Maarten van Rossem kritisch over strips

“Hergé heeft met Kuifje veel rotzooi gemaakt.” Als je historicus Maarten van Rossem uitnodigt als eregast bij een tijdschriftpresentatie, dan staat dat garant voor veel tegendraadse kritiek. Zo ook op zaterdag in het café van de Rotterdamse Kunsthal. Daar presenteerde Stripschrift, het oudste stripfanzine ter wereld, zaterdag zijn 400e editie. Van Rossem nam het eerste exemplaar in ontvangst en gaf vervolgens een hilarisch college Kuifologie. Volledig geïmproveerd en vooral onnavolgbaar. “Wie loopt er nou zo bij, met van die dunne beentjes in lange witte kousen?” Een verslag uit Rotterdam.

“Als auto’s in een strip niet waarheidsgetrouw zijn afgebeeld, vind ik er al bij voorbaat niks aan.” Maarten van Rossem maakte er gisteren in het Kunsthalcafé een sport van om zo vaak mogelijk op tenen te gaan staan van de klassieke stripliefhebber. Uiteraard was het een pose, een grap, een gezonde overdrijving. Toch wist de omstreden historicus zijn meanderende betoog heel aardig uit de losse pols te onderbouwen.

Allereerst dus Kuifje, die vanwege zijn recente 80e verjaardag centraal stond in het 400e nummer van het inmiddels ruim 40 jaar bestaande Stripschrift. Van Rossem maakte de eerste tien boeken van Kuifje met de grond gelijk, want het tekenwerk deugde niet en de verhalen zaten vol ongeloofwaardige dei ex machina. “Dan ging er weer zo’n luik open en kon Kuifje ontsnappen.”

Van Rossems favorieten zijn twee latere Kuifje-albums: Cokes in voorraad (1958), maar vooral De zaak Zonnebloem (1956). “Dat is misschien wel het beste stripverhaal ooit gemaakt. Ook nu is het nog actueel, want het gaat in feite over massavernietingswapens. George Bush had het eens moeten lezen.”

Auteur Hergé is volgens Van Rossem een atypische artiest, want hij piekte pas rond zijn veertigste. “Kunstenaars zouden normaal gesproken moeten plannen dat ze rond hun veertigste doodgaan. Dan heb je vaak al je hoogtepunt achter de rug. Als je al rond je dertigste doodgaat, zullen mensen zeggen: hij had nog zo veel beter kunnen worden! Terwijl dat helemaal niet zo is, want als je eenmaal veertig jaar oud bent, zakt het helemaal in. Hergé was een uitzondering.”

De juwelen van Bianca Castafiore (1963), volgens veel Kuifje-fanaten een van de beste albums uit de reeks, heeft volgens Van Rossem een ‘verhaal van niks’. Ook over het hoofdartikel in de nieuwe Stripschrift, getiteld ‘Kuifje en de schone kunsten’, is hij kritisch: de vergelijkingen tussen tekeningen uit Kuifje en bekende klassieke werken uit de beeldende kunst is vaak veel te vergezocht. Terwijl hij het zei stond de auteur van het stuk, Roman Wald-Lasowski, pal naast hem. Zo kennen we Van Rossem weer, want ook in talkshows op tv gaat hij confrontaties niet uit de weg. Het enige verschil nu was dat de bewuste auteur geen Nederlands sprak en verstond. Laten we dat een detail noemen.

Na zijn ludieke sneren aan het adres van Kuifje stapte Van Rossem over naar Donald Duck. Carl Barks was ook volgens hem een fenomenale Duck-tekenaar, maar de schilderijen die hij op latere leeftijd maakte, waren volgens de historicus ‘absolute rommel’. “Strips zijn er om gelezen te worden, niet om er kunst van te maken. Zodra je dat als tekenaar gaat denken, ben je verloren. Kijk maar naar die Rembrandt-schilderijen met Donald Duck erin verwerkt. Ik kan er niet naar kijken.”

Het ‘gastcollege’ van de bijzondere hoogleraar was heel erg grappig. Van Rossem stal de show en gaf deze verder doodnormale presentatie (blaadje presenteren, biertje drinken) iets extra’s. Al hoorde ik de aanwezige tekenaar Martin Lodewijk (Agent 327) na afloop zeggen: “Barks mocht geen Duck-strips meer maken van Disney, maar kreeg wel toestemming voor die schilderijen. Dat had Van Rossem wel even wat beter mogen uitzoeken. Als dit zo slecht is onderbouwd, hoezeer moet ik dan al die tv-optredens van hem geloven?”

Dit artikel verscheen eerder in aangepaste vorm op MINDZ.com.

Tags: , , , , , , , , , ,

2 Responses to “Maarten van Rossem kritisch over strips”

  1. gast Says:

    Dat Duck-schilderij is niet van Carl Barks, maar van Harry Balm uit 1981.

  2. Jeroen Mirck Says:

    Dank voor de correctie!

Leave a Reply