Flickr en Twitter zijn meer dan ijdeltuiterij
“Zie mij, hoor mij, lees mij, volg mij.” Die kop staat boven het essay ‘Homo Twitterens’ van mediachef Wilma de Rek in de Volkskrant van afgelopen zaterdag. Ze trekt een dwarsdiagonaal door het tv-programma Pauw & Witteman en de microblog Twitter om te concluderen dat we allemaal ijdel zijn, en dat dat een beetje zielig is. Inderdaad, ijdel zijn we allemaal. Wilma de Rek ook, want waarom was ze anders journalist geworden en had ze dat paginavullende essay geschreven? Maar ook digibeten zijn ijdel, net als mensen die níet komen opdraven in discussieprogramma’s op tv. Die vinden wel weer wat anders: ze hebben het hoogste woord in de kroeg, staan in de spits van hun voetbalteam of zitten in de lokale politiek danwel het bestuur van de zwemclub. Niks nieuws onder de zon. Toch ziet De Rek een verschil: “De moderne mens creëert zijn moderne ik nauwelijks meer thuis, met zijn familie en vrienden, maar bouwt in de publieke ruimte aan een soort schijnversie van zichzelf. Het circus der ijdeltuiten draait op volle toeren – en meedoen is de norm.”
Aha, we bouwen een schijnversie van onszelf. Helaas Wilma, ook dat is van alle tijden. Thuis, in de kroeg of op internet, overal maken we ons eigen verhaal mooier dan het is. Daarbij maakt het niet uit dat we nu andere middelen voor hebben om dat uit te dragen.
“De homo twitterens gaat naar steden en symposia, bezoekt musea, converseert met andere geslaagde mensen en beantwoordt de bewonderende ‘tweets’ die hij krijgt van zijn volgelingen. En vooral zit hij veel achter de computer, op zoek naar interessante sites waar hij anderen weer op attent kan maken. Zie mij, hoor mij, lees mij, volg mij: het doet niemand kwaad, maar op de een of andere manier heeft het toch iets wanhopigs.”
Wilma de Rek ziet Twitteraars dus als wanhopige aandachtszoekers. Waar hebben we dat eerder gehoord? Inderdaad, twee jaar geleden schreef Adformatie-columnist Ruud de Lang al dat ‘twitteraars geen leven hebben’. Even ijdel doen: daar blogde ik toen uiteraard al over. De Rek en De Langen (catchy naam voor een advocatenkantoor) vergeten natuurlijk dat sommige mensen internet beroepsmatig afstruinen op zoek naar informatie. Niet voor niets zijn veel actieve twitteraars werkzaam in de (nieuwe) media. De beste ontkrachting van deze kritiek is toch wel dat zowel Wilma de Rek als Ruud de Langen beide wel gewoon een Twitter-account hebben aangemaakt, waar ze zowaar actief gebruik van zijn gaan maken. En ze zijn, niet toevallig, followers van elkaar.
Leuk geschreven essay, laat ik dat vooropstellen. Vooral ook de typering van de Apeldoornse burgemeester Fred de Graaf, waar De Rek het hele stuk aan ophangt. Hij zat de avond na de autocrash op Koninginnedag al in Pauw & Witteman en vertelde twee dagen later in EénVandaag over persoonlijke ervaringen die hij (volgens De Rek) niet direct zou hebben gedeeld met zijn familie. Wedden trouwens dat zelfs De Rek dat zelf niet eens gelooft?
Of we nu wanhopige aandachtszoekers zijn of niet, die gedachte speelde enkele dagen later wel door mijn hoofd toen ik de RVU-documentaire Flickr Radio voor het eerst integraal op televisie zag. Stukjes uit dit programma van Bert Kommerij had ik al wel eens gezien op internet (waar hij in 2007 zijn premiere beleefde bij Holland Doc), maar het was een openbaring om het hele uur gade te slaan op Nederland 2. Kommerij slaagt erin om het sociale karakter va Flickr (het actief willen delen van je foto’s met anderen) mooi en aangrijpend te visualiseren. Daarmee legt hij op een niet-docerende manier uit wat de meerwaarde is van het publieke karakter van een dienst als Fllickr.
