Roosbeef zingt vals… als artistiek statement
Zingt ze vals of juist niet? Die vraag wordt vaak gesteld over de Nederlandse singer/songwriter Roosbeef, die dit weekend veel publiek trok op Lowlands. NRC benoemde het eerder deze maand zelfs als trend: vals zingen was afgelopen jaar een terugkerend onderwerp. Over Roosbeef schrijft Hester Carvalho: “Haar stem is omstreden, maar ze is in goed gezelschap. Bob Dylan, Neil Young, Thom Yorke, Leonard Cohen, Madonna, Lou Reed, David Byrne, Johnny Rotten – allemaal werden ze door critici afgedaan als te iel, te schel, te onvast, te nasaal. Maar later werd zoiets steevast als pluspunt omschreven.” Klassiek zangcoach Claron McFadden wordt er zelfs bijgehaald om het vals zingen van Roosbeef te verklaren.
Neem nou het lied “Onder invloed”, hier te zien in een live-vertolking tijdens het tv-programma De Wereld Draait Door. Met haar lijzige intonatie en stemcapriolen, soms moedwillig uit de maat, stelt Roos Rebergen (beter bekend onder haar artiestennaam Roosbeef) de luisteraar niet gerust, maar zaait ze juist verwarring.
“Zij is een echte zangeres, al laat ze het hier niet horen”, zegt McFadden lachend in NRC. Ze kan het weten, want naast geschoold sopraan is McFadden ook zangcoach en hoofddocent aan het Conservatorium van Amsterdam. Roosbeef zingt niet vals uit onmacht maar als artistiek statement, aldus de expert. “Ook het lijzige dat je in haar stem hoort, is een keuze. Daarin verschilt ze van Mick Jagger, want hij heeft geen keus. Roosbeef zou voluit, met eindeloze kracht, kunnen zingen. Ze heeft de vijfde versnelling.”
Echte zangers hebben die vijfde versnelling, aldus McFadden. Die openbaart zich als de stem omhoog gaat – hij krijgt vleugels, lijkt nooit op te houden. In Amerika noemen ze dat ‘ping’. Chaka Khan en Aretha Franklin hebben het, Norah Jones en Amy Winehouse niet. Maar ook oude helden als Mick Jagger en David Bowie (ooit ook samen zingend) falen volgens McFadden op dit punt. Waarom spreken ze dan toch zo veel mensen aan? “Ze bekoren met hun persoonlijke klank.”
Iemand die het ook van die eigen klank moet hebben, is Lucky Fonz III. Deze generatiegenoot van Roosbeef is de enige waarvan McFadden vindt dat hij soms echt vals zingt. Florence and the Machine, Roosbeef en Lily Allen doorstaan de ‘test’ wel. Over Lucky Fonz zegt de zangcoach:
“Zijn stem is niet stabiel, het klinkt nu en dan vals. Toch raakt hij me. Deze zanger heeft dringend iets te zeggen en doet dat. Dat geeft mij als luisteraar een gevoel van betrokkenheid.”
Luister zelf naar Roosbeef en Lucky Fonz III (zie hieronder een live-vertolking van “The Island”) en geef je oordeel. Dat mag natuurlijk ook over de vele andere genoemde valszingers: van Bob Dylan tot Madonna, van van Lily Allen tot David Bowie. Mijn eigen favoriete ‘onvaste’ stem is trouwens Tom Waits, wiens schuurpapieren strot je in het diepst van je hart kan raken.
Tags: Bob Dylan, David Bowie, Johnny Rotten, Lily Allen, Lucky Fonz III, Mick Jagger, Neil Young, NRC, Roosbeef, Tom Waits, vals, zang, zingen
August 23rd, 2009 at 18:46
lucky dinges sla ik over, maar ik vind roosbeef niet vals zingen. (los van het feit dat ik het vre-se-lijke zang vind.) ze speelt met klanken en tonen.
August 23rd, 2009 at 19:27
Lucky Fonz mogen ze wat mij betreft ook ontvoeren naar een onbewoond eiland en hem daar achterlaten. (Met genoeg water en brood natuurlijk). Ik vind hem dan ook niet de alure of kwaliteiten hebben als de heren die je eerder in je tekst noemde: Bowie, Waits en Dylan. (En laten we Reed niet vergeten.) Roosbeef hoor ik liever dan Fonz. Hoewel het ernaar uitziet dat ze dezelfde kapper hebben.
August 23rd, 2009 at 20:35
Vals of niet, het gaat om het gevoel en beeld wat het geeft, Roosbeef is geweldig, gewoon je ogen dichtdoen en de waanzin aan je voorbij laten komen, zo als de dromen van SpinVis, ook zo geweldig, meer als muzikale poëzie als Paulo Conte, ook zulke abstracte teksten en meer flarden van beelden en gevoelens.
August 24th, 2009 at 14:55
Niet direct on-topic maar…
Een muzikant vertelde me ooit dat als je wilt doorbreken met een housenummertje in België je er een valse noot in moest zetten.
January 12th, 2010 at 23:15
Lucky Fonz is echt wel goed hoor, je moet hem gewoon vaker luisteren. Dan is zijn muziek gewoon drugs.
June 4th, 2010 at 15:07
Heeft iemand per ongeluk nog een bananeboot over?
Roosbeef weet wat ze doet, deze copycat niet.
October 26th, 2010 at 09:17
[…] Muziek is handel, dus hoor je zelden nog artiesten die eens lekker rebels uit de toon vallen. Afgelopen zaterdag publiceerde Het Parool weer eens zo’n strijdbaar interview: Britt Stubbe interviewde Lucky Fonz III, die overduidelijk genoeg had van het klassieke artiesteninterview. Fascinerend om te lezen. Als Stubbe doorvraagt over zijn jeugd als gabber (“daar doen mensen altijd heel spastisch over”), weigert de singer/songwriter zichzelf te psychologiseren als iemand die wilde ‘horen bij een groep gelijkgestemden’. […]