Red de Nederlandse strip!

Erik Kriek heeft dit weekend in Houten de Stripschapprijs ontvangen voor zijn hele oeuvre, of beter gezegd: voor zijn prachtstrip Gutsman. Een meer dan terechte winnaar. Tegelijkertijd luiden echter de twee meest succesvolle tekenaars van Nederland in NRC Handelsblad de noodklok over de status van het beeldverhaal in Nederland.

“Striptekenen is een liefhebberij geworden,” aldus Hanco Kolk (S1ngle, Gilles de Geus) en Jean-Marc van Tol (Fokke & Sukke) in NRC’s katern Zaterdag Etcetera. “Na een uitbundige artistieke bloeiperiode in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw is de Nederlandse strip in een diep dal terechtgekomen.” Kolk en Van Tol hebben gelijk: in ons land is het beeldverhaal zo goed als dood.

Wie de stripwereld van binnenuit kent, weet dat deze kritiek al jaren klinkt, maar dan vooral intern. Voor het eerst klinkt dit geluid nu eindelijk op een landelijk podium. Aangezien het opiniestuk (nog?) niet online staat, citeer ik er even ruimhartig uit:

“Het wegvallen van [stripbladen als Eppo, Kuifje en Robbedoes] heeft tot gevolg gehad dat er geen professionele begeleiding van nieuw talent meer is. Jonge tekenaars publiceren hun werk nu noodgedwongen op internet. Maar zij worden niet uitgedaagd, waardoor hun ontwikkeling stagneert. Er is in Nederland geen enkele serieuze kunstopleiding waar het tekenen van strips en cartoons te leren valt. Daarmee lijkt een hele kunstvorm uit het Nederlandse cultuurlandschap te verdwijnen.”

Met terechte jaloezie kijken Kolk en Van Tol naar Vlaanderen. “Er is de afgelopen jaren enorm veel Vlaams striptalent opgekomen. De Vlaamse minister van Cultuur, Bert Anciaux, bemoeit zich dan ook persoonlijk met de strip. Hij reikt de tweejaarlijkse prijs, de Bronzen Adhemar (waaraan een bedrag van 12.500 euro is verbonden), eigenhandig uit en spant zich ook op andere manieren in voor dit medium.”

Om nog maar te zwijgen over gespecialiseerde opleidingen voor striptekenen en de vele subsidies die het Vlaams Fonds voor de Letteren jaarlijks verstrekt. Veelzeggend vinden Kolk en Van Tol het dat uitgerekend de Vlaming Randall C. dit jaar de debuutprijs won op de Stripdagen Haarlem. (Zie ook mijn recensie van zijn prijswinnende debuut.)

Het succes in België is ook in Nederland mogelijk, stellen Kolk en Van Tol in NRC. Hun voorstellen:

“Het zou mooi zijn wanneer er ook in Nederland een striptekenopleiding op academisch niveau in het leven wordt geroepen. Zoals poëzie en literatuur financieel door de overheid wordt gesteund, zou ook de Nederlandse strip meer gestimuleerd kunnen worden door beurzen en subsidies.”

Het ene punt is terechter dan het andere. Qua opleidingen schiet Nederland inderdaad tekort. Er was vroeger wel een particuliere Cartoonschool, maar die oogstte veel kritiek en ging tweemaal failliet. Een goede stripopleiding zou een geweldige impuls betekenen voor jong talent. Die subsidies daarentegen bestaan al lang; het probleem is vooral dat het een elitaire bedoening is en dat veel tekenaars hun weg ernaartoe simpelweg niet weten te vinden.

Tot slot spreken de twee tekenende opiniemakers de hoop uit dat er ooit een geldbedrag wordt verbonden aan de Stripschapprijs. “Want ook dit jaar moet de winnaar het doen met een beeldje en een warme handdruk.” Ook dat heb ik vaker gehoord: Kolk weigerde om die reden dit jaar zelfs mee te dingen naar een grote prijs in Haarlem.

Het ontbreken van een geldbedrag bij de belangrijkste stripprijs van Nederland toont inderdaad het amateurisme aan in onze stripwereld. Toch is een gesponsorde Stripschapprijs slechts een doekje voor het bloeden. Veel beter zou het zijn als minister Ronald Plasterk van OCW een voorbeeld neemt aan de inzet van zijn Vlaamse collega Bert Anciaux en volgend jaar op het podium staat van de Stripdagen Haarlem. Volgens mij heeft hij wel degelijk iets met strips.

Bron: <a href=

Cartoon: Foksuk.nl

Tags: , , , , , , , , , ,

10 Responses to “Red de Nederlandse strip!”

  1. woordenaar Says:

    Ach, volgens mij valt het wel mee met de strip in Nederland. Gisteren viel de nieuwe Zone5300 op de mat, en wat een kwaliteit weer! Het is veel eerder het publiek dat het laat afweten, en daar zou Plasterk wat aan kunnen doen. Niet met een pot subsidie, zelfs niet met op het podium staan tijdens de stripdagen, maar door strips een plek in het onderwijs te geven, niet alleen het tekenen maar vooral ook het lezen.

  2. Jeroen Mirck Says:

    De discussie wordt nu ook hier gevoerd:
    http://www.stripdatabank.be/stripforum/viewtopic.php?t=9488
    http://www.stripster.nl/cgi-bin/forum/forum2.pl?msg=3093
    http://weeklydose.1.forumer.com/index.php?showtopic=3518

  3. Menno Says:

    Goed stukje, Jeroen. Ik heb zo mijn bedenkingen bij de ernst van dit in de slop zitten van de vaderlandse strip. Vandaar mijn artikeltje op Eeuwig Weekend: http://www.eeuwigweekend.nl/2008/10/02/hollandse-strip-in-het-slop.