Niet iedereen deelt die mening. Op Twitter reageerde mijn follower Paul Blok (ik ken hem persoonlijk, Wilma) met een kanttekening: “Ik weet niet of het aan een niet-Flickraar nu echt goed laat zien wat Flickr is. Stijl domineert toelichting, volgens mij.”
Ik: “Volgens mij verwoordt Flick Radio het gevoel dat bij Flickr hoort door in te zoomen op drijfveren van gebruikers. Het is geen How To.”
Paul: “Mee eens, al zou een niet-Flickr-kenner ook kunnen concluderen dat die gebruikers eenzame nerds op zoek naar contact zijn.”
Eenzame nerds. Daar heb je ze weer, die wanhopige aandachtszoekers. Of zoals Wilma de Rek het beschrijft: “IJdelheid is van alle tijden, [maar nu] zoveel zichtbaarder dat je er soms doodziek van wordt. Je kan het bijna niet meer ontlopen; ook al niet omdat het onderscheid tussen privé en publiek steeds verder vervaagt.” De vraag is of dat erg is. Foto’s delen op Flickr is niet zozeer ijdel, als wel altruïstisch. Je deelt met elkaar, wat je zelfs juridisch kunt verankeren in Creative Commons. Dat zijn nieuwe vormen van sociaal gedrag waar de oude garde (“Ik word er doodziek van!”) nog sterk aan moet wennen. Om dat weg te zetten als louter ijdelheid is te gemakkelijk.
Tags: aandachtszoeker, Bert Kommerij, essay, Flick Radio, Flickr, homo twitterens, ijdelheid, ijdeltuit, Pauw & Witteman, Ruud de Langen, RVU, Twitter, Volkskrant, Wilma de Rek
May 21st, 2009 at 11:54
Goede analyse.
Het essay van De Rek trof mij ook als een laatste stuiptrekking van ‘oude media’, het terug verlangen naar een tijd waarin de krant een meneer was. Een kat in het nauw… Was niet op het idee gekomen om even te checken of Wilma de R. niet zelf ook gewoon een Twitter- of Flickr-account had, clever!
May 21st, 2009 at 12:05
Ik ben het met je eens. Alle soorten kennis en media, ook fotografie, is nog nooit zo snel en openlijk toegankelijk geweest. Door het fenomeen twitter worden de lijnen naar deze info nog korten en sneller. We moeten blij zijn met deze ontwikkelingen :-)
Al ligt information overload wel op de loer; 3000 pics per minuut op flickr!?
May 21st, 2009 at 12:32
Prima analyse, Jeroen. Het sleutelwoord van nieuwe media is in mijn ogen vooral delen. Delen van ervaringen, inzichten en niet in de laatste plaats expertise. Daar schieten anderen ook iets mee op. Persoonlijk zou ik nergens zijn als ik mijn kennis (vakmatig maar ook op andere vlakken) niet kon verrijken met die van anderen.
May 21st, 2009 at 12:51
(Deze reactie schrijf ik met het ingecalculeerde risico dat het als ijdelheid wordt geïnterpreteerd.)
Jeroen, mooi verslag van de rare discussies die tegenwoordig gaande zijn over zin-onzin, echt-onecht, nuttig-tijdverspilling en andere paradoxen.
Mijn opmerking over ‘eenzame nerds’ komt voort uit het feit dat ik die discussies ook regelmatig om me heen hoor (en soms ook aan die discussies deelneem). Ik denk dat de documentaire – hoe mooi het ook was – de cynici eerder zou bevestigen van hun gelijk (internet is stom, zie je wel) dan ze zou overtuigen van de meerwaarde (wow, kan dát allemaal?). Dat laatste was overigens ook niet het doel van de documentaire denk ik.
Over het Volkskrant-essay (dat ik overigens niet gelezen heb): van mij mag iedereen vinden wat hij/zij wil, ik begrijp namelijk best dat al die internettoepassingen voor velen niet bij te houden zijn. Zelf overzie/begrijp/gebruik ik ook maar een fractie van wat er mogelijk is. Ook begrijp ik goed dat niet al die nieuwe mogelijkheden voor iedereen passend zijn.
