De strip Mano en Mano heeft een wel heel opvallende hoofdfiguur: een biljet van 20 euro. Het betaalmiddel gaat van hand tot hand en gunt ons op die manier een vluchtig inkijkje in de levens van de meest uiteenlopende personen: een bewaker, een somber bejaard dametje, een zakkenroller, een vreemdganger, een schoonmaakster, een bedelaar, een hoer, haar pooier en ga zo maar door. Al deze scènes zijn doordacht met elkaar verweven zoals filmregisseur Robert Altman dat deed in zijn klassieker Short Cuts (1993).

Het leidt uiteindelijk niet tot een alles omvattende clou, maar dat hoeft ook helemaal niet. Het auteursduo Ana Mirallès en Emilio Ruiz zet met deze fragmentarische vertelling een fraai maatschappelijk beeld neer van het leven in een Franse voorstad. Criminaliteit, hoerenloperij, geldproblemen en vreemdgaan passeren allemaal de revue. Toch is Mano en Mano (de titel lijkt onvertaald, er wordt vast ‘van hand tot hand’ bedoeld) geen somber boek geworden. De kennismaking met de vele personages is als het bezoek aan een lokale kroeg: een gezellig samenzijn met mensen die je wellicht nooit meer terugziet. Een verfrissende leeservaring.

Toch is een aanvulling op zijn plaats. Nadat ik hier op mijn blog bovenstaande recensietekst (die ik oorspronkelijk schreef voor Stripschrift) publiceerde, liet filmliefhebber René van Densen vrijwel direct weten dat het plot verdacht veel lijkt op dat van de Amerikaanse speelfilm Twenty Bucks (1993). Laat ik het synopsis citeren zoals het op IMDB.com staat:

“The film follows a $20 bill from its ATM birth to its eventual demise. Along the way, the note weaves in and out of the lives of a street person, an aspiring writer, a stripper, two thieves, and many others in surprising and inventive ways.”

Eerlijk gezegd had ik achteraf in mijn korte recensie al willen verwijzen naar de strip Colt 38, die de bekende striptekenaar Franz Drappier maakte met het scenaristenduo Fromental en Bocquet. Deze geschiedenis van een wapen dat van hand naar hand gaat, leek me al evenzeer een inspiratiebron. En wat blijkt: enige research leert me dat ook Franz indertijd het verwijt van plagiaat naar zijn hoofd geslingerd kreeg. In 1985 publiceerde Zozolala een interview waarin de bekende Franse stripcriticus Thierry Groensteen de tekenaar erop wijst dat Colt 38 “grote gelijkenis (heeft) met The Big Gun, een roman van Stuart Lake, waarnaar Anthony Mann de film Winchester 73 heeft gemaakt.” Franz antwoordde indertijd: “Dat is het eerste dat ik daar over hoor.”

Plagiaat of niet? Wie het weet mag het zeggen. Toevallig is het in ieder geval wel. Je gaat er bijna nog iets achter zoeken dat Short Cuts, de film die mij qua opbouw een inspiratiebron leek voor Mano en Mano, verscheen in hetzelfde jaar dat ook Twenty Bucks werd uitgebracht. Hoe dan ook: als rel past het wel weer aardig bij deze twee verhalen over een bankbiljet en een pistool die van hand tot hand gaan.

‘Colt 38’ is een uitgave die niet meer leverbaar is. ‘Mano en Mano’ is een uitgave van Dargaud, ISBN 978-90-8558-028-7.

Tags: bankbiljet, Film, geld, plagiaat, Short Cuts, strip, Twenty Bucks

This entry was posted on Monday, March 23rd, 2009 at 10:06 and is filed under Strips & Cartoons. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.