    Groet!

  4. D. Brinkman Says:

    Hierbij wil ik ook laten weten dat de strip niet dood is maar dat er een nieuwe generatie tekenaars bezig om bekendheid proberen te krijgen.
    Dit is moeilijk daar de gevestigde uitgeverijen deze mensen weinig kans geven,want er zouden te veel kosten aan verbonden zijn,en het risico te groot dat het niet loopt.
    Als een stripmaker geen kans krijgt dan is logisch dat het bergafwaarts gaat.
    Kijk voor een m.i. leuke striptekening op manime.nl deze jongen probeert al een paar jaar iets te laten publiceren.

  5. 24 oranges » Lambiek comic book store turns 40 Says:

    […] withstanding a recent lament (Dutch) by Dutch comic giants Hanco Kolk and Jean-Marc van Tol about the decline of the local comics […]

  6. Jeroen Mirck » Slechtste strip van het jaar Says:

    […] “het tekenwerk is kut”. En dat is niet overdreven. Nu wisten we natuurlijk al hoezeer de Nederlandse strip worstelt, maar mijn God, wat hebben Nederlandse uitgevers soms toch stront in hun ogen! […]

  7. Jeroen Mirck » Terugblik op het blogjaar Says:

    […] Want dat doe je als blogger met de jaarwisseling in zicht: terugblikken op het blogjaar, op de berichten die het meest gelezen werden of de meeste discussie teweeg brachten. And the winner is… […]

  8. Jeroen Mirck Says:

    Ik heb me zelf eigenlijk nog niet echt heel uitvoerig uitgesproken over bovenstaande visie van Kolk en Van Tol. Een artikel in de VPRO Gids van deze week, geschreven door mijn goede vriend Michael Minneboo, biedt daarvoor een nieuwe gelegenheid. Dat stuk, Zelfbeeld van het beeldverhaal, is minder urgent dan de opinie uit NRC, zoals wel blijkt uit de uitvoerige kritische reactie van de mij eveneens niet onbekende René van Densen (StatusNil). Mijn reactie op die discussie plak ik ook maar even hier:

    “Ik kan me wel een beetje vinden in de kritiek van StatusNil. Het geklaag over gebrek aan erkenning van het beeldverhaal hoor ik al meer dan een decennium. Noem het dan maar kunst, dan wordt het nog wat. Medio jaren negentig gold Lorenzo Mattotti al als het toonbeeld van een nieuwe, meer artistieke generatie. Een beetje pijnlijk dat Hanco Kolk zeker vijftien jaar later uitgerekend met dit voorbeeld komt aanzetten. Is er in al die tijd dan helemaal niks veranderd?

    Aandacht vragen voor ‘de goede zaak’ is een kwestie van timing. Kolk en Van Tol deden het slim door in het weekend van de Stripdagen Houten met hun opiniestuk in NRC Handelsblad te komen. Zoiets heeft impact: tijdens de hoogmis (ik overdrijf) van het beeldverhaal roepen dat de godsdienst dood is. Ook legden ze een link met het subsidiebeleid van minister Plasterk, die nogal lukraak met geld strooit. De ene keer het mes erin, dan weer extra geld voor de dagbladen.

    Met je artikel is technisch gezien niks mis, Michael. Het probleem is echter dat de zorgvuldig gekozen respondenten ouwen koeien herkauwen. Bovendien zitten ze allemaal tezeer op dezelfde lijn. Werken aan de reputatie van strips is meer dan ze linken aan kunst. Net als bij film zijn veel goede strips geen kunst, maar pulp. Naar goede pulp is vraag, je kunt het bovendien tot cult promoveren. Vraag maar aan Erik Kriek, die is daar een meester in. Toevallig of niet de winnaar van de Stripschapprijs 2008.

    Strips als kunst is leuk voor de kunstkaternen van kwaliteitskranten, maar er is veel meer dan dat alleen. Plusquin had vast nog veel meer te vertellen over de marketing van het beeldverhaal. Hoe doe je dat? En lukt het ook altijd wel. Zo valt de verkoop van manga in Nederland tegen, vergeleken met andere westerse landen. Hoe komt dat?

    Het beeldverhaal heeft een zetje nodig, maar verheffing tot kunst is niet de enige oplossing. Dat zouden ook Kolk en Van Tol moeten beseffen, maar ze zeggen het niet of nauwelijks in dit artikel. Zo’n werkelijk vernieuwend inzicht miste ik, zeker in de zeer strip-minded VPRO Gids.”

  9. Jeroen Mirck » Intendant voor de stripwereld? Says:

    […] Ruim een half jaar na de noodkreet ‘Red de Nederlandse strip!’ in NRC Handelsblad, lijkt het beeldverhaal in ons land zowaar een artistieke injectie te krijgen. Het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst heeft deze week meegedeeld dat Gert Jan Pos met ingang van 1 mei wordt aangesteld als intendant voor de strips. Het wordt zijn taak om de Nederlandse stripcultuur in de komende jaren een extra impuls te geven. Of zoals dat in bestuurlijk jargon heet: Pos gaat ‘knelpunten in kaart brengen’. […]

  10. Michael Minneboo Says:

    […] Het is duidelijk dat de reputatie van het stripverhaal beter kan. Hoog tijd om het medium te legitimeren en als ware kunstvorm te erkennen. Niet toevallig zien we stripplaten vaker in musea hangen. Vorig jaar hield het Joods Historisch Museum de expositie ‘Superhelden en Sjlemielen’ en in de expositie ‘Strip & Kunst’ in Singer Laren werden de paralellen en verschillen tussen strips en kunstwerken benadrukt. […]

Leave a Reply