Waar ik me wel oprecht zorgen over maak is dat er journalisten zijn die hun waarheid als ‘de’ waarheid mogen overbrengen naar ‘leken’. Eenzijdig de negatieve kanten belichten óf eenzijdig de positieve kanten belichten (over welk onderwerp dan ook) vind ik bezwaarlijk.
Een tijdje geleden stond een zeer eenzijdig negatief artikel over internet in Libelle. Daar heb ik me toen druk over gemaakt omdat lezeressen, waaronder internetleken zoals mijn moeder, bang werden gemaakt voor het kwalijke internet (zie http://www.molblog.nl/bericht/Internet-een-tragisch-kwaad-is-onder-ons/ ).
Jeroen, misschien moet je de Volkskrant eens bellen voor een artikel in de zaterdagkrant? Gewoon als tegengeluid. Of eventueel uit ijdelheid.
(Dan ga ik NU Wilma de Rek volgen op twitter.)
May 21st, 2009 at 13:52
ik nodig wilma uit voor blog-art.
May 21st, 2009 at 13:59
ach al die meningen. het zal wel.
wat het is kan niemand verklaren. gewoon doen. en lol hebben. is dat iets? voor mij wel.
weet ik het. wilma die heeft een mening. lekker uitgesproken en van mij mag ze. kom maar op! blog-art.nl: we willen je in de forum-discussie.
en die wilma is heel ijdel. sterker nog: die wil heel graag de aandacht. en ze krijgt hem ook nog. prima hoor.
May 21st, 2009 at 14:18
Dank Jeroen,
Moet ik het stuk van Wilma de Rek nu wel of niet lezen?
Volgens mij ken ik het al.
Het doet me denken aan verhalen die ik al acht jaar hoor op het Mediapark.
Er is niets nieuws.
Ik weet niet of ik Flick Radio had gemaakt als ik niet in Hilversum had gewerkt.
Wat ik jammer vind is dat de publiciteit voor Flick Radio in de “oude media” niet heeft gewerkt. Men wil er niet aan. Het verbaasd me niet. TV, kranten en radio laten veel ‘creatieve initiatieven’ op het internet liggen, geven dit niet door, omdat ze niet op de hoogte zijn, of omdat ze bui al voelen hangen.
Internet wordt gezien als een bedreiging. Omdat het voor veel journalisten ook daarwerkelijk een bedreiging is.
Dus dat klopt.
Ook jammer is dat Flick Radio op deze manier niet gezien wordt in de context van mijn andere werk.
Staat hier: http://matrix.rvu.nl/cgi/spsp/rvu/rvu.php?i=1&l=0&n=488
Ik ben een hoorspelman, afkomsitg uit het theater. Mijn specialiteit is fictie. Ik ben niet van de feiten. Feiten zijn er om mee te spelen. Daar moet je bij een journalist niet mee aankomen. Thema’s als (mis) communicatie, fake/real, onthechting en ‘het menselijk onvermogen’ zijn terugkerende thema’s in mijn stukken.
Toen ik internet leerde kennen (1999) was dat liefde op het eerste gezicht.
Ik kwam in een totaal ongrijpbare en grenzeloze wereld terecht, en het beviel me.
Voor mij is internet dus een bron van inspiratie. Ik oordeel niet, maar omhels de kloof en de verwarring. Good AND bad.
Jeroen, als je iets gaat schrijven, put dan gerust uit de lezing die ik schreef voor het filmfestival Breda, waar Flick Radio draaide. Staat op http://www.flickradio.nl Titel: Het nieuwe nu.
@tim. Flick Radio werd twee jaar geleden geschreven. Het aantal uploads is inmiddels gestegen tot ommenabij 4000 foto’s per minuut.
@Paul Blok. Nu volg ik Wilma ook. De Libelle. Haha!
