoe is het nu met je geweten, jeukt dat al nu je erachter komt dat je klinkklare nonsens zonder enige onderbouwing kwijt kunt tegen puissante betalingen bij de DG van VWS, omdat die kennelijk het verschil tussen een virus en bacillus nog niet kent.

    Ik snap dat je voor dat gemakkelijke ezeltje strekje ‘adviseren’ bij zo’n belastingontwijkende organisatie, die onder andere mede verantwoordelijk zijn voor de doofpot van de Toeslagen affaire, maar gezien je stukken van toen waar toch wel een verdwaalde doch werkende geest in te bespeuren viel, kan ik me moeilijk voorstellen dat je dat na 10 jaar nog wel met je eigen principes kunt verantwoorden, maar geld maakt bij velen meer goed dan welke kinderliefde dan ook….

    Want als je 20.000 euro’s kunt aftikken per driekwart gevuld a4’tje moet je wel erg met je knagende geweten in de clinch, om daar geen zwakke knieën vaan te krijgen, maar het blijft in mijn ogen een ernstig gebrek aan empathie voor de kapotgebeukte families, die nog niet eens 20.000 euro’s per vijf jaar diepe ellende gaan krijgen, maar in de meeste gevallen nog jaren moeten procederen om hun recht te krijgen.

    Hoe kijk jijzelf daar nu tegenaan, dat jullie Uurtje Factuurtje ad 100 pagina’s netjes binnen de gestelde betalingstermijn is voldaan voor de niet bepaald lullige 2,6 miljoen euro’s

    Kun je daar eens een humorvol stukje over schrijven waar je je eigen ‘pecunia non olet’-draai met enige zelfspot als een principes verwoestende Maelström herkent in retrospect van een ware new conservative?

    https://www.consultancy.nl/nieuws/30308/kreeg-deloitte-20000-per-pagina-voor-adviesrapport

    Alvast bedankt en veel geluk en gezondheid gewenst,
    dat kun je gezien de feiten wel gebruiken, lijkt me.

    Ernst Anepool
    Progressief filosoof,
    De Omnibus Debutandem etc.

    P.S.: Voor diegene die het sinister niet kunnen plaatsen, dat komt van het latijnse woord voor Links, wat we onbewust in de calvinistisch conservatieve opvoeding in onze rechtse staat al met de brinta lepel naar binnen geforceerd krijgen… Links = sinistra (connontatie: duister, FOUT), rechts = dexter (Connontatie: rechtvaardig… Dexter rechtvaardig?)

  7. Jeroen Mirck Says:

    Dank voor je reactie, Ernst. Hij was een tijdje blijven steken in mijn spambox. Ik heb twee opmerkingen. Ten eerste: je lijkt vooral te vallen over de ‘tongue in cheek’-toon die ik in deze column heb gebruikt, terwijl mijn boodschap niet lijkt te landen, namelijk dat links en rechts doorgaans (niet altijd!) minder ver uit elkaar liggen dan vaak wordt beweerd. Zo wordt er al sinds jaar en dag landelijk én lokaal prima samengewerkt door politieke partijen van zeer uiteenlopend pluimage.

    Ten tweede: ik ben al binnen een jaar weer bij Deloitte vertrokken. Het bedrijf paste niet bij me. Dat is dus alweer tien jaar geleden. Ik voel me dus niet geroepen om Deloitte te verdedigen. Ik voorzie in mijn inkomen als zelfstandig journalist en dat gaat al vele jaren prima. Zonder last of ruggespraak.

Leave a Reply