May 21st, 2009 at 14:35
op herhaling:
http://www.melodiefabriek.nl/audio/mp3/klankbeeld/Marco_Raaphorst_-_Hotspot-3.mp3
Bert en ik.
http://www.marcoraaphorst.nl/2008/02/15/klankbeeld-raaphorst-hotspot-3/
May 21st, 2009 at 14:39
en Wilma heeft afgekeken bij Andrew Keen. die bakken geld verdient met zijn kritiek. en daardoor niet betrouwbaar is.
geef mij De Blinde Passie maar!
May 21st, 2009 at 21:28
Schoot mij nog een mooi voorbeeld te binnen: twee Nobelprijswinnaars literatuur.
Elfirede Jelink en Dorris Lessig.
De een publiceert er lustig op los: http://www.elfriedejelinek.com/
De ander vervloekt het: http://www.nu.nl/internet/1348730/britse-schrijfster-geeft-internet-veeg-uit-de-pan.html
Nog een voorbeed (voor het artitkel.)
De eerste keer dat er bewegende beelden vertoond werd door de gebroeders Lumiere, in een donkere ruimte, wat later een biosocoop zou gaan heten, doken de mensen in de zaal weg. Insticit. Het waren beelden van een trein, die heel snel aan kwam rijden en vlak langs de camera uit het zicht verdween.
Wij worden overreden, dacht men.
Zo gaat het bij internet ook. Veel mensen duiken nog weg omdat zij niet weten waar ze naar kijken.
Zullen we met zn allen een artitkel schrijven voor de kranten?
Als een voorbeeldige co-creatie.
Titel: De Kloof van Wilma de Rek.
Ik kan daarin fulmineren over de trage gang der journalsten in Hilversum en het gebrek aan inzicht bij de oude media redacties (Ik zeg het even bout. Dat werk altijd goed.)
Marco en Karin kunnen hun inhoudelijke visie geven over blog-art.
Marie Jose Klaver weet het een en ander over De Pers en dergelijke.
En Erwin Blom wil ook vast meeschrijven. En iedereen die maar wil.
Een stuk in de krant.
Het begint namelijk op te vallen.
Zodra tv, radio en kranten berichten over internet is het altijd problemtatisch, schaars of ronduit negatief.
Op prime-time afzeikberichten uitzenden in de vorm van “gekke” internetfilmpjes.
“Kijk hen nu weer eens.”
Ik stoor me vooral aan dit eenzijdige beeld en het niveau van de discussie.
Uitdagend wordt verward met problematisch.
En wat inspireert wordt als bedreigend gezien.
Politieke belangen, economische belangen, de emancipatie van de kijker.
Hoe anders zou het zijn als De Wereld Draait Door kijkers opriep tot videoberichten op YouTube. Oproepen. Boodschappen. Etc. En dan niet alleen leuk en gek, maar ook ECHT interessant, inspirerend, boeiend en misschien zelfs belangrijk om te tonen.
Worden internetredacties onder de duim gehouden?
Een minutenboodschappen.
En zo zou je nog eindeloos door kunnen gaan met het maken van mooie crosses.
De formats liggen voor het oprapen.
Of sla ik door en had ik het maar wat leuk gevonden om bij DWDD een aankondiging te mogen maken van dit pro-internet project. Dit zoals sommige zeggen, dit ego-ding.
(Dit was de eerste alinea. Nu jullie. En dan later redigeren tot 1 stuk. Idee?)
May 21st, 2009 at 22:01
@Bert: waarom in de krant, waarom niet gewoon een PDF die men kan downloaden? Kan ook leuker opgemaakt worden dan een krant, er kunnen links in en de foto’s kunnen op een veel hogere resolutie afgebeeld worden.
Ik heb het niet op kranten. Al die negatieve berichten. En dat gedoe over Jan Smit. Allemaal voor het geld en zonder opwinding en passie.
May 23rd, 2009 at 10:55
@Bert Kommerij: Dank voor je uitgebreide toelichting op Flick Radio en je scherpe visie op het onbegrip van veel oude media. Daar moeten we inderdaad gezamenlijk eens een artikel over schrijven, in print of als pdf. Zelf schreef ik in een reactie op Blog-art.nl: “Analyses van menselijk gedrag zijn altijd interessant, dus ben ik echt even voor dat stuk van Wilma de Rek gaan zitten. Maar het gaat bij haar mis door die aanmatigende woordjes: doodziek, zielig, ijdeltuiten. Het is typisch weer zo’n defensief stuk van een krantenjournalist die zijn eigen medium langzaam in de golven ziet verdwijnen en dan maar – als reflex – de domheid van zijn publiek de schuld gaat lopen geven. Helaas Wilma, if you can’t beat them, join them.”
@Paul Blok: Leuk dat je dat Libelle-voorbeeld er nog even bijhoudt. Vrouwenbladen zijn notoire angstzaaiers, ik las laatst nog een artikel over one night stands in Flair, waarbij vrouwen consequent als slachtoffer werden aangeduid en mannen als dader. Van dat soort media kun je zeker geen zinnig woord over internet verwachten.
Ik heb bovenstaande blogtekst trouwens in sterk herschreven en ingekorte vorm als ingezonden brief gemaild naar de Volkskrant. Dat was Wilma de Rek niet ontgaan, zo reageerde ze op Twitter. Ik vermoed echter dat die brief het niet heeft gehaald omdat de krant vandaag al groot uitpakt in Het Vervolg met een inhakend Twitter-essay van Francisco van Jole. Hier en hier te lezen. Een stuk met een veel positievere grondhouding, getuige ook de titel “Twitter is lief.”
De crux van Van Jole’s betoog: “Twitter is meer dan de zoveelste uiting van de ik-cultuur. Het is een deel van internet waar de mensen over het algemeen vriendelijk tegen elkaar zijn, in tegenstelling tot veel hatelijke en negatieve weblogs en fora.” Hij slaat de spijker op z’n kop: op Twitter kun je als toevallige passant niet zomaar een discussie verstieren met rotopmerkingen. Je bent redelijk jezelf op Twitter, waardoor mensen zich beleefder gedragen. En wie er als een onbeschofte hork doorheen komt banjeren, krijgt gewoon een block en raakt zijn followers kwijt. Van Jole: “Daarmee zijn de machtsverhoudingen op internet voor het eerst in jaren genormaliseerd.”
May 23rd, 2009 at 12:52
@ Jeroen: Dankjewel.
En een mooi overzicht van Francisco van Jole.
Het nadeel van de overwegend negatieve berichtgeving in de ‘oude media’ over de ‘nieuwe’ media, is dat je snel doorslaat de andere kant op, zodra je iets terug gaat zeggen.
We komen niet verder dan welles, nietes.
Twitter is stom, twitter is leuk.
Nuance op het Nederlandse internet ligt moeilijk.
In andere landen schijnt het wel te kunnen.
Wij zijn echter in een grote bek cultuur terecht gekomen, omdat die blijkbaar het beste bij ons past.
Dit vergroot de kloof.
Ik ben voor een stuk in de krant. En een pdf.
En en.
Het moeilijkste dat er is.
May 29th, 2009 at 15:10
Hoe moet het nu verder?
Heeft het niet ook iets zieligs, zo’n artikel, krant of pdf?
Zo van, wij zijn ook best goed bezig hoor!
Gaat het over macht?
Nu, anderhalve week later, staat Flick Radio nog steeds niet op Uitzending Gemist.
Communicatiefoutje.
Het doet je denken…
June 11th, 2009 at 10:02
[…] een felle discussie op het weblog van Jeroen Mirck, waar wij een weerwoord op hadden, kwam nieuwe media voldoende ter sprake als zijnde een rariteit. […]
February 6th, 2011 at 02:39
[…] Voor leden van de fotogroep Media Me (waarvan ik er zelf eentje ben) was de preview een fijne reünie. Internet is een sociaal medium, schreef ik al eens, dat mensen bijeen brengt. Hun losse foto’s krijgen in groepen soms een verhalend karakter. Of beter gezegd: Bert Kommerij maakt er een verhaal van. In tegenstelling tot Flick Radio (2007) heeft hij ditmaal ook bewegend beeld gebruikt: shots van fotograaf Akbar Simonse, die zogenaamd de maker is van alle foto’s die door het beeld flitsen. Een leugentje in dienst van het vertelde verhaal. […]